Aktywiści wywalczyli autobusy transgraniczne

W listopadzie po sześciu latach starań ruszyła pierwsza w Polsce, finansowana przez samorząd Województwa Małopolskiego, transgraniczna linia autobusowa, która połączyła Podhale ze słowacką Orawą. Wielu miłośników górskich wycieczek było przekonanych, że uruchomienie takich połączeń będzie naturalną konsekwencją wejścia Polski i Słowacji do Unii Europejskiej w 2004 roku i że publicznymi autobusami transgranicznymi będziemy się cieszyć przynajmniej od kolejnego sezonu po wejściu do Unii, to jest od 2005 roku. 

Na spełnienie w praktyce idei „Europy bez granic” w Tatrach przyszło nam jednak czekać aż 15 lat od akcesji, a i to nie byłoby możliwe bez nacisku strony społecznej.

Historia działań

Jesienią 2013 roku grupa polskich i słowackich aktywistów, poirytowanych brakiem możliwości dotarcia transportem publicznym z polskiej strony gór na słowacką, założyła inicjatywę społeczną „Polska – Słowacja – autobusy”. W 2016 roku działania inicjatywy przyspieszyły, wspierane przez interpelacje posłów PO, PiS, Nowoczesnej i Ruchu Kukiz-15. W 2017 roku marszałek Województwa Małopolskiego po kilku latach apeli przyjął główny postulat aktywistów i rozpoczął prace nad transgraniczną komunikacją zbiorową. Wówczas, prawie się udało, jednak na ogłoszony w 2018 roku przetarg na obsługę linii nie było chętnych, co zbiegło się z okresem wyborów do sejmiku. Sceptycy triumfowali, tymczasem aktywistom udało się przekonać do pomysłu nowe władze województwa. W dniu 9 listopada 2019 ruszyła pierwsza transgraniczna linia autobusowa, finansowana przez samorząd wojewódzki, która połączyła Bukowinę Tatrzańską i Zakopane z Oravicami, Zubercem, Zamkami Orawskimi i Dolnym Kubinem, a w planach są kolejne. W dobie regresu transportu zbiorowego taka sytuacja nie ma sobie podobnych, a w jej sukces prawie nikt nie wierzył.

Bukowina Tatrzańska – Dolny Kubin

Linia kursuje na trasie Bukowina Tatrzańska – Poronin – Zakopane – Kościelisko – Chochołów – Sucha Hora – Oravice – Zuberec – Spalena Dolina (Rohacze) – Zuberec – Podbiel – Orawskie Podzamcze – Dolny Kubin. Jest całoroczna, funkcjonują dwie pary połączeń poza sezonem i jedna dodatkowa w wakacje. Ze względu na dotację z Województwa Małopolskiego, ceny są niższe, niż za lokalne busy na podobnym odcinku. Za bilet z Zakopanego do Term Chochołowskich zapłacimy 4 złote, do Vitanovej 7 zł, do Oravic i Zuberca 13 złotych. Co najważniejsze – linia nie zniknie bez śladu jak inne podobne, gdyż ma finansowanie samorządowe. To właśnie pewność kursowania autobusów jest podstawą do odbudowania zaufania do transportu zbiorowego, zwłaszcza na Podhalu, gdzie bywało z tym różnie.

„Historia zmagań o normalność, jaką jest transgraniczny transport zbiorowy w środku Europy to temat, o którym mógłbym napisać książkę. Ostatnio z ogromną satysfakcją przyjąłem pojawienie się hasła „make zbiorkom great again”, w tym liczne selfie polityków w transporcie zbiorowym, zachęcające do korzystania z niego. Dopiero wtedy uświadomiłem sobie, że to nowe hasło opowiada o czymś, co my już zrobiliśmy, wbrew niedowiarkom i przeciwnościom. Czwórka transgranicznych aktywistów, która przekonała polityków z Polski i Słowacji, by nasz projekt zrealizować” – mówi Jakub Łoginow, założyciel i koordynator inicjatywy „Polska – Słowacja – autobusy”, a w latach 2017-18 konsultant marszałka województwa Małopolskiego ds. połączeń transgranicznych, który przygotował koncepcję obecnie funkcjonujących połączeń.

Połączenie dwóch państw

Na realizację połączeń transgranicznych od dawna czekali Polacy mieszkający na Słowacji i Słowacy żyjący w Polsce.

„Połączenie autobusowe to kluczowy czynnik rozwoju regionu transgranicznego. Dzięki niemu można rozszerzać możliwości turystyczne i zwiększać zatrudnienie po obu stronach granicy. I chociaż mi osobiście bardzo by się przydały przede wszystkim połączenia dalekobieżne, uważam że transgraniczne połączenia lokalne pomogą w rozwoju biznesu w Polsce i na Słowacji” – mówi Dávid Nagy, Słowak mieszkający w Warszawie, zaangażowany w powstanie samorządowych połączeń transgranicznych.

Szczegóły dotyczące projektu i dalszych inicjatyw są dostępne na facebookowej stronie „Polska – Słowacja – autobusy”: www.facebook.com/polskaslowacja. Aktywiści zapowiadają, że obecnie głównym zadaniem jest wypromowanie samorządowego połączenia Bukowina Tatrzańska – Dolny Kubin, gdyż duża frekwencja może skłonić władze województwa do zwiększenia częstotliwości kursów i uruchomienia nowych połączeń. 

„Rozmawiamy z Urzędem Marszałkowskim i partnerami słowackimi o połączeniach wokół Babiej Góry na trasie Zawoja – Slana Voda, z Nowego Targu do Popradu, a także o autobusie Zakopane – Podbanske, umożliwiającym lepsze wycieczki górskie przez Rysy, Kasprowy Wierch i na Krywań” – mówi Jakub Łoginow z inicjatywy „Polska – Słowacja – autobusy”.

„