Eksport autobusów z Polski w 2011 roku

W 2011 roku fabryki zlokalizowane w Polsce wyeksportowały łącznie 3674 autobusy o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 ton. To o 289 pojazdów więcej niż rok wcześniej (+ 8,53). Dodatkowo za granicę wysłaliśmy 40 trolejbusów i ponad 900 podwozi.

Odnotowany 8,5-procentowy wzrost eksportu autobusów oznacza stabilny poziom zagranicznej sprzedaży i przełamanie kryzysu, który ogarnął nasz eksport w 2010 roku. Wówczas polskie fabryki wysłały za granicę łącznie 3385 autobusów, czyli o 592 szt. mniej niż w 2009 r. (-14,88%). To był pierwszy tak wyraźny spadek w historii eksportu autobusów w Polsce. Teraz można powiedzieć, że już wyszliśmy z „eksportowego dołka”i mamy wyraźny, pozytywny bilans na koniec roku. Tym bardziej, że unijny rynek również odżył po gospodarczym spowolnieniu i za okres 9 miesięcy br. zanotował już tylko minimalną stratę 1,5% w porównaniu do danych z 2010 roku. Koniunktura wróciła na takie strategiczne dla nas autobusowe rynki jak: Francja, Niemcy, Czechy, Włochy, Wielka Brytania czy Szwecja. I to ma swoje pozytywne odbicie w polskim eksporcie autobusów.

W zakresie pozycji poszczególnych producentów na eksportowej liście rankingowej to tutaj nie zanotowaliśmy większych zmian. Zdecydowanie prowadzi MAN, który wyeksportował w 2011 roku 1499 autobusów (+ 330 szt. / + 28,22% w porównaniu do 2010 roku);drugie miejsce zajęło Volvo z wynikiem 918 pojazdów (+ 73 szt. / + 8,63% w porównaniu do 2010 roku) Za nim uplasował się polski Solaris, który wysłał za granicę 649 autobusów oraz 40 trolejbusów (odpowiednio: + 19 szt. / + 3,01% oraz – 43 szt. / – 51,8% w porównaniu do 2010 roku). Stawkę największych eksporterów zamyka Scania z rezultatem 470 autobusów. To jedyny producent z „wielkiej czwórki”, który zanotował ujemny bilans eksportu na koniec 2011 roku i zagraniczna sprzedaż szwedzkiej firmy była mniejsza niż rok temu o 166 szt. (- 26,1%)

 

Tradycyjnie głównymi odbiorcami autobusów z Polski są Niemcy i Szwecja. To efekt zlokalizowania w naszym kraju fabryk przez koncerny MAN, Volvo i Scania. W 2011 roku liderem w klasyfikacji odbiorców były tutaj tradycyjnie Niemcy (31,19% udziału), natomiast drugie miejsce zajęła Norwegia (15,81%), która z roku na rok awansuje o kolejne pozycje w naszym rankingu. Na trzecim miejscu uplasowała się Szwecja (14,94%), a na kolejnych Francja, Holandia, Włochy, Dania, Szwajcaria i Austria. Warto zwrócić tutaj uwagę na wysoką pozycję Holandii. To efekt dużego zamówienia ze strony firmy EBS Mobilis, która w grudniu rozpoczęła obsługę linii autobusowych w Amsterdamie. Do realizacji tego zadania konsorcjum transportowe zakupiło ok. 160 autobusów w słupskiej fabryce Scania. Równie wyraźny w rankingu jest także awans Francji. Do tego kraju dociera coraz więcej autobusów wszystkich produkowanych w Polsce marek. Ciekawostką jest pojawienie się w zestawieniu Meksyku i to na coś wysokim miejscu. Kraj ten odebrał 21 hybrydowych autobusów Volvo 7905 H oraz dwa autobusy MAN Lion`s City. W górę pną się cały czas takie kraje z naszego regionu jak Rumunia, Czechy, Węgry czy Rosja. Natomiast w porównaniu do 2010 roku słabo tym razem wypadły kraje nadbałtyckie –szczególnie Litwa. Wyraźny jest także spadek dostaw dla W. Brytanii, co głównie odbija się na eksportowym bilansie Scania.

Który z producentów wyeksportował autobusy do tych państw? Sprawdźmy:

– MAN –lider wśród naszych autobusowych eksporterów –wysłał w 2011 roku za granicę 1499 autobusów miejskich. Główne kierunki eksportu fabryk zlokalizowanych w Sadach i Starachowicach to Niemcy (52,9% udziału), a następnie Szwecja i Norwegia. Dodatkowo niemiecki producent wyeksportował 650 podwozi autobusowych, które trafiły głównie do Izraela, Niemiec, Hiszpanii, a także do …Singapuru. Po raz pierwszy na tej liście pojawiła się w tym roku także W. Brytania. Od sierpnia br. ruszył także eksport szkieletów konstrukcyjnych autokarów Neoplan Cityliner i Starliner z Starachowic do fabryki w Plauen, gdzie są one dalej kompletowane i wysyłane do klientów. To bardzo ważne dla polskich zakładów ogniwo w ofercie produkcyjnej, które ugruntowuje ich pozycję jako centrum produkcyjne autobusów miejskich MAN w Europe. 

 

Drugie w rankingu jest Volvo, które w 2011 roku wyeksportowało 918 autobusów. Podstawowe kierunki eksportu firmy to Norwegia (40,52% udziału) oraz Szwecja i Niemcy. Wrocławska fabryka wysyła autobusy do największej liczby europejskich krajów, w tym m.in. do Rumunii, Węgier, Czech, Chorwacji i na Łotwę. To efekt oferowania m.in. pojazdów turystycznych, które w mniejszych partiach, często indywidualnie, odbierają klienci praktycznie z całej Europy. W 2011 roku firma rozpoczęła produkcję nowych autobusów międzymiastowych (seria 8900) i miejskich (seria (7900), które w kolejnych latach zastąpią dotychczas oferowane produkty. Doskonale rozwija się eksport autobusów turystycznych –szczególnie nowego modelu 9500 –które z roku na rok powiększają grono swoich odbiorców w Europie.

Trzecie miejsce w eksportowym rankingu ma Solaris Bus &Coach, który w 2011 r. sprzedał za granice naszego kraju 649 autobusów, w tym 15 autobusów międzymiastowych InterUrbino 12. Częściowo były to pojazdy demonstracyjne, które trafiły jednak na tak potencjalnie ważne rynki, jak Serbia czy Rosja. Co ważne, w tym roku zaszły zapowiadane zmiany w kierunkach eksportu. O ile zeszły rok upłynął pod znakiem skandynawskiej dominacji Szwecji i Norwegii (plus oczywiście Niemcy), tak w tym roku tradycyjnie prowadzą Niemcy (37,28% udziału), ale za nimi jest Francja, a potem Szwecja i Włochy. Dodajmy, że w tym roku firma sprzedała za granicą 40 trolejbusów, tym 34 szt. trafiło  do naszych południowych sąsiadów, a 6 szt. –w wersji przegubowej –do Niemiec. Coraz wyżej rankingu plasuje się też Dania i Słowacja. Dlatego pod koniec roku Solaris utworzył czterech krajach: Belgii, Luksemburgu, Holandii oraz Słowacji swoje nowe placówki handlowe. W dwóch pierwszych państwach Solaris jest reprezentowany przez spółkę Bus &Coach Trading. Z kolei na rynku holenderskim Solaris podpisał umowę o współpracy z firmą MTC. MTC Groep BV jest spółką, która świadczy usługi dla transportu publicznego na terenie Holandii. Z kolei na Słowacji, gdzie Solarisy są już bardzo dobrze znane, między innymi w Bratysławie czy w Koszycach, dotychczas sprzedaż realizowana była przez Solaris Czech. Teraz na Słowacji została utworzona spółka Solaris Slovakia, której dyrektorem jest Lubomir Melichar. Inwestycje w krajach Beneluxu pokazują kolejny kierunek ekspansji Solarisa, który jak z kolei pokazuje przykład Mobilisa i kontraktu na obsługę linii wokół Amsterdamu ma ogromny potencjał. Natomiast wydzielenie Solaris Slovakia z Solaris Czech to przede wszystkim chęć większego skupienia się na potrzebach klientów z tego kraju i bliższego z nimi kontaktu. I na koniec „szynowy”sukces Solarisa. W lipcu br. odbyło się podpisanie umowy na dostawę pięciu tramwajów do Jeny w Niemczech. Jest to pierwszy zagraniczny kontrakt polskiej firmy na dostawę pojazdów szynowych.

Czwarte miejsce w eksportowym rankingu zajmuje Scania Bus Production Słupsk, która wysłała do swoich zagranicznych klientów 470 autobusów oraz ponad 260 podwozi do montażu przemysłowego (m.in. do W. Brytanii, Izraela, Hiszpanii i Australii). Kompletne pojazdy trafiły w zdecydowanej większości do Szwecji (37,02% udziału), a następnie do Holandii i Danii. Pod koniec roku ruszył także brytyjski kierunek z eksportem autobusów piętrowych Scania OmniCity DD. Miejmy nadzieję, że powróci on do swojego normalnego poziomu, czyli kilkaset egzemplarzy rocznie. Nie można tutaj zapomnieć o rekordowym wyniku z 2009 r., kiedy słupska wyeksportowała na Wyspy aż 385 piętrusów.

Listę polskich eksporterów autobusów w 2011 r. zamykają firmy:

– Kapena;

– CMS Auto;

– Autosan.

Tegoroczne wyniki polskiego eksportu autobusów zależą wyłącznie od kondycji europejskiego rynku, który ma się coraz lepiej. Z miesiąca na miesiąc obrabiał on straty w stosunku do roku 2010 i prawdopodobnie ta strata zostanie zupełnie zniwelowana na koniec roku. To dobrze wróży na przyszłość, a zmodernizowane i unowocześnione linie produkcyjne MAN, Volvo, Solarisa oraz Scania gotowe są do podjęcia kolejnych eksportowych wyzwań.

 

Tabela 1. Eksport autobusów z Polski w 2011 r.

źródło: JMK analizy rynku transportowego

 Tabela 2. Top 10 zagranicznych odbiorców autobusów wyprodukowanych w Polsce w 2011 r.

źródło: JMK analizy rynku transportowego