Etanol jako paliwo alternatywne a sprawa polska
Etanol jako paliwo alternatywne a sprawa polska
Malejące zasoby tradycyjnych paliw kopalnych, idący za tym wzrost ich cen, a także rosnące zanieczyszczenie środowiska powodują, że w ostatnich latach prace nad zastosowaniem paliw alternatywnych nabierają tempa. Jednym z paliw, które najszybciej zdobywa popularność, jest gaz ziemny. Nieco w cieniu pozostaje inne, równie ciekawe paliwo, którego największą zaletą jest jego odnawialność. Chodzi o etanol, który dotąd zdobył pewną popularność głównie w Szwecji oraz w Ameryce Południowej. W ostatnim czasie jednak etanolem jako paliwem do autobusów zaczynają się interesować także inne rynki.
Scania zasilana etanolem w Norwegii
Należy do nich np. norweskie przedsiębiorstwo transportu publicznego AS Oslo Sporveier, które decydując się na przechodzenie na biopaliwa, wybrało właśnie autobusy zasilane etanolem. W marcu 2008 roku do eksploatacji w norweskiej stolicy wejdzie 18 takich pojazdów, wyprodukowanych przez Skanię, lidera w dziedzinie napędów zasilanych etanolem. Decyzja władz Oslo o wprowadzeniu na szeroką skalę ekologicznych autobusów oparta została na pozytywnych doświadczeniach ze Sztokholmu, gdzie z powodzeniem spełniają one swoje zadanie już od ponad 15 lat. Według szacunków władz Oslo, 18 autobusów na etanol zmniejszy roczną emisję dwutlenku węgla do atmosfery o 600 ton. „Etanol to dziś stanowczo najbardziej przystępne paliwo odnawialne, biorąc pod uwagę jego dostępność, infrastrukturę i obecność sprawdzonych rozwiązań. Nowe technologie, na przykład rozwiązania hybrydowe, są tuż za rogiem, a ogniwa paliwowe mogą stać się standardem za 10 lat. Nie ma jednak powodu, aby czekać tak długo”–podkreśla Hans Jansson, szef Scania Buses and Coaches.
Zainteresowanie autobusami zasilanymi etanolem rośnie na całym świecie. Scania, jako jedyny producent takich pojazdów, dostarczyła je do eksploatacji przedsiębiorstwom transportu publicznego w Wielkiej Brytanii, Polsce, na Węgrzech, we Włoszech, w Hiszpanii oraz w Chinach. Pozytywne efekty stosowania tego nowatorskiego paliwa w dużej mierze zależą od technologii jego produkcji. Etanol uzyskany z trzciny cukrowej pozwala zmniejszyć emisję dwutlenku węgla nawet o 90% w porównaniu do silników napędzanych ropą naftową. Dwutlenek węgla wydzielający się przy spalaniu paliw odnawialnych stanowi element naturalnego ekosystemu i nie powoduje zwiększania ilości tego gazu w atmosferze. Ze względu na duże zapotrzebowanie, poziom produkcji etanolu wzrasta na całym świecie. Do jego dystrybucji z powodzeniem stosuje się istniejącą infrastrukturę.
Etanol jako paliwo do autobusów w Polsce
Do grona miast, które postawiły na etanol jako paliwa do autobusów dołączył także Słupsk, który jesienią ub.r. odebrał pierwsze autobusy Scania OmniLnik zasilane typ paliwem. Jednak poza słupskim MZK, etanol nie jest zbyt popularnym paliwem wśród polskich przedsiębiorstw komunikacyjnych. Jedną z instytucji, która stawia sobie za cel zmianętego stanu rzeczy jest Stowarzyszenie Bioetanol –Ekologia –Transport, które w marcu 2007 r., w związku z pracami nad Wieloletnim programem promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008- 2014, wystosowało opinię dotyczącą zalet etanolu jako paliwa alternatywnego i zachęcającą do jego promocji. Poniżej prezentujemy treść tej opinii.
Opinia Stowarzyszenia Bioetanol –Ekologia – Transport
Stowarzyszenie Bioetanol- Ekologia- Transport stoi na stanowisku, iż promocja i rozwój branży bioetanolowej przyniesie nieocenione korzyści państwu oraz jego obywatelom. Zdajemy sobie jednak sprawę, iż upowszechnienie każdej nowej idei napotyka trudności, których przełamanie może odbyć się tylko że wsparciem ze strony państwa, w którego interesie podejmowane są te działania. Dlatego też stoimy na stanowisku, iż rozwój branży i popularyzacja paliwa bioetanolowego powinny być wspierane za pomocą wszelkich dostępnych mechanizmów, tak aby pomoc ta była jak najbardziej kompleksowa, funkcjonalna i efektywna, a docelowo przyniosła korzyści społeczeństwu, które oczekuje bezpieczeństwa, nowych miejsc pracy i życia w zdrowym, przyjaznym otoczeniu. Podjęcie próby przez rząd RP kompleksowego rozwiązania problemu w postaci Wieloletniego programu promocji biopaliw na lata 2008- 2014, uznajemy za krok we właściwym kierunku. Licząc, że nasze cele są zbieżne, pozwalamy sobie przedstawić opinię Stowarzyszenia Bioetanol – Ekologia – Transport dotyczącą Programu, jednocześnie załączając postulaty, których realizacja przyczyni się – poprzez rozwój rynku bioetanolu w Polsce – do osiągnięcia zamierzeń rządu, związanych z rozwojem gospodarczym naszego kraju j uniezależnieniem się od importu paliw, a także przyniesie polskiemu społeczeństwu rozliczne korzyści, związane z poprawą jakości życia i zdrowia.
Cele organizacji
Podstawowym postulatem i celem Stowarzyszenia Bioetanol – Ekologia – Transport w kontekście legislacji krajowej jest stworzenie silnego i stabilnego rynku biopaliw w Polsce opartego na trzech elementach: producentach biokomponentów i biopaliw;infrastrukturze umożliwiającej szeroką dostępność tego paliwa o odpowiednio wysokiej jakości, oraz popycie i zapotrzebowaniu na środki transportu zasilane przez te paliwa ze strony sektora transportowego i gospodarstw domowych. Tak ukształtowany rynek z pewnością będzie gwarantem rozwoju branży i zakładanych przez ustawodawcę celów i rezultatów w zakresie produkcji i zużycia biokomponentów i biopaliw.
Naszym zdaniem obecny kształt „Wietoletniego programu promocji biopaliw na lata 2008-2014′ nie daje skutecznej gwarancji realizacji celów określonych w tym dokumencie, w tym osiągnięcia założonych w Narodowym Celu Wskaźnikowym wartości dotyczących zużywanych biopaliw ciekłych w ogólnej ilości paliw, rozwoju rynku biopaliw, a także nie przyczyni się do osiągnięcia spodziewanych efektów gospodarczych i ekologicznych.
Brak wsparcia główną przyczyną niskiego zainteresowania biopaliwami
Dzisiejsze rozwiązania prawne oraz brak rzetelnej informacji na temat biopaliw, nie dają możliwości stworzenia stabilnego rynku biopaliw. Największą słabością uniemożliwiającą powstanie i efektywne funkcjonowanie tego rynku są wysokie i odstraszające przyszłych eksploatatorów ceny biopaliw. Naszym zdaniem Wieloletni Program Promocji Biopaliw mógłby być szansą na zmianę tego stanu rzeczy.
Cytując za Programem: „Za najbardziej skuteczny instrument promowania wykorzystania biokomponentów, biopaliw ciekłych i innych paliw odnawialnych uznawany jest stabilny i przewidywalny, w perspektywie wieloletniej, system wsparcia w postaci zwolnień z podatków nałożonych na paliwa z udziałem tych komponentów. Z uwagi na fakt, że koszty produkcji biokomponentów przewyższają w znacznym stopniu koszty produkcji tradycyjnych paliw ropopochodnych, oferowana odbiorcom końcowym cena paliw zawierających biokomponenty może być konkurencyjna w stosunku do ceny paliw mineralnych jedynie wówczas, gdy kwota podatków nałożonych na paliwa ropopochodne będzie odpowiednio wyższa. Należy również zaznaczyć, że dla zachęcenia do zakupu paliwa zawierającego biokomponenty powinno być ono oferowane po cenie niższej niż cena paliw tradycyjnych, ponieważ biokomponenty mają niższą wartość opałową niż paliwa ropopochodne.’
Stowarzyszenie podziela tezę, iż najbardziej skutecznym instrumentem promocji wykorzystania biokomponentów i biopaliw ciekłych jest stabilny, przewidywalny i wieloletni system wsparcia w postaci zwolnień, ulg podatkowych, subwencji dla szeroko pojętej branży biopaliwowej. Niestety rozwiązania zaproponowane w Programie w zakresie podatku akcyzowego w sposób nieznaczny różnią się od stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2007 roku i praktycznie nie zmieniają obecnej sytuacji, w której produkcja biopaliw jest nieopłacalna. W związku z powyższym proponowana dodatkowo ulga w podatku dochodowym jest propozycją wyłącznie teoretyczną, gdyż w przypadku braku zysku nie będzie miała zastosowania, a co za tym idzie, jej wysokość i formuła liczenia jest bez znaczenia.
Dopiero sytuacja, w której biopaliwo będzie oferowane po cenie niższej niż cena paliw tradycyjnych umożliwi podjęcie działań mających na celu budowanie rynku i zwiększenie popytu.
Doprowadzenie do konkurencji cenowej i jakościowej na rynku paliw pomiędzy paliwami odnawialnymi – biopaliwami a konwencjonalnymi doprowadzić może w krótkim horyzoncie czasowym do powstania rynku biopaliw.
Bioetanol a paliwa kopalne
Stowarzyszenie Bioetanol – Ekologia – Transport po dokładnej analizie Wieloletniego Programu Promocji Biopaliw z zaskoczeniem przyjmuje do wiadomości fakt wpisania w programie preferencji dla paliw kopalnych – CNG i LPG. Uważamy, iż błędem jest wprowadzanie do tego programu zapisów dotyczących preferencji dla sprężonego – CNG i płynnego – LPG gazu ziemnego do programu literalnie obejmującego zagadnienie biopaliw. Ani CNG ani LPG nie należą do paliw odnawialnych i nie są biopaliwami. Zapis taki może doprowadzić w przyszłości do nadużyć i nieuczciwej konkurencji ze strony paliw kopalnych w stosunku do paliw alternatywnych i biopaliw, co doprowadzi do braku realizacji założeń narodowego celu wskaźnikowego i dyrektyw Unii Europejskiej. Biopaliwa potrzebują aktywnego wsparcia ze strony państwa i nie powinny konkurować z kopalinami w ramach programu ukierunkowanego na promocję biopaliw. Jest to błąd semantyczny w rozumowaniu czym są biopaliwa i wnioskujemy o wykreślenie z programu zapisów dotyczących CNG i LPG.
Co należy zrobić?
Poniżej pozwalamy sobie przedstawić postulaty, których realizacja zdaniem Stowarzyszenia Bioetanol – Ekologia – Transport przyczyni się do stworzenia systemu efektywnego gospodarowania i powszechnego zastosowania i użytkowania bioetanolu w Polsce.
Mamy nadzieję, że nasze postulaty i linię argumentacji będziemy mogli przedstawić Państwu podczas spotkania, które, jak liczymy nastąpi niebawem.
Chcielibyśmy także, jako przedstawiciel branży bioetanolowej, w aktywny sposób uczestniczyć w procesie legislacyjnym dotyczącym rynku bioetanolowego. Mamy bowiem nadzieję, że doświadczenie oraz zaangażowanie członków Stowarzyszenia w opracowywanie rozwiązań dotyczących branży mogłoby być czynnikiem, który w istotny sposób wpłynąłby na powstanie rozwiązań pozwalających na osiągnięcie celów określonych w Programie.
W zakresie wsparcia dla produkcji biokomponentu postulujemy:
- Uznanie paliw E 85 i E 95 za paliwa samoistne wraz z szybkim wprowadzeniem ich norm jakościowych;
- Całkowite zwolnienie od podatku akcyzowego dla biokomponentów stanowiących samoistne paliwo;
- Wprowadzenie stawek akcyzy skorelowanych z zawartością procentową biokomponentu w formie ustawy;
- Całkowite zwolnienie z opłaty paliwowej dla paliw samoistnych, dla pozostałych proporcjonalnie do zawartości biokomponentu;
- Stworzenie systemu subwencjonowania produkcji (dopłaty do produkcji) bietanolu na poziomie umożliwiającym konkurencyjność cenową z paliwami ropopochodnymi (biopaliwo winno być oferowane po cenie niższej od paliw tradycyjnych ze względu na niższą wartość opałową biokomponentu);
- Wprowadzenie 7% stawki VAT na biopaliwa samoistne, zawierające ponad 70% biokomponentu;
- Wprowadzenie ulgi w podatku dochodowym od osób prawnych dla producentów biopaliw, w szczególności producentów paliw etanolowych E85 i E95
- Uwzględnienie w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sprawie metod badań jakości biopaliw ciekłych metod umożliwiających badanie jakości paliw E 85 i E 95;
- Dopłaty do zakontraktowanych upraw roślin energetycznych.
W zakresie popytu na biopaliwa ciekłe postulujemy:
- Znowelizowanie ustawy 'Prawo zamówień publicznych’ w taki sposób, aby podmioty zobowiązane do działania w trybie tej ustawy, zobligowane były do realizacji zakupów wszystkich środków transportu oraz maszyn i urządzeń zasilanych biopaliwami ciekłymi z zawartością biokomponentu powyżej 70%, poprzez ustalenie minimalnego udziału takich urządzeń /środków transportu w całości posiadanego parku maszynowego na docelowym poziomie 50%;
- Zerową stawkę VAT dla pojazdów przystosowanych do zasilania biopaliwami ciekłymi z co najmniej 70% udziałem biokomponentów {w tym samochodów osobowych);
- Zwolnienie z akcyzy dla pojazdów przystosowanych do zasilania biopaliwami ciekłymi z co najmniej 70% udziałem biokomponentów;
- Wprowadzenie 7% stawki VAT na biopaliwa samoistne, zawierające ponad 70% biokomponentu;
- Pełen zwrot VAT dla przedsiębiorców od biopaliwa ciekłego z co najmniej 70% udziałem biokomponentów zatankowanym do samochodu osobowego;
- Wprowadzenie ulgi w podatku dochodowym od osób prawnych i fizycznych dla eksploatatorów pojazdów zasilanych biopaliwami ciekłymi z co najmniej 70% udziałem biokomponentu, w szczególności paliw etanolowych E85 i E95;
- Całkowite zwolnienie z opłaty za korzystanie ze środowiska dla przedsiębiorców wykorzystujących biopaliwa samoistne w swojej działalności podstawowej – dla pozostałych wielkość ulgi proporcjonalna do procentowego udziału biopaliw ciekłych;
- Oparcie kołowego transportu publicznego w aglomeracjach miejskich, uzdrowiskach, terenach chroniących przyrodę na pojazdach zasilanych biopaliwami ciekłymi z co najmniej 70% udziałem biokomponentów lub biopaliwami samoistnymi;
- Dofinansowanie zakupu autobusów na bioetanol z funduszy UE w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych bądź środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej;
- Dofinansowanie budowy i modernizacji infrastruktury do obsługi autobusów zasilanych biopaliwami ciekłymi z co najmniej 70% udziałem biokomponentów;
- Dofinansowanie eksploatacji autobusówzasilanych bioetanolem z co najmniej 70% udziałem biokomponentu z budżetu gminy bądź środków NFOŚiGW (ze względu na niższą wartość opałową biokomponentu)- dopłata do wozokilometra;
- Zwolnienie z opłat za parkowanie i korzystanie z autostrad dla pojazdów zasilanych biopaliwami ciekłymi z co najmniej 70% udziałem biokomponentów.
Źródła: Scania AB, Stowarzyszenie „Bioetanol –Ekologia –Transport”
