Czas na Wschód (10): BAZ – autobusy międzymiastowe
W poprzedniej części przedstawiliśmy ofertę najmłodszego
ukraińskiego producenta BAZ z Prolyska w zakresie autobusów
miejskich. Tym razem, przyglądniemy się, co firma ma do zaoferowania w
dziedzinie autobusów międzymiastowych i szkolnych, od
której zresztą rozpoczynała swoją przygodę z autobusami.
BAZ 2215 Szkoljaryk
– mały gimbus
Najmniejszym tego typu pojazdem w ofercie firmy jest
5,7-metrowy szkolny minibus 2215 „Szkoljaryk”,
będący przystosowaną do przewozu uczniów odmianą autobusu
miejskiego 2215 „Delfin”, który
opisywaliśmy w poprzednim odcinku. Autobus zabiera na pokład 14
pasażerów oraz opiekuna i kierowcę (wszyscy na miejscach
siedzących). Pojazd zbudowano na podwoziu samochodu dostawczego GAZ
Gazel z przednim silnikiem Andoria o mocy 90 KM,
współpracującym z mechaniczną, 5-stopniową skrzynią
biegów GAZ. Do wnętrza prowadzą dwuskrzydłowe drzwi o
sterowaniu elektromechanicznym oraz dodatkowe drzwi awaryjne, otwierane
ręcznie. Przy prędkości 60 km/h, autobus zużywa 12,5 l oleju napędowego
na 100 km, a przy 80 km/h – 15,6 l/100 km.
Autobus lokalny BAZ A053.02
Nieco większym modelem, choć również mieszczącym
się w segmencie mini, jest autobus międzymiastowy A053.02. Zbudowany na
ramowym podwoziu, zapożyczonym z samochodu ciężarowego Tata LPT709,
autobus ma 6 metrów długości i 2,08 m szerokości. Na jego
pokładzie zmieści się do 24 pasażerów (wraz z kierowcą), w
tym 17-18 na miejscach siedzących. Napęd zapewnia 4-cylindrowy, rzędowy
silnik Tata 497TC o pojemności 3,8 l i mocy maksymalnej 90 KM. Z
silnikiem współpracuje mechaniczna, 5-stopniowa skrzynia
biegów Tata. Obie osie mają sztywne zawieszenie na resorach
półeliptycznych.
Tabela 1: Dane techniczne autobusów BAZ 2215 Szkoljaryk i
BAZ A053.02
2215 Szkoljaryk | BAZ A053.02 | |
Pojemność pasażerska ogółem (w tym siedzących): |
14+2 (14+2) | 22+2 (17+2 – 18+2) |
Długość x szerokość x wysokość (mm) | 5680 x 2070 x 2630 | 6030 x 2082 x 2740 |
Rozstaw osi (mm) | 3150 | 3100 |
Rozstaw kół przednich/tylnych (mm) | 1700 / 1560 | 1630 / 1544 |
Masa własna / całkowita (kg) | 2335 / 3635 | b.d. / 5270 |
Silnik | Andoria 4cT90 | Tata 497TC |
Typ silnika | 4-cylindrowy, rzędowy, Diesel, doładowany | 4-cylindrowy, rzędowy, Diesel |
Pojemność skokowa | 2,4 dm3 | 3,8 dm3 |
Moc maksymalna | 66 kW (90 KM) | 66 kW (90 KM) |
Maks. moment obrotowy | 195 Nm | b.d. |
Skrzynia biegów | mechaniczna, 5-stopniowa | mechaniczna, 5-stopniowa |
Zawieszenie przednie | zależne, resory półeliptyczne, amortyzatory teleskopowe |
zależne, resory półeliptyczne, amortyzatory teleskopowe |
Zawieszenie tylne | zależne, resory półeliptyczne, stabilizator poprzeczny |
zależne, resory półeliptyczne, stabilizator poprzeczny |
Drzwi pasażerskie | dwuskrzydłowe, sterowanie elektromechaniczne | jednoskrzydłowe, otwierane ręcznie |
Drzwi awaryjne | otwierane ręcznie | otwierane ręcznie |
Pojemność bagażników podpodłogowych (m3) | b.d. | b.d. |
Układ hamulcowy | bębnowy, dwuobwodowy, uruchamiany hydraulicznie |
bębnowy, dwuobwodowy, uruchamian hydraulicznie |
Prędkość maks. (km/h) | 70 | b.d. |
Opony | 175 R 16 lub 185 R 16 | 7,50 R 16 |
Seria autobusów
„Etałon”
Kolejnymi pod względem wielkości autobusami w ofercie firmy BAZ są
modele A079 „Etałon”, od których
producent – jak już wspominaliśmy – rozpoczynał
swoją ekspansję na rynku autobusowym. Ten międzymiastowy autobus jest
dostępny w dwóch wersjach – A079.07 i A079.04,
różniących się aranżacją wnętrza, poziomem wyposażenia oraz
pojemnością bagażników. Oba modele mają identyczne gabaryty
zewnętrzne – długość wynosi 7,15 metra, szerokość –
2,24 metra, a rozstaw osi – 3,8 metra. Autobusy
„Etałon” powstają na podwoziu samochodu ciężarowego
Tata LPTA 713, wyposażonym w przedni silnik wysokoprężny typu Tata 697.
Ta 6-cylindrowa jednostka o pojemności skokowej 5,7 litra osiąga
maksymalną moc 130 KM i jest połączona z mechaniczną, 5-stopniową
skrzynią biegów tego samego producenta. Przy stałej
prędkości 60 km/h, pojazd zużywa 15 l/100 km, a przy 80 km/h
– 18 l/100 km. Obie osie posiadają zależne zawieszenie na
resorach półeliptycznych. Różnice pomiędzy
modelem 04 i 07 polegają na wyposażeniu i aranżacji wnętrza. Nieco
pojemniejszy, ale zapewniający niższy poziom komfortu jest model
A079.04, który zabiera na pokład 40 pasażerów, w
tym 19+2 na miejscach siedzących. Pojemność bagażników
podpodłogowych wynosi 0,47 m3, a do wnętrza prowadzą dwie pary drzwi
pneumatycznych, jednoskrzydłowych w układzie 0-1-1. Nieco słabiej
wyposażony model A079.07, który zabiera na pokład 34 osoby,
w tym 20+2 na miejscach siedzących. Pojazd ten ma nieco większą
pojemność bagażników podpodłogowych (1,92 m3), ale za to do
wnętrza wchodzi się przez dwie pary drzwi zawiasowych, otwieranych
ręcznie. Te dwa modele, mające najdłuższy staż na rynku, do dziś
stanowią trzon oferty firmy.
Tabela 2: Dane techniczne autobusów A079.07 Etałon,
A079.04 Etałon i A079 Szkoljar
A079.07 Etałon | A079.04 Etałon | A079 Szkoljar |
|
Podwozie | Tata LPTA 713 |
||
Pojemność pasażerska ogółem (w tym siedzących): |
34 (20+2) |
40 (19+2) | 28+2 (28+2) |
Długość x szerokość x wysokość (mm) | 7150 x 2240 x 2880 |
||
Rozstaw osi (mm) | 3800 | ||
Rozstaw kół przednich/tylnych (mm) | 1660 / 1577 | ||
Masa własna / całkowita (kg) | 5150 / 7730 |
4750 / 7730 | 4750 / 6780 |
Silnik | Tata 697 | ||
Typ silnika | 6-cylindrowy, rzędowy, Diesel |
||
Pojemność skokowa | 5,7 dm3 |
||
Moc maksymalna | 95,7 kW (130 KM) |
||
Maks. moment obrotowy | 363 Nm |
||
Skrzynia biegów | mechaniczna, 5-stopniowa |
||
Zawieszenie przednie | zależne, dwa resory półeliptyczne, amortyzatory teleskopowe, stabilizator poprzeczny |
||
Zawieszenie tylne | zależne, dwa resory półeliptyczne, amortyzatory teleskopowe, stabilizator poprzeczny |
||
Zawieszenie osi wleczonej | – | ||
Drzwi pasażerskie | otwierane ręcznie |
jednoskrzydłowe, sterowane pneumatycznie w układzie 0-1-1 |
jednoskrzydłowe o sterowaniu elektromechanicznym |
Drzwi awaryjne | otwierane ręcznie |
– | otwierane ręcznie |
Pojemność bagażników podpodłogowych (m3) | 1,92 | 0,47 | b.d. |
Układ hamulcowy | bębnowy, dwuobwodowy, uruchamiany pneumatycznie |
||
Prędkość maks. (km/h) | 90 | 70 | |
Opony | 7,50 R 16 |
Autobusy serii „Etałon” posiadają także
odmianę szkolną A-079 „Szkoljar”. Przystosowana do
przewozu młodzieży szkolnej wersja zabiera na pokład do 30
osób (wszystkich na miejscach siedzących), w tym kierowcę i
opiekuna grupy. Dostęp do wnętrza umożliwia jedna para
jednoskrzydłowych drzwi, sterowanych elektromechanicznie, umieszczonych
tuż za przednią osią. Dodatkowo, w tylnej części autobusu zamontowano
wyjście awaryjne, otwierane ręcznie. Pozostałe parametry pojazdu są
takie same, jak w opisanych wcześniej wersjach.
Największym autobusem należącym do rodziny
„Etałon” jest 8,1-metrowy model A079.20. W jego
wnętrzu mieści się 28+2 pasażerów (wszyscy na miejscach
siedzących). Zarówno jednoskrzydłowe drzwi pasażerskie,
umieszczone pomiędzy osiami, jak i drzwi awaryjne otwierane są ręcznie.
Pojemność bagażników podpodłogowych wynosi 3,2 m3, a
prędkość maksymalna – 90 km/h.
BAZ 3203
„Edelwejs” – luksusowy minibus
Najbardziej luksusowym pojazdem w ofercie firmy jest autobus klasy
kombi BAZ 3203 „Edelwejs”. W przeciwieństwie do
modeli „Etałon”, autobus ten jest samonośną
konstrukcją integralną, z silnikiem umieszczonym na tylnym zwisie.
Można zatem powiedzieć, iż jest to pełnoprawna konstrukcja autobusowa.
W ramach unifikacji produkowanych wyrobów, postanowiono mimo
to skorzystać z tych samych komponentów, co w modelach
budowanych na podwoziach ciężarówek. I tak, autobus napędza
6-cylindrowy, wysokoprężny silnik Tata 697 o pojemności 5,7 l i mocy
130 KM, współpracujący z mechaniczną, 5-stopniową skrzynią
biegów tej samej firmy. Ponadto, autobus wyróżnia
się w ofercie firmy zupełnie innym, zaprojektowanym od podstaw
nadwoziem o nowoczesnej linii oraz bogatszym wyposażeniem, obejmującym
m.in. klimatyzację. Klejone szyby oraz duże lusterka zewnętrzne
przywodzą na myśl luksusowe konstrukcje autokarów
turystycznych. Autobus może zabrać jednorazowo 18 pasażerów
na miejscach siedzących plus kierowcę. Model
„Edelwejs” ma 7,3 m długości, 2,22 m szerokości i
3,06 m wysokości, a rozstaw osi wynosi 4,48 mm. Dzięki nieco wyższemu
nadwoziu oraz przesunięciu silnika do tyłu, pod pokładem udało się
wygospodarować przestrzeń bagażową o objętości 3,2 m3. Mimo
zastosowania tylnego silnika, przedni zwis pozostał jednak bardzo
krótki (2,8 m), co spowodowało, że uruchamiane
pneumatycznie, jednoskrzydłowe drzwi umieszczono za przednią osią
(układ 0-1-0). Dodatkowo, dostępne jest otwierane ręcznie wyjście
awaryjne w tylnej części nadwozia.
Tabela 3: Dane techniczne autobusów BAZ A079.20 i
BAZ 3202 Edelwejs
A079.20 | 3202 Edelwejs | |
Pojemność pasażerska ogółem (w tym siedzących): |
28+2 (28+2) |
18+1 (18+1) |
Długość x szerokość x wysokość (mm) | 8120 x 2240 x 2880 |
7290 x 2220 x 3065 |
Rozstaw osi (mm) | 4550 | 4480 |
Rozstaw kół przednich/tylnych (mm) | 1660 / 1577 | 1660 / 1577 |
Masa własna / całkowita (kg) | b.d. / 7730 |
5300 / 7200 |
Silnik | Tata 697 | Tata 697 (opcja – IVECO 8040.45) |
Typ silnika | 6-cylindrowy, rzędowy, Diesel |
6-cylindrowy, rzędowy, Diesel (4-cylindrowy, rzędowy, Diesel, doładowany z chłodnicą powietrza doładowującego), umieszczony na tylnym zwisie |
Pojemność skokowa | 5,7 dm3 |
5,7 dm3 (3,9 dm3) |
Moc maksymalna | 95,7 kW (130 KM) |
95,7 kW (130 KM) / 100 kW (136 KM) |
Maks. moment obrotowy | 363 Nm |
363 Nm (415 Nm) |
Skrzynia biegów | mechaniczna, 5-stopniowa |
mechaniczna, 5-stopniowa |
Zawieszenie przednie | zależne, dwa resory półeliptyczne, amortyzatory teleskopowe, stabilizator poprzeczny |
zależne, pneumatyczne (miechy pneumatyczne + amortyzatory teleskopowe) |
Zawieszenie tylne | zależne, dwa resory półeliptyczne, amortyzatory teleskopowe, stabilizator poprzeczny |
zależne, pneumatyczne (miechy pneumatyczne + amortyzatory teleskopowe) |
Drzwi pasażerskie | jednoskrzydłowe (0-1-0), otwierane ręcznie |
jednoskrzydłowe (0-1-0), sterowane pneumatycznie |
Drzwi awaryjne | otwierane ręcznie |
otwierane ręcznie |
Pojemność bagażników podpodłogowych (m3) | 3.2 | 3.2 |
Układ hamulcowy | bębnowy, dwuobwodowy, uruchamiany pneumatycznie |
bębnowy, dwuobwodowy, uruchamiany pneumatycznie |
Prędkość maks. (km/h) | 90 | 110 |
Opony | 7,50 R 16 | 225 R 16 |
Jak widać, BAZ to kolejna ukraińska firma specjalizująca się w
produkcji autobusów klasy mini. Oferta producenta z Prolyska
obejmuje bowiem pojazdy o długościach od 5,6 do 8,2 metra. Mimo
ograniczenia się do tego segmentu rynku, wachlarz oferowanych
produktów jest dość szeroki i obejmuje pojazdy budowane na
podwoziach samochodów dostawczych, lekkich
ciężarówek, jak i samonośną konstrukcję z tylnym silnikiem.
Koncentracja na segmencie mini jest o tyle uzasadniona, że na Ukrainie
rynek ten ostatnio bardzo dynamicznie się rozwija. BAZ jest zatem
głównym konkurentem opisywanej poprzednio przez nas firmy
„Bogdan”, której pojazdy są popularnym
środkiem komunikacji lokalnej u naszych wschodnich sąsiadów.
Korzystając jednak z tańszych komponentów firm GAZ, Andoria
i Tata, BAZ ma nadzieję odebrać swemu konkurentowi część rynku,
zachęcając klientów atrakcyjną ceną. Czy to się powiedzie?
Zapewne wkrótce poznamy odpowiedź na to pytanie.