Czas na Wschód (12): LIAZ – klasa mega

W poprzedniej części naszej podróży po producentach autobusów z krajów WNP, opisaliśmy ofertę rosyjskiej firmy LiAZ w zakresie konstrukcji klasy maxi. Tym razem skupimy się na pojazdach bardzo dużej pojemności firmy z Likina-Dulewa nieopodal Moskwy, a także opiszemy dwie nowości, jakie pojawiły się w ofercie LIAZa od czasu publikacji poprzedniej części. Na początku przypomnijmy, że firma LIAZ (a właściwie Likinskij Avtobus), wraz z firmami PAZ, GołAZ, KAWZ i KAAZ tworzy grupę Russkije Avtobusy, która z kolei jest częścią większego koncernu RusPromAvto, do którego należą także GAZ, SAZ i UralAZ. W ramach grupy Russkije Avtobusy, każdemu producentowi wyznaczono dokładnie określony segment rynku. Specjalizacją LIAZa jest produkcja autobusów miejskich dużej i bardzo dużej pojemności.

LIAZ 6212 – wysokopodłogowy przegubowiec

Podstawowym modelem klasy mega w ofercie firmy jest model 6212. Ten wysokopodłogowy autobus przegubowy jest konstrukcyjnie spokrewniony ze znanym autobusem solo LIAZ 5256. Pomimo że pierwsze prototypy bazowego modelu pojawiły się już pod koniec lat 80., koncepcja zunifikowanego z nim autobusu przegubowego długo nie mogła się przebić i pierwsze prototypy opuściły hale produkcyjne dopiero w 2000 r., a egzemplarze produkcyjne – 2 lata później. Obecnie, model ten jest już produkowany seryjnie i należy w Rosji do najpopularniejszych konstrukcji w swojej klasie. Autobus przeznaczony jest do obsługi komunikacji miejskiej w dużych aglomeracjach o znacznym natężeniu ruchu. Pojazd ma 17,6 metra długości i zabiera na pokład 178 pasażerów, w tym 33 na miejscach siedzących. Co ważne, producent udziela 12-letniej gwarancji na nadwozie, co na rosyjskie warunki jest bardzo dobrym wynikiem. Napęd zapewnia autobusowi – umieszczony na tylnym zwisie drugiego członu – amerykański silnik Caterpillar 3126. Ta 6-cylindrowa jednostka o pojemności 7,2 dm3 spełnia normy emisji spalin i rozwija moc 300 KM. Silnik współpracuje z automatyczną, 3-stopniową skrzynią biegów Voith D864 lub D863.3E. Prędkość maksymalna autobusu wynosi 90 km/h.

Tabela 1: Dane techniczne autobusu LIAZ 6212

LIAZ 62xx – trzyosiowiec na rosyjskie drogi

Innym ciekawym rozwinięciem konstrukcyjnym modelu 5256 jest autobus oznaczony jako 62xx. Jest to wysokopodłogowa konstrukcja trzyosiowa, z nadwoziem wydłużonym do 14,3 m. Wnętrze pojazdu zostało przystosowane zarówno do obsługi ruchu miejskiego, jak i podmiejskiego. Wewnątrz jest zatem miejsce dla łącznie 155 pasażerów, w tym 34 siedzących. Oprócz tego, od standardowego modelu 5256/6212 model ten odróżnia nieco inny pas przedni (ze zmienionym kształtem reflektorów), wklejane szyby boczne oraz nowe stanowisko kierowcy. Zespół napędowy jest taki sam, jak w opisanym powyżej modelu 6212. Pojazd po raz pierwszy zaprezentowano podczas targów MIMS w Moskwie, gdzie otrzymał nagrodę za najlepszy wystawiany autobus miejski.
Tabela 2: Dane techniczne autobusu LIAZ 62xx

LIAZ 6213 – najnowocześniejszy w ofercie

Jednak najbardziej zaawansowanym technicznie autobusem bardzo dużej pojemności w ofercie LIAZa jest model 6213. Jest to przegubowa odmiana niskopodłogowego autobusu 5292, którą po raz pierwszy zaprezentowano na początku 2005 r. Konstrukcja nadwozia jest w znacznym stopniu zunifikowana z bazowym modelem 5292 i charakteryzuje się tą samą linią stylistyczną. Przy długości całkowitej wynoszącej 18 metrów, autobus zabiera na pokład do 171 pasażerów, w tym 39 na miejscach siedzących. Napęd zapewnia autobusowi silnik Caterpillar 3126 o mocy maksymalnej 300 KM, umieszczony poprzecznie na tylnym zwisie drugiego członu. Na całej długości, pojazd dysponuje niską podłogą – bez stopni wejściowych i poprzecznych, co stawia go w gronie jednej z najnowocześniejszych konstrukcji w tym segmencie w Rosji. Zastosowane zabezpieczenie antykorozyjne – podobnie jak w pozostałych modelach firmy, gwarantuje 12-letnią żywotność eksploatacyjną nadwozia.

Tabela 3: Dane techniczne autobusu LIAZ 6213

Z ostatniej chwili – niskowejściowy LIAZ 5293

Oprócz tego, w międzyczasie oferta firmy została poszerzona o 2 kolejne modele klasy maxi. Pierwszym z nich był autobus 5293, który można nazwać ekonomiczną wersją autobusu niskopodłogowego. W istocie jest to autobus 5256 z obniżoną podłogą w przedniej partii (do drugich drzwi włącznie). Zastosowanie standardowego mostu napędowego Raba, wymuszającego znaczne podniesienie poziomu podłogi w tylnej części nadwozia, umożliwiło obniżenie ceny autobusu. Także zastosowanie nadwozia prawie nie różniącego się od nadwozia autobusu wysokopodłogowego 5256, korzystnie wpłynęło na cenę konstrukcji niskowejściowej. LIAZ 5293 ma 11,5 metra długości. W jego wnętrzu mieści się 100 pasażerów, w tym 29 na miejscach siedzących. Napęd zapewnia autobusowi tylny, umieszczony wzdłużnie silnik Caterpillar 3126E o mocy 234 KM, spełniający normy Euro 3. Silnik współpracuje z automatyczną skrzynią biegów Voith D851.3E o trzech przełożeniach, która przenosi napęd na standardowy most napędowy Raba A718. Minimalna średnica zawracania wynosi 12 metrów, a prędkość maksymalna – 76 km/h.

LIAZ 5292.57 – niskopodłogowiec napędzany CNG

Inną ciekawą nowością w ofercie LIAZa jest odmiana niskopodłogowego modelu 5292, zasilana sprężonym gazem ziemnym. Autobus 5292.57, bo tak się nazywa wersja gazowa, miał swoją premierę podczas tegorocznych targów MIMS 2005 w Moskwie, gdzie zdobył tytuł najlepszego prezentowanego autobusu miejskiego. Autobus napędzany jest pionowym silnikiem Cummins CG-250.30, umieszczonym poprzecznie na tylnym zwisie. Gaz ziemny magazynowany jest w 8 butlach, z których 6 ma pojemność 82 litrów, a 2 – 62 litrów. Zbiorniki – w zależności od życzenia klienta – mogą być umieszczone na dachu lub pod podłogą, w tylnej części pojazdu. 6-cylindrowy silnik Cummins CG ma 8,3 dm3 pojemności i osiąga moc 253 KM. Jednostka napędowa współpracuje z 3-stopniową, automatyczną skrzynią biegów Voith D851.3E. Pozostałe parametry są takie same jak w bazowym modelu 5292. Z zewnątrz wersję z napędem gazowym można odróżnić po zamontowanych na dachu zbiornikach z gazem (zakrytych specjalną obudową) oraz po dodatkowych wlotach powietrza na tylnej ścianie, wymuszonych przez wyższą temperaturę powstającą przy spalaniu gazu.

Tabela 4: Dane techniczne autobusów LIAZ 5293 i 5292.57

Podsumowanie

Jak więc widać, pomimo poważnych trudności, jakie dotknęły firmę z Likina-Dulewa u schyłku lat 90., obecnie rozwija się ona coraz lepiej, stale poszerzając swoją ofertę o kolejne modele i odmiany oraz zwiększając sprzedaż. Z pewnością nie bez znaczenia jest tutaj wsparcie, jakiego firmie udziela macierzysty koncern RusPromAvto. Dzięki temu LIAZ mógł odzyskać równowagę finansową oraz silną pozycję na rosyjskim rynku autobusów miejskich, skutecznie konkurując na nim z konstrukcjami firm MAZ, NEFAZ czy też produkowanymi w Turcji tanimi konstrukcjami koncernów niemieckich. Świadczy o tym fakt, że w ciągu pierwszych 9 miesięcy 2005 r. firma wyprodukowała 1 666 autobusów, tj. o ponad 30% więcej niż w tym samym okresie ubiegłego roku, kiedy to bramy fabryki opuściło 1 278 autobusów. Pozwala to przypuszczać, że w ciągu całego 2005 r. produkcja zakładów wyniesie ok. 2 200 pojazdów.