Autokary turystyczne w Egipcie

Egipt, kraj piramid i faraonów, jest obok Grecji i Turcji jednym z najpopularniejszych miejsc wybieranych do urlopowego wypoczynku przez polskich turystów. Przyciągają ich głównie liczące kilka tysięcy lat zabytki będące pozostałością po starożytnej cywilizacji, ale od kilku lat egipskie ministerstwo turystyki inicjuje ogólnoeuropejskie kampanie reklamowe przekonujące, że nie są to jedyne atrakcje. Na turystów czekają nowoczesne kurorty z luksusowymi hotelami, plaże, rafy koralowe i życie podwodne Riwiery Morza Czerwonego, pustynne wioski Beduinów i wielbłądy, życiodajny Nil oraz arabska kultura. Turystyka jest głównym źródłem dochodów kraju, co odbija się także w lokalnej branży transportowej. Na bogatych przybyszów z Europy czekają zastępy luksusowych klimatyzowanych autokarów turystycznych, w dużej części wyprodukowanych przez miejscowych producentów. Turyści korzystają z dwóch rodzajów pojazdów. Pierwszą grupę stanowią luksusowe klimatyzowane autokary wysokopokładowe zapewniające transfer z lotniska do hotelu i wykorzystywane do wycieczek. Do drugiej grupy zaliczają się mniejsze, czasem skromniej wyposażone mikrobusy, obsługujące dostępne bezpłatnie dla mieszkańców hoteli regularne linie np. do oddalonej plaży lub zwożące mniejsze grupy turystów z poszczególnych hoteli do punktów, w których czeka większy autokar, zabierający zebraną z kilku mikrobusów dużą grupę w miejsce docelowe. W porównaniu do źródeł z europejskich kręgów kulturowych, informacje o egipskich pojazdach są trudno dostępne –te pochodzące od cudzoziemców często są błędne, te publikowane przez miejscowych są z reguły w języku arabskim. O ile aktualna oferta największych producentów jest prezentowana w pełnej formie na oficjalnych stronach internetowych także w języku angielskim, o tyle modele starsze często pozostają zagadką. Warto zatem przybliżyć sylwetki przynajmniej części najpopularniejszych egipskich autobusów.

Marka MCV to skrót od mało finezyjnej nazwy Manufacturing Commercial Vehicles (z angielskiego Produkcja Pojazdów Użytkowych). Historia prężnie działającej grupy zaczęła się w 1994 roku, gdy niemiecki Daimler AG nabył dwie fabryki od Ghabbour Group, innego egipskiego producenta samochodów dostawczych, ciężarówek i autobusów. W kolejnych latach otwierano fabryki oraz zakłady montażowe w innych krajach: Brazylii, na Kubie (1995), Algierii (2000), Zjednoczonych Emiratach Arabskich (2002) oraz w Republice Południowej Afryki (2007). Szczególnym sukcesem było nabycie w 2002 roku brytyjskiego producenta autobusów, firmy Marshall. Brytyjska spółka zależna od egipskiej macierzystej skupiła się na produkcji niskowejściowego jednopokładowego autobusu miejskiego standardowej długości, głównie na podwoziach MAN. W Egipcie oferta opiera się na produktach oferowanych we współpracy z Mercedesem oraz chińskimi producentami.

Modele MCV 200, 240 oraz 260 są budowane na podwoziach Mercedes LO812 i LO815, spokrewnionych ze znanymi w Europie ośmiotonowymi pojazdami ciężarowymi Mercedes Vario. W zależności od wersji zabierają na pokład od 25 do 29 pasażerów, są przygotowywane w luksusowej odmianie turystycznej, podstawowej uniwersalnej oraz dwudrzwiowej miejskiej. Pełnowymiarowe modele o długości około dwunastu metrów i pojemności około 50 pasażerów są oferowane w dwóch rodzinach stylistycznych. Nieco kanciaste autobusy MCV 400 o standardowej wysokości bazują na podwoziach Mercedes OH1526 i OH1626, a wysokopokładowe MCV 500 zabudowano na podwoziach Mercedes O500RS. Na tym samym podwoziu oparto konstrukcję flagowego pojazdu, MCV 600, wyróżniającego się odważniejszą, obłą stylistyką nadwozia. Oba wysokopokładowe autokary, MCV 500 i MCV 600, produkowane od 1996 roku, są najpopularniejszymi pojazdami wykorzystywanymi do przewozu turystów w egipskich kurortach. Są bardzo wygodne, mają wydajny system klimatyzacji, a jakość wykończenia wnętrza, choć odbiega od najlepszych światowych marek, jest przyzwoita. W ostatnich latach poszerzono ofertę o rodzinę Echoline przygotowaną we współpracy z Chińczykami. Najmniejszy z niej MCV Echoline E150 to chiński BAW Haice, wierna kopia popularnej w roli liniowej taksówki Toyoty HiAce. Teoretycznie maleństwo zabiera na pokład 14 pasażerów, bardzo często jednak przewozi tyle osób, ile jest w stanie pomieścić. Większe pojazdy z rodziny Echoline, napędzane silnikami Cummins, w Chinach znane są pod marką Foton AUV. Modele E10 i E20 opierają się na solidnym przedniosilnikowym ciężarowym podwoziu o długości 7-8 metrów. Zabierają na pokład około 30 pasażerów. Turystyczny midibus E30 o długości 9,5 metrów jest bardziej komfortowy, może przewieźć 38 pasażerów lub 34 w wersji z toaletą. Echoline E40 jest ekonomiczną wersją międzymiastowego MCV 400, podobnie jak E50 jest odmianą analogiczną do MCV 500, opartą na własnym podwoziu. Tak szeroką ofertę dopełnia model MCV 220/240, bazujący na podwoziu najpopularniejszej ciężarówki w Egipcie, Isuzu/Chevrolet NPR.

Grupa Ghabbour została założona przez braci Kamal i Sadek Ghabbour w 1960 roku. Zaczęli oni od sprzedaży amerykańskich samochodów osobowych Buick, Cadillac i Chevrolet. W 1984 roku rozpoczęto produkcję brytyjskich nadwozi autobusowych Duple Metsec z zestawów CKD na podwoziach Scanii, Isuzu, Mercedes-Benz i TAM. Aktualnie firma montuje pojazdy wielu marek, w tym Hyundai, Mitsubishi Fuso i Volvo, z produkcją na poziomie około 150 tysięcy gotowych pojazdów rocznie osiągając miano największego wytwórcy pojazdów na Środkowym Wschodzie. 40-60% pojazdów opuszczających bramy zakładu trafia na eksport. Aktualna oferta obejmuje minibusy oraz pełnowymiarowe autokary. Popularny model Ghabbour Cruiser jest 27-miejscowym minibusem na podwoziu Mitsubishi Fuso. Można go spotkać także w zmodernizowanej odmianie New Cruiser o nowocześniejszym designie. W ofercie jest także japoński Mitsubishi Fuso Rosa, nieco większy i bardziej luksusowy. Spośród pełnowymiarowych autobusów, flagowy jest dwunastometrowy Ghabbour Splendido na podwoziu Volvo B12. Niedawno w ofercie był także wysokopokładowy autobus Orion, również na podwoziu Volvo. Na podwoziu Mitsubishi oparto model kombi Ghabbour Eagle. Pojazdy te nie zdobyły jednak takiej popularności, jak zbudowany na podwoziu Hyundai Aero Express HSX wysokopokładowy turystyczny Ghabbour Nouva. Na egipskich ulicach można spotkać także starsze egzemplarze autobusów Ghabbour, dokładne określenie ich typów przysparza jednak nieco problemów. Oferta sprzed dekady obejmowała modele z oznaczeniem symbolicznym: krótki minibus GB10 na podwoziu Isuzu NPR oraz autobusy turystyczne GB150 na podwoziu TAM, GB300 na podwoziu Mercedes OH1628 oraz najpopularniejszy –GB200 na podwoziu Scania K113.

Firma Hashim Bus powstała w 1975 roku, produkcję autobusów rozpoczęła trzy lata później. Aktualnie specjalizuje się w segmencie niewielkich autobusów na podwoziach Isuzu. Są to modele: HB105 (14-miejscowy na podwoziu Isuzu NKR-55EL), HB207 (25-29-miejscowy na podwoziu Isuzu NPR-66L) oraz HB208 (29-33-miejscowy na podwoziu Isuzu NQR-71). We wcześniejszych okresach Hashim Bus oferował także inne autobusy, w tym amerykańską wersję Setry S217HDH z silnikiem Cummins. Dokładnych informacji o historycznej ofercie jednak brak.

Grupa El-Wahab funkcjonuje od 1984 roku. W 2000 roku uruchomiono produkcję minibusów na podwoziach Isuzu i Chevrolet. Najpopularniejszy spośród nich to około 30-miejscowy Tornado. Nieco większy model Challenger występuje w trzech odmianach różniących się nieznacznie długością. Ofertę uzupełnia miejski Galaxy oraz najmniejszy model na podwoziu małej chińskiej ciężarówki JAC.

Gorica Egypt Group zajmuje się od 30 lat produkcją pojazdów użytkowych. Od 1994 jest autoryzowanym przedstawicielem MAN-a w Egipcie, oferującym autobusy pod marką Kastour, bazujące na podzespołach MAN i częściowo wykorzystujące najbardziej rozpoznawalne elementy stylistyczne produktów niemieckiej marki. Modele serii K200 są odpowiednikami MAN-a Lion’s Coach. K210 o długości 10,8 metra oraz K216 o długości 12 metrów są wyposażone nieco skromniej, natomiast model K226 jest maksymalnie zunifikowany ze swoim niemieckim odpowiednikiem. W ofercie jest także uniwersalny 7-metrowy minibus K306 oraz autobus kombi K415. Autobusy Kastour nie są jednak tak łatwe do spotkania, jak MCV czy Ghabbour, a pojedyncze sztuki pochodzą z różnych okresów produkcji i ciężko ustalić ich dokładny typ.

Nasr ma największe tradycje spośród egipskich producentów samochodów. Został założony w 1960 roku jako państwowa fabryka pojazdów na zagranicznych licencjach. To właśnie dzięki tej firmie na egipskich ulicach można spotkać swojskie Polonezy, maluchy oraz duże Fiaty. Bramy zakładu opuszczały także ciężarówki i autobusy Magirus-Deutz. W latach 90. Nasr oferował konstrukcje własne, bądź karosowane na obcych podwoziach, głównie Iveco. Autobusy Nasr wyraźnie odbiegają technicznie oraz stylistycznie od innych krajowych producentów i są rzadko spotykane. Praktycznie nie występują u zapewniających pasażerom luksusowe warunki przewoźników współpracujących z biurami podróży.

Poza lokalnie wytwarzanymi pojazdami, turyści mogą zetknąć się z robiącymi karierę w każdym segmencie egipskiego rynku pojazdów użytkowych produktami chińskimi (od 2004 roku kilkaset autokarów sprzedała firma Zhong Tong, spotkać też można autokary marek Foton i innych) oraz sprowadzanymi z Zachodniej Europy dobrze znanymi nam Mercedesami Tourismo, Irizarami Century, MAN-ami Lion’s Coach, Renault FR1, itp.

Ze względu na trudności w dostępie do źródeł powyższy tekst jedynie przybliża tematykę egipskich autokarów turystycznych. Pominięte zostały historyczne, ważne dla Polaków marki Micar (oferujący w Egipcie Autosany H9-20) oraz Eltramco-Ramzes (licencyjne Żuki, w niektórych miastach kursujące jako regularne mikrobusy liniowe), a także miejska część oferty egipskich producentów, jako niepełniące istotnej roli w obsłudze zagranicznych turystów. Przedstawiony zbiór może jednak z powodzeniem służyć za podstawowy przewodnik po najpopularniejszych typach egipskich autokarów.