Autobus naładowany energią
W lipcu br. zakończyła się, trwająca prawie dwa lata, kampania informacyjna – „Autobus Energetyczny”. Autobusem podróżowali dwaj eksperci z zakresu ochrony środowiska i efektywności energetycznej. Ich zadaniem było promowanie i doradzenie mieszkańcom odwiedzanych gmin, przedstawicielom lokalnych władz i przedsiębiorcom w zakresie nowoczesnych i dostępnych efektywnych rozwiązań energetycznych, przy uwzględnieniu aspektów środowiskowych.
Międzynarodowa współpraca
Polska kampania została zorganizowano w oparciu o niemieckie doświadczenia, ponieważ Niemcy, jako pierwsi, zorganizowali kampanię promującą proekologiczne rozwiązania. Głównym elementem programu był specjalnie przystosowany do tego celu autobus. Był to M.U.T.Z. – autobus informacyjny (Mobilne Centrum Techniczne), który jako Mobilne Targi Ochrony Środowiska mógł docierać bezpośrednio do przedsiębiorców i mieszkańców Berlina. Ogromny sukces niemieckiej kampanii pozwolił organizatorom myśleć o rozszerzeniu programu na inne europejskie kraje. Propozycja organizacji podobnego projektu na terenie Polski spotkała się z przychylnością polskich władz. Projekt wysoko oceniła również Komisja Europejska, współfinansując w połowie projekt w ramach programu SAVE. Zdaniem przedstawicieli Komisji Europejskiej realizacja kampanii „Energetyczny Autobus” przyczyni się do realizacji zadań wynikających z integracji Polski z Unią Europejską poprzez wykorzystanie tzw. dobrych praktyk innych krajów członkowskich. Koordynatorem polskiej kampanii informacyjno – edukacyjnej została Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A z siedzibą w Warszawie. Pomoc organizacyjną i finansową okazały również polskie i niemieckie urzędy centralne, samorządy, proekologiczne organizacje oraz przedsiębiorstwa. Podobne kampanie były organizowane również w Holandii i Belgii, jednakże polski projekt „Energetyczny Autobus” przerósł swym rozmachem dotychczas realizowane i był pierwszym tego typu w „nowych” krajach Unii Europejskiej.
Od Bałtyku po Tatry
Polska kampania pod nazwą „Energetyczny Autobus” trwała prawie 2 lata, od 10 września 2003 r. do połowy lipca 2005 r. W czasie realizacji projektu specjalny autobus przejechał ponad 40 000 km. goszcząc w 258 różnych lokalizacjach w całym kraju. Trasa przejazdu autobusu była tak zaplanowana, aby w ramach 11 kampanii regionalnych odwiedzić wszystkie województwa i dotrzeć do jak największej liczby miejscowości – mówi kierownik kampanii – Karolina Loth-Babut. Trasa rozpoczęła się w województwie Śląskim a zakończyła na Mazowszu konferencją podsumowującą dwuletnią kampanię. Pojazd odwiedził najdalej położone od siebie miejsca. Eksperci zawitali pod skocznię narciarską w Zakopanem, nadmorski deptak w Międzyzdrojach, jeleniogórski rynek oraz do centrum Mrągowa. Autobus stanowił część wielu konferencji, spotkań szkoleniowych oraz międzynarodowych targów branżowych. Zdaniem Karoliny Loth-Babut -pojazd odwiedziło ponad 50 tysięcy osób. Największą część z nich stanowili lokalni mieszkańcy oraz uczniowie szkół. W żadnym razie nie można jednak pominąć licznej grupy reprezentantów władz samorządowych oraz przedsiębiorców. Autobusem podróżowali dwaj eksperci z dziedziny ochrony środowiska i efektywności energetycznej, których zadaniem było nieodpłatne udzielanie informacji i doradzanie mieszkańcom odwiedzanych gmin, przedstawicielom lokalnych władz i przedsiębiorcom.
Ekologiczne informacje
Celem projektu było zapewnienie informacji i doradztwa na tematy związane z efektywnością energetyczną i ochroną środowiska poprzez utworzenie mobilnego centrum informacyjnego-edukacyjnego, które prowadziło kampanię informacyjną o tematyce ekologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień związanych z energooszczędnością oraz szerokim wykorzystaniem energii alternatywnych i przyjaznych środowisku. Centrum to znajdowało się w specjalistycznie wyposażonym autobusie. Zadaniem jego było docieranie z programem edukacyjnym bezpośrednio do mieszkańców gmin i podnoszenie świadomości ekologicznej w szerokich grupach społecznych (reprezentanci władz samorządowych, przedstawiciele lokalnego przemysłu, mieszkańcy gmin) a także stymulacja postaw i zachowań społeczeństwa poprzez upowszechnianie idei zrównoważonego rozwoju.
Eksperci doradzali odwiedzającym w jaki sposób można zmniejszyć rachunki za energię elektryczną, centralne ogrzewanie i wodę jedynie poprzez zwracanie uwagi na przyzwyczajenia domowników i właściwe postępowanie z posiadanymi urządzeniami domowymi – mówi kierownik przedsięwzięcia. Kolejnym poruszanym tematem było wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Największym zainteresowaniem cieszyły się kolektory słoneczne, pompy ciepła, kotły na biomasę oraz małe elektrownie wiatrowe. Eksperci tłumaczyli zasadę działania tych urządzeń, opłacalność ich stosowania oraz proponowaliśmy zintegrowane rozwiązanie wiążące kilka rodzajów źródeł. Służyli również informacją o aspektach prawnych i ewentualnych potrzebnych pozwoleniach – dodaje Karolina Loth-Babut. Zainteresowanym przedstawiane były możliwości uzyskania dofinansowania na energooszczędne inwestycje.
Specjalny Citaro
Głównym elementem kampanii informacyjno – edukacyjnej „Energetyczny Autobus” był specjalny pojazd zbudowany na bazie seryjnego Mercedesa Citaro. W zasadzie podobieństwo z bazowym modelem, na co dzień wykorzystywanym w wielu europejskich miastach do przewozów osób, opiera się tylko na identycznym podwoziu, ramie nadwozia i zewnętrznej stylistyce. Mercedes Citaro trzeciej generacji, dzięki modułowej konstrukcji, jest idealnym modelem bazowym służącym do konstruowania specjalnych pojazdów. Miejski Citaro adaptowany do pełnienia funkcji mobilnego centrum informacyjnego został wyposażony w szereg pomocy dydaktycznych (sprzęt audiowizualny, obiekty i urządzenia demonstracyjne, część konferencyjna, biblioteczka). Eksperci prowadzący centrum informacyjno-edukacyjne oprócz możliwości prezentacji audiowizualnych oraz dystrybucji ulotek i broszur opracowanych na potrzeby projektu, będą mieli możliwość zademonstrowania działania nowoczesnych rozwiązań na przykładzie aparatury wchodzącej w skład wyposażenia autobusu, takiej jak baterie słoneczne i do oszczędzania wody, modele urządzeń i schematy energooszczędnych procesów przemysłowych.
Przyjazna akcja
Z pewnością założenia kampanii zostały spełnione – twierdzi Karolina Loth-Babut. Minimalna dzienna liczba odwiedzających przyjęta na początku projektu na poziomie 20-30 osób była kilkukrotnie wyższa. Średnio dziennie odwiedzało autobus około 200 osób – dodaje kierownik przedsięwzięcia. Zdaniem Karoliny Loth-Babut – eksperci udzielili ponad 10.000 porad, odbyło się ponad 3.000 prezentacji i wykładów, ponad 800 warsztatów i kilkadziesiąt szkoleń. Według organizatorów, Polska musi poświęcić więcej uwagi podnoszeniu świadomości ekologicznej. Najwięcej do zrobienia w dziedzinie zmiany postaw i zmniejszenia marnotrawstwa surowców i energii, jest wśród mieszkańców mniejszych miasteczek i wsi. Głównym powodem tego jest fakt iż często gminy te są oddalone od większych miast i ośrodków informacyjnych, a ich mieszkańcom brak nie tylko dostępu do profesjonalnego doradztwa i wsparcia technicznego, ale również dostępu do jakichkolwiek wartościowych informacji nt. ochrony środowiska i racjonalnego korzystania z energii. Autobus informacyjno-edukacyjny stworzył możliwość dotarcia do tych gmin, zainicjowania zmian w zachowaniach konsumentów, nawiązania kontaktu i współpracy z decydentami oraz pobudzenia inicjatyw ekologicznych na poziomie samorządowym oraz wśród małych i średnich przedsiębiorstw. Szczególnie cieszy fakt, że „Energetyczny Autobus” odwiedziła liczna grupa studentów, uczniów oraz przedszkolaków, co pozwala mieć nadzieję, że wraz z dorastaniem naszego najmłodszego pokolenia świadomość ekologiczna będzie w naszym społeczeństwie coraz większa.
Za udostępnienie materiałów umożliwiających przygotowania niniejszego artykułu, autor dziękuje Pani Karolinie Loth-Babut, pełniącej obowiązki kierownika projektu.
