ABS obchodzi 25 urodziny!

System ABS świętuje właśnie jubileusz 25-lecia. Ten zaprezentowany przez firmę Bosch w 1978 roku układ hamulcowy zapobiega blokowaniu się kół w trakcie hamowania, dzięki czemu pojazd zachowuje stabilność, a kierowca może bezpiecznie ominąć przeszkodę na drodze. W większości przypadków zadziałanie systemu ABS skraca również drogę hamowania.

Początki systemu ABS
Już na początku XX wieku zastanawiano się nad sposobami uniknięcia blokowania się kół w samochodach, pojazdach szynowych, a nawet samolotach. W roku 1936 Bosch zgłosił do patentu „urządzenie zapobiegające blokowaniu się kół pojazdu podczas hamowania“. Jednak cechą wspólną wszystkich prototypów ABS-u był zbyt wysoki koszt produkcji, duża wadliwość oraz zbyt powolne działanie systemu. Dopiero wydajność wprowadzonej w latach 70. techniki cyfrowej pozwoliła na stworzenie systemu ABS, który mógłby być seryjnie montowany w samochodach. Już w roku 1964 w firmie Bosch rozpoczęto prace badawczo-rozwojowe nad układem ABS, a zaledwie dwa lata później udało się osiągnąć skrócenie drogi hamowania w pojazdach wyposażonych w prototypowe systemy ABS. Pojazdy testowe wykazywały także dobrą sterowność i stabilność jazdy podczas skręcania. W oparciu o wyniki badań inżynierowie stworzyli system sterowany w pełni elektronicznie. Konstrukcję bazową tej nowej koncepcji, określonej mianem ABS 1, można odnaleźć jeszcze dziś w niemal wszystkich współczesnych systemach ABS. Jednak trwałość elektronicznego urządzenia sterującego, zawierającego blisko 1000 elementów analogowych, oraz wykorzystane w nim wyłączniki bezpieczeństwa nie odpowiadały jeszcze wymogom produkcji seryjnej – potrzebne okazały się kolejne udoskonalenia. Dzięki technice cyfrowej i zintegrowanym układom przełączającym udało się ostatecznie zredukować liczbę elementów elektronicznych do 140. Po czternastu latach prac badawczo-rozwojowych nadeszła wreszcie długo oczekiwana chwila: nazwany przez firmę Bosch system ABS 2 wszedł do produkcji seryjnej – początkowo jako wyposażenie dodatkowe w klasie S samochodów Mercedes-Benz, a niedługo potem również w serii 7 BMW.

ABS – budowa i funkcje
Centralnym komponentem systemu ABS jest agregat hydrauliczny. Przy każdym z czterech kół zamontowany jest czujnik prędkości mierzący prędkość obrotową koła. Tę informację przetwarza jednostka sterująca w celu prawidłowego przełączania zaworów elektromagnetycznych. Jeżeli w przypadku silnego hamowania kołu grozi zablokowanie, system obniża ciśnienie w przewodzie hamulcowym tylko dla tego koła do momentu ustąpienia ryzyka zablokowania. Gdy koło zaczyna obracać się swobodnie, ciśnienie hamowania ponownie zostaje zwiększone. Cykl ten powtarzany jest do chwili zwolnienia przez kierowcę pedału hamulca lub do usunięcia ryzyka zablokowania się kół, np. przy wjechaniu samochodu na nawierzchnię o większej przyczepności. W pedale hamulca czuje się wtedy charakterystyczne pulsowanie.

ABS – doskonalenie systemu i rozszerzenie funkcji
W kolejnych latach inżynierowie dążyli do uproszczenia systemu. W roku 1989 udało się skonstruować hybrydową jednostkę sterującą umieszczoną tuż przy agregacie hydraulicznym. Pozwoliło to na zredukowanie liczby przewodów łączących jednostkę sterującą z agregatem hydraulicznym oraz złączy wtykowych. Znacznemu zmniejszeniu uległ także ciężar urządzeń generacji ABS 2E. Opracowanie nowych zaworów elektromagnetycznych dało w roku 1993 początek generacji 5.0, a w kolejnych latach generacjom 5.3 i 5.7. Cechami szczególnymi nowych wersji były ponownie obniżony ciężar i dodatkowe funkcje, jak np. elektroniczny rozdział siły hamowania, który zastąpił mechaniczny korektor siły hamowania tylnej osi pojazdu. W roku 2001 firma Bosch wprowadziła na rynek najnowszej generacji system ABS 8. Jest on zbudowany modułowo, co pozwala na zbliżoną pod względami technicznymi realizację systemów modulacji siły hamowania w najróżniejszych wariantach ABS, ASR i ESP. Wraz z postępem technicznym następował również sukcesywny rozwój funkcjonalności systemu. W roku 1987 na bazie ABS wprowadzono do produkcji seryjnej system ASR, regulujący poślizg kół przy ruszaniu. Dzięki temu auto może lepiej przyspieszać również na powierzchni o obniżonej przyczepności. Nawet podczas zbyt szybkiego pokonywania zakrętów system gwarantuje pojazdowi stabilność, obniżając moc silnika. Elektroniczny system kontroli trakcji (ESP), uważany obecnie za najbardziej kompleksowy system modulacji siły hamowania, został zaprezentowany przez firmę Bosch w 1995 roku. Wpływa on na poprawę stabilności pojazdu nie tylko podczas hamowania i przyspieszania, ale również we wszystkich pozostałych sytuacjach na drodze. Jeśli pojazdowi grozi poślizg, system ESP obniża moc silnika i dodatkowo wyhamowuje poszczególne koła, co przyczynia się do znacznego wzrostu bezpieczeństwa jazdy.

ABS – od wyposażenia dodatkowego do standardu
System ABS dba o bezpieczeństwo kierowców w coraz większej ilości pojazdów. W roku 1986 Bosch wyprodukował milionowy system ABS. W latach 90. systemy ABS zaczęły się upowszechniać również w autach klasy średniej i klasy kompakt. Na skutek stałego wzrostu produkcji w roku 1999 Bosch osiągnął liczbę 50 milionów wyprodukowanych systemów. W Niemczech procent nowych pojazdów wyposażonych w system ABS kształtuje się obecnie w granicach ponad 90%, zaś w całej Europie Zachodniej nieco poniżej 90%. Przy tym więcej niż co trzeci system ABS na świecie został wyprodukowany przez firmę Bosch. Od połowy roku 2004 wszystkie sprzedawane w Europie samochody osobowe w Europie będą wyposażone w ABS – zobowiązała się do tego organizacja skupiająca europejskie koncerny samochodowe.

25-lecie systemów ABS firmy Bosch – fakty i liczby
1936: Bosch otrzymuje patent na „urządzenie zapobiegające blokowaniu się kół pojazdu podczas hamowania”
1970: Prototyp systemu ABS 1 realizuje wszystkie wymagane funkcje; bezpieczeństwo funkcjonowania wymaga jednak jeszcze udoskonalenia

1978: Początek produkcji seryjnej systemu ABS 2 dla potrzeb aut marek Mercedes-Benz oraz BMW

1981: Wyprodukowanie stutysięcznego egzemplarza systemu ABS; wprowadzenie ABS również do pojazdów użytkowych

1985: ABS produkcji Bosch debiutuje w samochodach amerykańskich

1986: Milion systemów ABS wyprodukowanych przez firmę Bosch

1987: System ASR, regulujący poślizg kół w trakcie ruszania, wchodzi do produkcji seryjnej

1989: W nowej generacji systemu ABS 2E jednostka sterująca znajduje się bezpośrednio przy agregacie hydraulicznym

1992: 10 milionów systemów ABS firmy Bosch

1993: Początek produkcji systemów Bosch ABS generacji 5.0

1995: Systemy Bosch ABS generacji 5.3 wchodzą do produkcji seryjnej (jednostka sterująca wykonana w technologii mikrohybrydowej); początek seryjnej produkcji systemu kontroli trakcji ESP

1998: Bosch rozpoczyna produkcję systemów ABS generacji 5.7

1999: 50 milionów systemów ABS firmy Bosch

2001: Początek produkcji seryjnej systemów Bosch ABS generacji 8

2003: Jubileusz 25-lecia systemów ABS firmy Bosch