Czas na Wschód (3): Wołżanin – autobusy miejskie

W poprzednim miesiącu, w dziale poświęconym producentom zza naszej wschodniej granicy, opisaliśmy firmę NefAZ, która mimo krótkiej obecności na rynku środków transportu pasażerskiego, posiada dość długą historię, sięgającą czasów ZSRR. Tym razem zaprezentujemy firmę, która podobnie jak opisywany wcześniej SkanTat, powstała od podstaw po 1991 r. Mowa o firmie Wołżskoje Avtobusnoje Proizvodstvo z Wołżska, która swoje produkty promuje pod marką Wołżanin.

Krótka historia Wołżanina

Zakłady w Wołżsku powstały dokładnie w 1993 r. i początkowo były filią fabryki LiAZ z Likina-Duleva. Jak nietrudno się domyślić, w tutejszych zakładach odbywał się więc głównie montaż autobusów konstrukcji LiAZa, który nie mogąc nadążyć z produkcją, musiał zlecać ją innym fabrykom. Ponadto, odbywały się tu także remonty starszych konstrukcji LiAZa oraz serwis autobusów tego producenta. Pomimo znacznego osłabienia rosyjskiego rynku pod koniec I połowy lat 90., fabryka nie została zamknięta. Przeciwnie – weszła w skład koncernu ZAO „Avtobus”, o którym pisaliśmy w pierwszej edycji naszego cyklu. Zgodnie ze strategią grupy, należące do niego zakłady miały się zajmować montażem pojazdów opracowywanych przez inżynierów z Likina-Duleva. Jednak pogarszająca się sytuacja na rynku spowodowała, że o klientów na tak dużą liczbę autobusów było coraz trudniej. Fabryka w Wołżsku podjęła się więc rozszerzenia asortymentu na własną rękę. I tak, w 1995 r. pojawiła się pierwsza własna konstrukcja firmy – dalekobieżny autobus Wołżanin 5268. W następnym roku ruszyła seryjna produkcja modelu 5268, a już w 1997 r. pojawił się prototyp własnej konstrukcji autobusu miejskiego, nazwanego 5270, w którym wykorzystano elementy nadwozia przejęte z autobusu 5268. Tym samym Wołżanin stał się bodaj jedyną w Rosji firmą, która opracowała autobus miejski na bazie międzymiastowego, a nie odwrotnie.

Oprócz wdrażania nowych modeli, w Wołżsku stale pracowano także nad unowocześnieniem technologii produkcyjnych oraz poprawą jakości. Niech zaświadczy o tym fakt, iż firma – jako pierwszy producent autobusów w Rosji – już w 1998 r. uzyskała certyfikat jakości ISO 9001, przyznany przez TÜV, zarówno w zakresie projektowania, jak i produkcji. 1998 rok to także rozpad koncernu ZAO „Avtobus”. Od tej pory, zakłady z Wołżska rozpoczynają samodzielną działalność, a w 1999 r. własne modele wchodzą do seryjnej produkcji, wypierając całkowicie z asortymentu montowane dotąd równolegle autobusy LiAZ.

Prekursorzy rosyjskiego rynku

Można powiedzieć, że poszukiwanie nisz rynkowych weszło w krew kierownictwu firmy, bowiem na salonie MIMS w Moskwie w 2001 r., Wołżanin zaprezentował pierwszy rosyjski autobus 3-osiowy o długości 15 metrów na podwoziu Scania. Uruchomienie jego produkcji zajęło jednak jeszcze 2 lata. W 2002 r. ofertę uzupełnił pierwszy w historii firmy wysokopokładowy autokar turystyczny, a rok później zaprezentowano jego odmianę 3-osiową, wykonaną na podwoziu Scania. Nowością ostatniego roku jest międzymiastowy autobus klasy mini o nowoczesnych, ostrych liniach nadwozia, zbudowany na podwoziu hinduskiej firmy TATA. Wszystkie produkowane pojazdy posiadają wersje przystosowane do eksploatacji w trudnych warunkach syberyjskich. Firma udziela 10-letniej gwarancji na eksploatację nadwozia oraz na komponenty mechaniczne. Autobusy marki Wołżanin można spotkać na ulicach Moskwy i Sankt Petersburga, a także w miastach obwodów Tiumeńskiego, Piermskiego, Wołgodskiego i Wołgogradzkiego, w Krasnojarskim Kraju i Tatarstanie. Stałe poszerzanie asortymentu oraz wzrost sprzedaży powodują, że Wołżskoje Avtobusnoje Proizvodstvo – mimo iż jak na rosyjskie warunki nie jestem zbyt dużym producentem (245 autobusów w 2003 r.) – jest firmą dobrze rozpoznawalną w Rosji. Jako ciekawostkę należy wymienić fakt, że kierownictwo firmy stanowi jedynie 6 osób, które mogą się jednak pochwalić olbrzymim doświadczeniem w opracowywaniu, produkcji i sprzedaży autobusów. Dyrektorem naczelnym przedsiębiorstwa jest Bakulin Aleksiej Anatolewicz.

Miejska oferta – Wołżanin 5270

Prezentację aktualnej oferty autobusów firmy rozpoczynamy tradycyjnie od segmentu autobusów miejskich. Co ciekawe, w przeciwieństwie do innych rosyjskich producentów, asortyment pojazdów komunikacji miejskiej Wołżanina nie jest zbyt duży i obejmuje dwa modele autobusów wysokopodłogowych – integralny autobus 12-metrowy oraz budowany na podwoziu Scanii autobus 3-osiowy. Pierwszy z nich nazywa się Wołżanin 5270 i jest całkowicie własnym opracowaniem, wprowadzonym do produkcji w 1997 r. Przy długości wynoszącej 11,6 metra, autobus zabiera na pokład 117 pasażerów, w tym 32 na miejscach siedzących. Szkielet nadwozia wykonano ze stali o podwyższonej wytrzymałości, a poszycie z blachy stalowej obustronnie ocynkowanej. Autobus posiada troje dwuskrzydłowych drzwi wejściowych. Wszystkie szyby boczne oraz tylna zostały wklejone do szkieletu, natomiast przednią, dzieloną szybę panoramiczną osadzono w uszczelce. W układzie napędowym zastosowano 11,1-litrowy, widlasty silnik 6-cylindrowy JaMZ 236 NE o mocy 230 KM, współpracujący z 5-stopniową, mechaniczną skrzynią biegów tego samego producenta. Napęd dalej przenoszony jest na tylny most Raba A518.05. Przednią oś z zależnym zawieszeniem – model 722.75 – również dostarczyła węgierska firma Raba. Na obu osiach zastosowano hamulce bębnowe. Przywiązanie do komponentów węgierskiej produkcji nie ominęło układu kierowniczego, gdzie zastosowano mechanizm Csepel C-500.

Tabela 1: Dane techniczne autobusu miejskiego Wołżanin 5270

Wołżanin 6270

Drugim oferowanym przez Wołżanina autobusem miejskim jest model 6270. Jest to również konstrukcja wysokopodłogowa, jednak posiadająca zupełnie inne nadwozie o znacznie nowocześniejszym wyglądzie. Przyczynia się do tego duża powierzchnia oszklona, zarówno z przodu, jak i z boku nadwozia oraz fakt, iż wszystkie szyby są wklejane do szkieletu. Warto zaznaczyć, że jest to pierwszy i jak dotąd jedyny rosyjski trzyosiowy autobus miejski. Konstrukcja została oparta na podwoziu Scania L94UB 6×2. Dzięki dużemu maksymalnemu kątowi skrętu kół przedniej osi (55 stopni), udało się uzyskać średnicę zawracania nie przekraczającą 25 metrów, przy długości całkowitej wynoszącej ponad 15 metrów. Autobus zabiera na pokład 140 pasażerów, z czego 32 na miejscach siedzących. Pojazd ten jest ciekawą alternatywą dla autobusów przegubowych w miastach średniej wielkości. Duże aglomeracje pozostają wierne konstrukcjom przegubowym. Atutem autobusu jest z pewnością zastosowanie – wraz z podwoziem Scanii – komponentów renomowanych firm.

Za miesiąc autobusy międzymiastowe i turystyczne

6 stycznia 2005 r. przedstawimy drugą część artykułu o firmie Wołżskoje Avtobusnoje Proizvodstvo z Wołoska, w którym przedstawimy bliżej autobusy międzymiastowe i turystyczne rosyjskiego producenta.

Tabela 2: Dane techniczne autobusu miejskiego Wołżanin 6270