Autosalon Nitra 2005, czyli słowacki rynek motoryzacyjny w pigułce

W dniach 29.09-03.10.2005 r. na Słowacji odbywał się Autosalon w Nitrze. Ta największa w kraju, motoryzacyjna impreza targowa, odbyła się już po raz 13. Organizowana corocznie wystawa gromadzi producentów pojazdów użytkowych, ciężarówek, techniki transportowej oraz akcesoriów motoryzacyjnych. W przeddzień oficjalnego otwarcia targów, 28 września, zorganizowano dzień prasowy. W reakcji na coraz większe zainteresowanie zwiedzających imprezę, władze kompleksu targowego w Nitrze postanowili rozbudować nieco infrastrukturę wystawową. W tym roku wystawcy i zwiedzający mieli zatem do dyspozycji nowy pawilon G4 o powierzchni 1700 m2, obok którego postawiono 5000 nowych miejsc parkingowych. Współorganizatorem wystawy było Słowackie Stowarzyszenie Przemysłu Motoryzacyjnego, a także kilka innych organizacji o charakterze zawodowym i amatorskim. W niniejszym artykule przyjrzymy się, co słowackim przewoźnikom mieli do zaoferowania producenci autobusów.

EKOBUS Praha

Czeski producent autobusów napędzanych sprężonym gazem ziemnym bazujący na gotowych nadwoziach produkcji SOR zaprezentował gazowy model BN 12. Autobus z charakterystycznym uskokiem i dodatkowym garbem na dachu doskonale przyjął się na czeskim rynku i wszystko wskazuje na to, że w najbliższym czasie znajdzie swoje miejsce również u słowackich przewoźników.

Duża ilość drzwi pasażerskich oraz przestrzeni bezpośrednio na niskiej podłodze sprawia, że model BN 10,5 jest jedynym w swoim rodzaju pojazdem, którego na próżno szukać u konkurencji. Ciekawa aranżacja wnętrza, duża ilość miejsc siedzących oraz staranne wykończenie to największe atuty przemawiające na korzyść tego modelu.
Autobus jest napędzany silnikiem Cummins o mocy 245 KM spełniającym normy EURO 5.
W zależności od ilości zamontowanych butli, istnieje możliwość przejechania na jednym tankowaniu od 450 do 700 km.

DaimlerChrysler Automotive Slovakia

Na tegorocznej edycji targów swoją premierę miały dwa turystyczne modele znajdujące się w ofercie EVOBUS-a już od pewnego czasu. Wystawiane były w jednej hali wraz z innymi pojazdami oferowanymi przez koncern Daimler Chrysler, w tym osobowymi i ciężarowymi Mercedesami. Mniejszy z autobusów, 9-metrowy Mercedes O 510 Tourino został zaprezentowany w najbogatszej wersji z 28 miejscami siedzącymi dla pasażerów oraz po jednym dla pilota i kierowcy. Siedzenia pasażerskie są wyposażone w 3-stopniowe pasy bezpieczeństwa, regulację konta nachylenia oparcia oraz możliwość dodatkowego rozsuwania na boki. W tylnej części pojazdu zamontowana została toaleta, zazwyczaj nie spotykana w tej wielkości autobusach turystycznych. Na wyposażeniu znajduje się również barek oraz klimatyzacja stanowiska kierowcy i przestrzeni pasażerskiej. Mimo niewielkich rozmiarów, w przestrzeni bagażowej można pomieścić 4,4 m3 bagażów. Tourino jest wyposażony w silnik Mercedes OM 906 LA o mocy 245 KM, spełniający normy EURO 3 i mechaniczną 6-biegową skrzynię MB G 85-6. W bieżącym roku udało się sprzedać na Słowacji pierwszy egzemplarz tego modelu. Należy się spodziewać, że ze względu na wysoką cenę oraz obecność na rynku konkurencyjnych modeli SOR C9,5 oraz SAO MB 9.5 TC i MB 9,5 PMC (oba modele autobusów SAO są konstruowane na podwoziu Mercedes Atego) sprzedaż Mercedesa O.510 Tourino nie osiągnie zbyt wysokiego poziomu. W segmencie autobusów turystycznych klasy maxi zaprezentowany został autokar Setra 415 GT-HD w standardowej kompletacji. Dotychczasowe wyniki sprzedaży autobusów Setra dla klientów ze Słowacji nie były oszałamiające, a to wszystko za sprawą dużego zainteresowania porównywalnym Mercedesem O.350 Tourismo (7 sztuk w pierwszej połowie roku). Przedstawiciele producenta mają nadzieję, że wprowadzenie na rynek modelu z serii GT pomoże w jeszcze lepszej rywalizacji z obecnie najlepiej sprzedającym się modelem Irisbus Iliade (sprzedaż w pierwszej połowie roku wyniosła 10 sztuk). W związku z rosnącym zainteresowaniem autobusami napędzanymi ekologicznymi paliwami, zwiedzający mogli zobaczyć przed halą wystawową miejskiego Mercedesa Citaro napędzanego sprężonym gazem ziemnym.

Turancar i ISUZU

Słowacki dealer ISUZU wystawił 7,5-metrowego minibusa ISUZU Turquoise mogącego przewozić maksymalnie 28 pasażerów, pilota i kierowcę. Autobus napędzany jest silnikiem ISUZU TDI o mocy 145 KM, spełniającym normy EURO 3. W standardzie posiada układ ABS i ASR, klimatyzację, barek oraz zestaw DVD. W ostatnim czasie zainteresowanie pojazdami tej klasy jest wyjątkowo małe, a jeżeli dodać do tego fakt, że „królująca” na Słowacji czeska Karosa wprowadziła w tym samym czasie prawie identyczny autobus Irisbus Proxy, działalność ISUZU na rynku naszych sąsiadów nie będzie należała do najłatwiejszych.

Karosa Bratislava

Podczas targów Autosalon 2005, Karosa zaprezentowała się na stoisku o powierzchni 416 m2, gdzie można było obejrzeć 3 pojazdy z oferty firmy. Najważniejszym elementem stoiska był z pewnością prezentowany po raz pierwszy publicznie autobus miejski Citelis napędzany sprężonym gazem ziemnym. Pojazd wyposażony jest w nowej generacji silnik IVECO Cursor 8 CNG, który spełnia najsurowsze znane obecnie w Europie normy emisji spalin EEV i jest dostępny zarówno w wersji solo o długości 12 metrów, jak i 18-metrowej odmianie przegubowej. Na słowackich targach prezentowano krótszy wariant. Drugim eksponatem firmy był produkt macierzystego koncernu Irisbus – autokar turystyczny Evadys. Widoczne z zewnątrz różnice to: nowa ściana przednia z inaczej rozmieszczonymi reflektorami i charakterystycznym dla nowych produktów koncernu uśmiechem delfina, zmieniona kolorystyka tablicy rozdzielczej, nowa ścianka oddzielająca stanowisko kierowcy od przestrzeni pasażerskiej, a także nowe, aluminiowe listwy na stopniach i krawędziach podestów. Zamiast stosowanych w standardzie uchylnych klap bagażnika, można zastosować klapy umieszczone na teleskopach, umożliwiające otwieranie równolegle do ścian bocznych nadwozia. Niezauważalne z zewnątrz, ale bardzo ważne zmiany, zaszły także w konstrukcji nadwozia, co umożliwiło zmniejszenie masy własnej pojazdu. Oferta silników została poszerzona o jednostkę IVECO Cursor 10 o mocy 285 lub 310 kW (388 lub 435 KM). W Czechach i na Słowacji Evadys jest oferowany w krótszej, 12-metrowej odmianie, która może zabrać na pokład 51 pasażerów (w wersji z toaletą – 49). Podobnie jak inne produkty koncernu Irisbus, tak i Evadys przeszedł szczegółowe badania pod kątem bezpieczeństwa biernego, w tym także test na wytrzymałość struktury nadwozia podczas dachowania. Trzecim prezentowanym na Słowacji autobusem był mały dalekobieżny Irisbus Proxys, opracowany we współpracy z turecką firmą Otoyol. Ten 7,5-metrowy minibus jest napędzany 4-cylindrowym silnikiem IVECO Tector o mocy 170 KM, a w jego wnętrzu mieści się 28 pasażerów. Wziąwszy pod uwagę, że rynek słowacki należy do najważniejszych dla Karosy, firma przywiozła do Nitry nie tylko swoje najnowsze produkty, ale także popularny w tym kraju, 12-metrowy autobus międzymiastowy Axer, który był prezentowany pod otwartym niebem na zewnątrz pawilonu M4. Podczas dnia prasowego, firma zorganizowała konferencję, podczas której dyrektor naczelny, Rudolf Černý, przypomniał o zmianach, jakie w ostatnich latach zaszły w strukturze własnościowej firmy i pozytywnym efekcie, jakie one przyniosły. „Kiedy 13 lat temu po raz pierwszy braliśmy udział w targach w Nitrze, nasza sprzedaż wynosiła ok. połowę tego, co dziś, a prawie cała nasza produkcja kierowana była na rynek czeski i słowacki. W tym roku, spośród ok. 1850 autobusów, jakie zamierzamy wyprodukować, ok. 1200-1300, czyli blisko dwie trzecie trafi na rynki krajów „starej Unii Europejskiej”, w większości do Francji. Dyrektor Černý ujawnił także plany produkcyjne Karosy na przyszły rok, które przewidują przełamanie bariery 2000 wyprodukowanych autobusów. Informacje o sytuacji Karosy na rynku słowackim przedstawił z kolei Jiří Kalousek, dyrektor Karosa s.r.o. Bratislava. W swoim wystąpieniu przypomniał o ubiegłorocznym, rekordowym wyniku sprzedaży Karosy na Słowacji. Stwierdził jednak, że powtórzenie tego wyniku w tym roku nie będzie możliwe. Liczba zakontraktowanych na 2005 r. autobusów wynosi 98, a biorąc pod uwagę kolejne kontrakty, których podpisania należy się spodziewać w najbliższych tygodniach, łączna sprzedaż Karosy na Słowacji wyniesie w tym roku ok. 120 autobusów.

MAN Úžitkové Vozidlá – Slovakia

Słowackie przedstawicielstwo MANa swoje stoisko zlokalizowało na otwartym powietrzu. Zostało ono podzielone na dwie części. W pierwszej zaprezentowane zostały samochody użytkowe, natomiast w drugiej trzy modele autobusów Lion’s City, Lion’s City T oraz Lion’s Star L. Warto dodać, że dwa pierwsze przyjechały do Nitry bezpośrednio z kieleckich targów TRANSEXPO. MAN Lion’s City jako reprezentant zmodernizowanej rodziny autobusów niskopodłogowych od pewnego czasu jest również dostępny na Słowacji. W zależności od ilości drzwi i siedzeń pasażerskich może on przewozić około 100 pasażerów. Stylistycznie wnętrze nowego modelu nie odbiega znacząco od poprzednika. Najwięcej zmian zostało poczynionych w stylistyce zewnętrznej. Zaokrąglony przód i oszklona górna część ścian bocznych nie dają zapomnieć o lwim rodowodzie. Duża różnorodność dostępnych silników oraz skrzyń biegów to największe atuty autobusów. MAN Lion’s City T – 12-metrowy, niskowejściowy autobus przeznaczony do obsługi linii komunikacji miejskiej i podmiejskiej ma jednak większe szanse na przyjęcie przez klientów, głównie ze względu na niższą cenę. Dostępna jest również wersja międzymiastowa oraz cztery warianty układów drzwi 1-2-0, 1-2-1, 2-2-0, 2-2-1 w zależności od przeznaczenia. Podobnie jak w autobusie niskopodłogowym, modelem Lion’s City T może podróżować około 100 pasażerów, w tym 29 na miejscach siedzących (w zależności od opcji). Prezentowany autobus wyposażony został w ekologiczny silnik MAN D 0836 LUH40 o mocy 280 KM, spełniający normy EURO 4. Współpracuje on z automatyczną skrzynią biegów VOITH D 854.5. Z całą pewnością model Lion’s City T stanie się kuszącą propozycją dla przewoźników, którzy dotąd nie mieli w tym segmencie zbyt wielkiego wyboru, ograniczonego de facto do autobusu SOR BN 12. Na stoisku nie mogło również zabraknąć autobusu z najwyższej półki jaki obecnie jest oferowany przez koncern MAN na Słowacji. MAN Lion’s Star L o długość 13,8 m i wysokość 3,6 m to dla wielu przewoźników pozostanie jedynie obiektem westchnień (nie tylko na Słowacji). W ubiegłym roku na rynku słowackim został sprzedany tylko jeden autobus tej klasy, jednak z nieco tańszej serii Coach. Prezentowany na stoisku egzemplarz posiadał 57 miejsc siedzących + 2 dla obsługi. Do napędu autobusu użyto 410-konnego silnika MAN oraz zautomatyzowanej skrzyni ZF. Pojemność bagażowa Star L wynosi 11,5 m3.

PRE-OS Presov

Podczas targów w Nitrze, swoją ofertę zaprezentował się także najmłodszy i najmniej znany słowacki producent autobusów, firma PRE-OS z Preszowa. Zajmuje się ona wytwarzaniem zarówno autobusów integralnych, wykorzystując do budowy nadwozi elementy autobusów Karosa, jak i konstrukcji budowanych na podwoziach Volvo. W Nitrze, PRE-OS zaprezentował autobus międzymiastowy Novoplan oparty na własnym podwoziu, napędzany silnikiem Cummins.

SAO Lučenec i Scania Hess

Na stoisku słowackiego producenta, który przed laty zajmował się remontami autobusów, obecnie ofertuje autobusy zabudowywane głównie na podwoziach Mercedesa. Ku zaskoczeniu zwiedzających na stoisku można było zobaczyć autobus Scania Hess, która – jak się okazało – od tego roku jest montowana również w SAO Lučenec przy wykorzystaniu technologii szwajcarskiej firmy Hess. Podobnie jak inne oferowane modele, nadwozie autobusu jest zabudowywane na gotowym podwoziu, w tym przypadku Scania N94 UB 4×2/EB 260. Pojazd o długości prawie 12 metrów, szerokości 2,55 m i wysokości 3,2 m posiada troje drzwi. We wnętrzu zlokalizowanych zostało 31 siedzeń pasażerskich + 2 siedziska uchylne. Całkowita pojemność pasażerska wynosi 99 osób. NA miejscu pracy kierowcy zabudowanym w kabinie typu otwartego najbardziej rzucała się w oczy mało efektywna deska rozdzielcza. Nie wiadomo dlaczego, mimo zastosowania klimatyzatora kabiny kierowcy, dodatkowo z przodu został zamontowany niewielki szyberdach, nie spotykany w innych konstrukcjach tego typu. W standardzie, autobus napędzany jest silnikiem Scania DC 9 01 o mocy 230 KM (w opcji stosuje się mocniejszą jednostkę napędową DC 02 o mocy 260 KM). Oba silniki spełniają normę EURO 3. Napęd przenoszony jest za pomocą 4- lub 5-stopniowej, automatycznej skrzyni ZF. Prezentowany egzemplarz został wyprodukowany w Szwajcarii, jednak po dokładnych oględzinach autobusu, z przykrością trzeba było stwierdzić, że przy jego wykończeniu zabrakło w nim tzw. „szwajcarskiej precyzji”.

SOR Slovakia

Czwarty (po upływie połowy 2005 r.) pod względem ilości sprzedawanych na rynku słowackim autobusów producent (drugi w 2004 roku) zaprezentował dwa modele – SOR BN 10,5 oraz LH 12.
SOR BN 10,5 jest niskowejściowym autobusem przeznaczonym do obsługi linii komunikacji miejskiej, mogącym przewieźć 87 pasażerów w tym około 30 na miejscach siedzących. Posiada długość 10,7 metra i podobnie jak pozostałe niskowejściowe autobusy SOR charakteryzuje się uskokiem na dachu na wysokości drugich drzwi. Jest on oferowany w dwóch wariantach drzwiowych: 1-2-0 oraz 1-2-1. Do napędu autobusu wykorzystano silnik IVECO Tector NEF o mocy 239 KM. W standardowej kompletacji wykorzystywana jest manualna, 6-biegowa skrzynia ZF. Układ hamulcowy jest wyposażony w ABS i ASR. Opcyjnie istnieje możliwość zastosowania automatycznej skrzyni VOITH oraz klimatyzacji kabiny kierowcy. Na rynku polskim SOR BN 10,5 ma swoich odpowiedników w Jelczu M101I oraz Solbusie SN 11, jednak nie należy się spodziewać, by w najbliższym czasie ten model był oferowany w naszym kraju. SOR LH 12 to 12-metrowy autobus turystyczny. W jego wnętrzu jest montowanych od 49 do 51 miejsc dla pasażerów. Istnieje również możliwość zastosowania dwóch układów drzwi: 1-0-1 oraz 1-1-0.
W odróżnieniu od innych modeli SOR w autobusie zastosowano silnik MAN D 0836 LOH 40 o mocy 282 KM, który współpracuje z manualną, 6-biegową skrzynią ZF. W układzie hamulcowym zastosowano hamulce tarczowe na obydwu osiach, dodatkowo współpracujące z układem przeciwpoślizgowym ABS i ASR. Prezentowany egzemplarz był wyposażony w klimatyzację oraz barek. Dodatkowo istnieje również możliwość zamontowania zestawu DVD i lodówki. Dzięki wysoko usytuowanej podłodze w przestrzeń bagażowa posiada pojemność 8 m3. Zgodnie z zapowiedziami Fabryki Autobusów Solbus tego typu autobus turystyczny powinien zostać zaprezentowany w naszym kraju w 2006 roku, jednak podobnie jak model SN 11, będzie on oparty na własnej konstrukcji.

TEDOM

Czeski producent autobusów na włoskiej licencji Mauri zaprezentował dwa prawie identyczne modele w dwóch wariantach silnikowych – diesel i CNG. Niestety w dalszym ciągu nie została zaprezentowana wersja podmiejska w układzie drzwi 2-2-0. Tedom 123D/G jest autobusem w 100% niskopodłogowym, a to wszystko za sprawą zastosowania portalowego mostu na osi napędowej i zabudowie silnika w układzie wieżowym. Posiada 29 miejsc siedzących oraz dodatkowo 4 siedzenia uchylne w przestrzeni dla osób stojących zlokalizowanej naprzeciw II drzwi. Dla osób stojących jest przewidzianych 57 miejsc. Oba prezentowane egzemplarze były wyposażone w siedzenia polskiego producenta KIEL. Podobnie jak u innych producentów w kabinie kierowcy zamontowano pulpit kierowniczy FAP produkcji Siemens VDO. Wygodną pracę kierowcy zapewnia dodatkowo fotel na zawieszeniu pneumatycznym. W obu wersjach autobusów zastosowano silniki własnej produkcji o mocy 286 KM. W wariancie silnikowym Tedom CNG udało się osiągnąć normę czystości spalin EURO 4. Pojemność butli kompozytowych zapewnia przejechanie na jednym tankowaniu około 450 km, czyli w zupełności wystarczająco, jak na dzienną pracę. Wersja Diesel obecnie spełnia normę EURO 3, jednak w najbliższym czasie należy się spodziewać, że i diesel będzie osiągał jeszcze bardziej surowe wymagania. Trzeba przyznać, że autobusy Tedom charakteryzują się nowoczesną i ciekawą stylistyką, zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz. Kolorystyka wnętrza przyciąga wzrok, a cała przestrzeń pasażerska jest dobrze rozplanowana i zaprojektowana zgodnie z obecnie obowiązującymi trendami.