Europejska polityka transportowa służąca zrównoważonej mobilności

Komisja Europejska przyjęła w dniu dzisiejszym kierunek przyszłej unijnej polityki transportowej. Mobilność stanowi niezbędny czynnik dobrobytu Europy i swobody przemieszczania się jej obywateli. Aby to osiągnąć, obok działań przewidzianych w Białej Księdze z 2001 r., takich jak rozwój połączeń kolejowych i morskich dla transportu towarów na duże odległości, niezbędne będą dodatkowe instrumenty. Obejmują one plan działań dotyczący logistyki transportu towarowego;inteligentne systemy transportowe, dzieki którym mobilność stanie sie bardziej wydajna i przyjazna dla środowiska;debatę na temat zmian charakteru mobilności na obszarach miejskich;plan działań mający na celu rozwój szlaków żeglugi śródlądowej oraz ambitny program wprowadzenia napędu ekologicznego w samochodach ciężarowych i osobowych. Jacques Barrot, wiceprzewodniczący Komisji ds. transportu, stwierdził: „Mobilność jest niezbędnym czynnikiem swobody przemieszczania się obywateli europejskich oraz wzrostu gospodarczego. Unia Europejska będzie w dalszym ciągu rozwijać połączenia kolejowe i wodne dla transportu na duże odległości. Musimy również zwiększyć wysiłki w celu zapewnienia większej wydajności i ekologiczności transportu drogowego i lotniczego. Dlatego też pragnę skoncentrować się na logistyce, napędzie ekologicznym i inteligentnych systemach transportowych wykorzystujących najnowsze technologie”. Kierunek polityki transportowej nakreślony w przeglądzie opiera się na Białej Księdze z 2001 r. Obejmuje on działania mające na celu stworzenie konkurencyjnej europejskiej sieci kolejowej poprzez liberalizację, innowacje technologiczne i interoperacyjność sprzętu, inwestycje w infrastrukturę oraz lepsze monitorowanie rynku, a także wprowadzenie od 2007 r. nowej tabeli wyników. Należy rozwinąć autostrady morskie oraz żeglugę morską bliskiego zasięgu, kładąc nacisk na połączenia z lądem. Polityka dotycząca portów europejskich, która zostanie wprowadzona w 2007 r. będzie miała za zadanie m. in. zwiększenie inwestycji w porty i obszary przyległe. Rozsądne mechanizmy pobierania opłat przyczynią się do bardziej racjonalnego wykorzystania infrastruktury. W ramach przeglądu zapowiedziano przedstawienie do 2008 r. metodologii stanowiącej podstawę rozsądnego pobierania opłat. Kontynuowane będą działania mające na celu poprawę bezpieczeństwa różnych form transportu. Należy zintensyfikować działania zmierzające do zmniejszenia o połowę liczby osób ginących na drogach UE w stosunku do poziomu z lat 2001-2010. Od 2007 r. organizowany będzie Europejski Dzień Bezpieczeństwa na Drogach, mający na celu podnoszenie świadomości. Zintegrowane podejście do bezpieczeństwa drogowego obejmie obszary takie jak projektowanie pojazdów, infrastruktura oraz zachowanie kierowców. Należy również wzmocnić ochronę praw pasażerów, w szczególności w zakresie wszystkich form transportu dla osób, których mobilność jest ograniczona. Instrumenty przewidziane w Białej Księdze z 2001 r. muszą zostać dostosowane do nowych warunków związanych z rozszerzeniem UE, wzrostem cen paliwa, zobowiązaniami z Kioto oraz globalizacją. W celu optymalizacji działania każdej formy transportu oraz ich połączenia, europejska polityka zrównoważonej mobilności wymaga zastosowania narzędzi politycznych. Komisja pragnie przyjąć w 2007 r. plan działań dotyczący logistyki, który zapewni lepsze współdziałanie transportu drogowego, morskiego, kolejowego i rzecznego oraz zintegruje różne formy transportu w łańcuchy logistyczne. Takie działanie przyczyni się do wzrostu konkurencyjności przemysłu, a także zmniejszy stopień oddziaływania transportu towarów na środowisko. Przegląd kładzie wzmożony nacisk na inteligentne systemy transportowe. Nie ma powodu, dla którego statki, samochody ciężarowe i pociągi nie miałyby wykorzystywać równie skomplikowanych systemów komunikacji i nawigacji, co samoloty. Zarządzanie przepływem ruchu i zdolnością przewozową w czasie rzeczywistym, a także wykorzystanie systemów śledzenia pozwoli na obniżenie kosztów, poprawę jakości środowiska oraz wzrost bezpieczeństwa. Kluczową rolę w promowaniu nowych technologii odgrywał będzie program Galileo. Na transport przypada 30 % całkowitego zużycia energii oraz 71 % całkowitego zużycia ropy w UE. Transport drogowy odpowiada za 60 % całkowitego zużycia ropy. W celu zmniejszenia zależności od ropy oraz zapewnienia bardziej zrównoważonego transportu, Komisja przedstawi w 2007 r. strategiczny plan w dziedzinie technologii energetycznych, a w 2009 r. istotny program dotyczący pojazdów o napędzie ekologicznym.

Dzisiejszy przegląd wskazuje na konieczność podjęcia bardziej ambitnych działań dotyczących zmiany charakteru mobilności na obszarach miejskich Europy. Za pomocą Zielonej Księgi Komisja rozpocznie w 2007 r. debatę dotyczącą polityki transportu miejskiego. UE może odegrać rolę katalizatora, zachęcając decydentów do zajęcia się kwestiami natężenia ruchu, zanieczyszczenia i wypadków poprzez podjęcie innowacyjnych działań. Część debaty stanowić będzie wyraźne określenie, jaki szczebel rządowy będzie odpowiedzialny za nowe działania. Osiągnięcia ostatnich lat są pozytywne, ale niezbędne jest wprowadzenie kolejnych instrumentów. Kierunek polityczny nakreślony w Białej Księdze zostanie doprecyzowany na podstawie publicznych konsultacji ze wszystkimi zainteresowanymi stronami oraz badań dotyczących przyszłości transportu.