Czas na Wschód (6): LAZ – autobusy międzymiastowe i turystyczne

W poprzednim odcinku naszego cyklu przedstawiliśmy ofertę lwowskich zakładów LAZ w dziedzinie autobusów miejskich. Tym razem prześledzimy, co ten najstarszy ukraiński producent autobusów ma do zaoferowania do obsługi komunikacji międzymiastowej i przewozów turystycznych. A i tutaj znajdziemy kilka wartych zainteresowania konstrukcji. Ponieważ, jak widzimy na polskim przykładzie, autobusy międzymiastowe to zazwyczaj najtańsze konstrukcje dostępne na rynku (obok oczywiście autobusów szkolnych), LAZ postanowił nie wprowadzać w tym zakresie rewolucji w swojej ofercie. Korzystniejsza z punktu widzenia ekonomicznego okazała się modernizacja produkowanych dotychczas modeli 4207 i 5207. Autobusy te (odpowiednio klasy midi i maxi) były jedną z kolejnych modyfikacji autobusów 4202 i 5202, reprezentujących nową rodzinę wprowadzoną do produkcji pod koniec lat 70.

Autobus kombi 4207 „Liner 10”

Przejdźmy zatem do opisu wymienionych pojazdów. Pierwszy z nich to międzymiastowy autobus klasy midi LAZ 4207, którego zgodnie z obecnie panującą modą, ochrzczono z angielska „Liner 10”. Liczba użyta w jego nazwie oznacza przybliżoną długość pojazdu w metrach. Stylistycznie autobus jest zunifikowany z autobusami miejskimi 5252 i A291. Od jego poprzedników odróżniają go przede wszystkim wklejane szyby boczne, które zdecydowanie odświeżyły sylwetkę pojazdu, jak również duże, także klejone szyby w skrzydłach drzwi. Inna jest także paleta oferowanych jednostek napędowych (w poprzednim modelu stosowano szeroką gamę silników – od Andorii i Cumminsa po KamAZa, MANa czy Renault). W autobusie 4207 stosowane są tylko dwa silniki – 11-litrowy, 6-cylindrowy silnik JaMZ w układzie V o mocy 230 KM lub – w opcji – mniejsza, 7,1-litrowa jednostka Deutz, rozwijająca moc 237 KM. Jak przystało na autobus klasy kombi, LAZ 4207 ma dwie odmiany – lokalną o pojemności 73 pasażerów, w tym 43 siedzących oraz dalekobieżną, posiadającą 39 miejsc siedzących. Wentylację zapewniają klapy dachowe oraz przesuwne górne partie okien, a ogrzewanie – niezależne nagrzewnice firmy Webasto. Pojemność bagażników podpodłogowych wynosi od ok. 3,0 m 3 w odmianie lokalnej do 3,5 m 3 w dalekobieżnej. Wersja De Lux wyposażana jest w układ klimatyzacyjny także firmowany przez Webasto z indywidualnymi nawiewami oraz lampkami, system audio-video oraz wygodniejsze fotele. Szkielet autobusu wykonany jest z ocynkowanych profili stalowych, a osłony nadkoli ze stali nierdzewnej. Poszycie jest mocowane do szkieletu metodą klejenia.

Tabela 1: Dane techniczne autobusu LAZ 4207 „Liner 10”

Jeśli chcielibyśmy odnieść tę konstrukcję do modeli oferowanych na polskim rynku, to wyraźnie wpisuje się ona w segment, na którym królują obecnie autobusy Autosan A1010T Lider Midi (pojemność 74 pasażerów w wersji lokalnej i 56 – w tym 43 siedzących – w wersji dalekobieżnej) oraz Solbus C9,5 (61 pasażerów, w tym 35 siedzących) i C10,5 (77 pasażerów, w tym 47 siedzących).

Autobus kombi 5207 „Liner 12”

Drugim oferowanym w segmencie pojazdów międzymiastowych autobusem jest dłuższa, 12-metrowa odmiana modelu opisanego powyżej. LAZ 5207 „Liner 12”, bo tak się nazywa, to także autobus klasy kombi, posiadający wersję lokalną o pojemności 80 pasażerów (w tym 51 siedzących) oraz dalekobieżną, posiadającą miejsce dla 47 pasażerów siedzących. Większa jest także pojemność bagażników, która wynosi 5,8 m 3 . Także 12-metrowy Liner posiada swoją wersję De Luxe, która oprócz układu klimatyzacyjnego i systemu audio-video, wyposażana jest dodatkowo również w minibar i szatnię. Pozostałe elementy wyposażenia są identyczne jak w mniejszym modelu 4207.

Tabela 2: Dane techniczne autobusu LAZ 5207 „Liner 12”

Przy tym modelu z kolei nasuwają się porównania do autobusów IrisBus Axer (83 pasażerów, w tym 53 siedzących), Autosan A1012T Lider 4 (autobus lokalny dla Szabolcs Volan – 80 miejsc, w tym 45 siedzących), czy też do nie produkowanych już modeli Autosan A1012T Orzeł (47 miejsc – tylko siedzące) i Jelcz T120 (48 miejsc – tylko siedzące).

Turystyczna gwiazda z Lwowa – LAZ 5208 „NeoLAZ”

Ostatnim autobusem w ofercie LAZ jest dalekobieżny autokar turystyczny LAZ 5208-ML/NL NeoLAZ. Ten zaprezentowany w 2003 r. pojazd to kolejny model ukraińskiego producenta, którym firma stara się dorównać europejskim wzorcom. I trzeba przyznać, że przynajmniej pod względem stylizacji, NeoLAZ nie ma się czego wstydzić. W jego sylwetce widać, że zakładowi projektanci zainspirowani byli takimi autobusami, jak Mercedes-Benz Travego czy Neoplan Tourliner. Dopracowanie stylistyczne widać także we wnętrzu, szczególnie na stanowisku kierowcy, któremu inżynierzy z Lwowa poświęcili dużo uwagi. Wygodny, obracany fotel kierowcy, wyposażony w pas bezpieczeństwa i regulowana w dwóch płaszczyznach kierownica powodują, że praca kierowcy nie powinna być zbyt męcząca. Dla konstruktorów autokaru duże znaczenie miało także bezpieczeństwo, dlatego wyposażono go w nowoczesny, sterowany elektronicznie układ hamulcowy produkcji Knorr-Bremse z pneumatycznym wspomaganiem i systemem ABS. Także wyposażenie przestrzeni pasażerskiej obejmuje wszelkie dodatki podwyższające komfort jazdy: wysokie, uchylne fotele z zagłówkami, nowoczesny system audio-video, lodówki, ekspres do gorących napojów, kabinę WC czy system klimatyzacyjny z indywidualnymi nawiewami. Są to jednak elementy dostępne jako opcja. W standardzie, wentylację we wnętrzu zapewniają klapy dachowe oraz przesuwne górne partie okien. W opcyjnym wyposażeniu dostępny jest też m.in. centralny zamek bagażników. O ciepło podczas podróży w zimne dni zadba natomiast system ogrzewania wodnego, połączony z układem chłodzenia silnika, korzystający dodatkowo z nagrzewnicy Webasto. Komfortowi podróżowania sprzyjają także niektóre nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne, jak np. niezależne zawieszenie przedniej osi. Szkielet autobusu wykonano z cynkowanych profili stalowych, natomiast najbardziej narażone na korozję osłony nadkoli – ze stali nierdzewnej. Pojemność podpokładowych bagażników wynosi około 9 m 3 . W autobusie oferowane są jednostki napędowe Mercedes-Benz i MAN, spełniające normy Euro 3. Autokar LAZ 5208 NeoLAZ zadebiutował na targach samochodów użytkowych „Autosalon” w Moskwie, gdzie zdobył nagrodę za najlepszy autobus zaprezentowany na wystawie. I trudno się dziwić – zarówno stylistycznie, jak i konstrukcyjnie, pojazd dorównuje autokarom zachodnim i może odebrać sporą część rosyjskiego rynku rodzimym producentom.

Tabela 3: Dane techniczne autobusu LAZ 5208-ML/NL „NeoLAZ”

LAZ – kolejny konkurent w Polsce?

Jak widać, program naprawczy wdrażany w lwowskich zakładach od dwóch lat zaowocował diametralnymi zmianami w ofercie i wizerunku ukraińskiego producenta. Autobusy CityLAZ czy NeoLAZ to konstrukcje, które mogą rywalizować nie tylko o rynek rosyjski czy ukraiński, ale także zachodnioeuropejski. Dynamiczny rozwój firmy odzwierciedlają także liczby – w 2004 r. firma po raz pierwszy od kilku lat zanotowała znaczący wzrost sprzedaży, która osiągnęła poziom nieco ponad 700 sztuk. Co prawda, jeszcze niewiele było wśród nich pojazdów najnowszej generacji, ale w tym roku zapewne się to zmieni, o czym świadczą pierwsze napływające do Lwowa zamówienia na autobusy CityLAZ. Wygląda więc na to, że nie tylko rosyjskim, ale także polskim i zachodnioeuropejskim producentom rośnie tuż za naszą wschodnią granicą kolejny, groźny konkurent…