32 lata Stagecoach

Założona przez Sir Briana Soutera, jego siostrę Ann oraz szwagra Robina firma Stagecoach rozpoczęła działalność 9 października 1980 roku obsługę linii z Dundee do Londynu dwoma używanymi Neoplanami, z Brianem za kierownicą i Ann przygotowującą kanapki dla pierwszych pasażerów.  Trzydzieści lat później Grupa Stagecoach eksploatowała około 13 tysięcy autobusów, tramwajów i pociągów w Wielkiej Brytanii oraz Północnej Ameryce, zatrudniając ponad 30 tysięcy osób, a grupa Souter inwestuje także w innych częściach świata, w tym w Polsce (PolskiBus.com).

Stagecoach narodził się dzięki uchwalonej przez rząd Margaret Thatcher Ustawie o Transporcie 1980, zakładającej deregulację rynku ekspresowych linii autokarowych o długości tras powyżej 35 mil w Wielkiej Brytanii. Uruchomiona przez Stagecoach w 1980 roku linia z Dundee do Londynu obsługiwana dwoma Neoplanami Skylinerami zyskiwała znaczną popularność i coraz lepiej konkurowała z państwowym National Expressem i Scottish Citylink. Już w 1981 roku zakupiono pierwszy fabrycznie nowy autokar, Volvo B58-60 z nadwoziem Duple Dominant III (nr rej. FES831W), pomalowany w charakterystyczne pomarańczowo-czerwono-niebieskie pasy. Wkrótce Stagecoach przejął trasę firmy A&C McLennan z Perth do Errol, razem z zajezdnią w Errol oraz firmę Adamson and Low z Edynburga. Kolejna ustawa rządu Margaret Thatcher z 1985 roku zakładała deregulację rynku regionalnych linii autobusowych i zobowiązywała lokalne władze do sprywatyzowania własnych spółek. Stagecoach uczestniczył w prywatyzacji, nabywając szereg mniejszych podmiotów należących do National Bus Company, Scottish Bus Group, London Buses i innych. W kolejnych latach Stagecoach przejmował także przewoźników sprywatyzowanych poprzez utworzenie spółek pracowniczych. W 1988 Stagecoach skupił się na rynku przewozów regionalnych, sprzedając międzymiastowe trasy grupie National Express. W połowie lat 90. zaczął inwestować także w kolej, a w 1997 roku wygrał przetarg na obsługę systemu tramwajowego w Sheffield, nieradzącego sobie z konkurencją tańszych przewoźników autobusowych. Przez kilka lat Stagecoach był również właścicielem lotniska Glasgow Prestwick.

W latach 90. Stagecoach rozpoczął ekspansję do innych krajów, z sukcesem inwestując w Malawi, Szwecji, Nowej Zelandii, Hong Kongu, Portugalii i Kenii. Z czasem jednak sprzedano poszczególne oddziały, koncentrując się na rynku brytyjskim oraz północnoamerykańskim. Kolejnym pomysłem Soutera było wprowadzenie niskokosztowych przewozów naśladujących model biznesowy tanich linii lotniczych. Na trasach miejskich i regionalnych o szczególnie nasilonej konkurencji, Stagecoach wprowadzał linie pod marką Magic Bus, obsługiwane wycofanymi z innych tras starszymi autobusami (w tym także przywiezionymi ze sprzedanych spółek w Kenii i Hong Kongu!) i ze specjalną ofertą biletową. Magic Bus był zwykle zastępowany standardową linią Stagecoach po wyeliminowaniu rywali. W 2003 roku ruszył Megabus, zapewniający szybkie połączenia międzymiastowe z atrakcyjną ofertą biletową. W 2006 Megabus pojawił się w USA, a w 2009 w Kanadzie, skutecznie rywalizując z lokalnymi połączeniami lotniczymi. Zasady funkcjonowania Megabus są identyczne jak w uruchomionej przez Souter Holdings w 2011 roku w Polsce sieci PolskiBus.com. Kolejną interesującą inicjatywą jest wprowadzenie krótkodystansowych linii o podwyższonym standardzie pod marką Goldline (aktualnie Stagecoach Gold). Przeznaczone do obsługi wytypowanych tras nowe niskowejściowe autobusy są złotego koloru, mają wygodne skórzane fotele, wi-fi, specjalnie przeszkolonych kierowców.

Aktualnie Stagecoach ma w Wielkiej Brytanii 16% udziału w rynku autobusowym oraz ¼udziału w rynku kolejowym. Jest pod względem wielkości drugą firmą przewozową w Wielkiej Brytanii (największa jest grupa First). Eksploatuje ponad 8000 pojazdów w ponad 90 brytyjskich miastach, przewożąc 2,5 miliona pasażerów dziennie i zatrudniając 18 tysięcy osób.

Struktura grupy Stagecoach obejmuje trzy podgrupy –UK Bus, UK Train i North America. Najbardziej rozbudowany jest brytyjski oddział autobusowy, na który składa się 18 pododdziałów, najczęściej skupiających poszczególne zajezdnie z danego regionu geograficznego. Autobusy z konkretnych zajezdni są oznaczane według nazw handlowych, zwykle związanych z lokalizacją zajezdni, ale niektóre zajezdnie mają jeszcze po kilka podległych sobie mniejszych baz.

Pododziały Stagecoach w Wielkiej Brytanii:

– Stagecoach Devon z siedzibą w Exeter, powstały w 1995 roku po przejęciu lokalnych firm Devon General i Bayline. Nazwa handlowa przewoźnika umieszczana na autobusach to Stagecoach in Devon.

– Stagecoach East z siedzibą w Cambridge, obsługujący wschodnią część Anglii, powstały poprzez prywatyzację firm United Counties Omnibus Company Ltd, Cambus Ltd oraz Viscount Bus &Coach Company Ltd. Wykorzystywane nazwy handlowe oddziału to: Stagecoach in Cambridge, Stagecoach in Huntingdonshire, Stagecoach in Peterborough, – Stagecoach in Bedford, Stagecoach in The Fens. Stagecoach East ma swoje bazy w Bedford, Biggleswade, Cambridge, Rushden, Corby, Kettering, Northampton.

– Stagecoach East Midlands z siedzibą w Lincoln, powstały przez przejęcie firm Lincolnshire Road Car Co Ltd, Grimsby-Cleethorpes Transport Ltd, Cleveland Transit Ltd i East Midland Motor Services Ltd. Operuje nazwami handlowymi: – Stagecoach in Bassetlaw, Stagecoach in Mansfield, Stagecoach in South Yorkshire, Stagecoach Grimsby-Cleethorpes, Stagecoach in Hull oraz Stagecoach in Lincolnshire.

– Stagecoach East Scotland z siedzibą w Kirkcaldy, obejmująca przejęte przez Stagecoach spółki Fife Scottish Omnibuses Ltd, AA Buses Ltd, Bluebird Buses Ltd, JW Coaches Ltd, Rennie’s of Dunfermline Ltd, i Strathtay Scottish Omnibuses Ltd. Nazwy handlowe: Stagecoach in Perth, Stagecoach Bluebird, Stagecoach in Fife oraz Stagecoach Strathtay. Używane są także niezmienione marki przejętych mniejszych firm JW Coaches oraz Rennie. Oddział eksploatuje także autobusy MegaBus i Scottish Citylink na międzymiastowe ekspresowe trasy w Szkocji. Zajezdnie zlokalizowane są w: Aberdeen, Arbroath, Blairgowrie, Cowdenbeath, Dundee, Dunfermline, Elgin, Glenrothes, Insch, Leven, Macduff, Perth, Peterhead, St Andrews, Stonehaven. To w tym rejonie zaczęła się historia grupy Stagecoach.

Stagecoach Highlands z siedzibą w Inverness, powstały poprzez konsolidację przejętych przewoźników The Rapsons Group oraz Highland Country Buses Limited. Nazwy handlowe: Stagecoach in Orkney, Stagecoach in Lochaber, Stagecoach in Skye, Stagecoach in Inverness i Stagecoach in Caithness. Bazy znajdują się w: Aviemore, Fort William, Inverness, Kirkwall, Portree, Tain, Thurso.

– Stagecoach North East z siedzibą w Sunderland w północno-wschodnim obszarze Anglii, składający się z dwóch miejscowych firm busways i Transit, przejętych w 1994 roku. Nazwy handlowe: Stagecoach on Teesside, Stagecoach in Hartlepool, Stagecoach in Newcastle, Stagecoach in South Shields oraz Stagecoach in Sunderland. Bazy znajdują się w: South Shields, Sunderland, Hartlepool, Stockton.

– Stagecoach North West z siedzibą w Carlislie w północno-zachodnim rejonie Anglii, powstały poprzez przejęcie Cumberland Motor Services Ltd w 1987 roku i Ribble Motor Services Ltd w 1988 roku. Nazwy handlowe: Stagecoach in Cumbria, Stagecoach in Lancaster oraz Stagecoach in Lancashire. Zajezdnie: Barrow, Carlisle, Kendal, Workington.

– Stagecoach Manchester z siedzibą w Manchester, największy brytyjski oddział Stagecoach, bazujący na przejętej w 1996 roku spółce Greater Manchester Buses South Limited (część spółki obsługującą północny obszar przejął First) oraz przejętymi później mniejszymi przewoźnikami  A Mayne &Son Ltd oraz Bullocks Coaches. Oddział wykorzystuje nazwy handlowe Stagecoach in Manchester oraz Magic Bus (w rejonie panowała bardzo zażarta konkurencja), ma dwie zajezdnie w Manchesterze oraz mniejsze bazy w Stockport i Ashton-under-Lyne.

– Stagecoach Merseyside z siedzibą w Liverpoolu, powstały na bazie przejętej w 2005 roku spółki Glenvale Transport Limited. Wykorzystywane nazwy handlowe to Stagecoach in Merseyside oraz Magic Bus, a oddział ma tylko jedną zajezdnię w Liverpoolu.

– Stagecoach Sheffield z siedzibą w Sheffield, obsługujący linie autobusowe i tramwajowe, powstały po przejęciu firm Yorkshire Terrier, South Yorkshire Supertram Ltd i Andrews (Sheffield) Ltd. Wykorzystuje nazwy handlowe Stagecoach in Sheffield oraz Stagecoach Supertram, ma dwie bazy w Sheffield.

– Stagecoach South z siedzibą w Chichester w południowej Anglii, składający się z majątku po przejętych firmach Southdown Motor Services Ltd i Hampshire Bus Company Ltd. Nazwy handlowe wykorzystywane przez południowy oddział to: Stagecoach in Hants &Surrey, Stagecoach in Hampshire, Stagecoach in Portsmouth oraz Stagecoach in the South Downs. Bazy znajdują się w:  Andover, Basingstoke, Winchester, Chichester, Worthing, Farlington, Aldershot.

– Stagecoach East Kent &East Sussex z siedzibą w Canterburry, składający się z przejętych przez Stagecoach firm  East Kent Road Car Company Limited, Hastings &District Transport Ltd, Eastbourne Buses Ltd and Cavendish Motor Services Ltd. Nazwy handlowe umieszczane na autobusach to: Stagecoach in Eastbourne, Stagecoach in Hastings i Stagecoach in East Kent.

– Stagecoach Oxfordshire z siedzibą w Oxfordzie, spadkobierca firm Thames Transit Ltd and Midland Red (South) Ltd., wykorzystywane nazwy handlowe to Stagecoach in Oxfordshire oraz Oxford Tube, bazy oprócz Oxfordu znajdują się także w Banbury i Witney, dodatkowe place postojowe wspomagające zajezdnię w Oxfordzie zlokalizowano w Bicester, Chipping Norton i Harwell.

– Stagecoach Wales z siedzibą Cwmbran w Walii, obejmujący przejęte spółki Red &White Services Ltd, The Valleys Bus Co Ltd, Aberdare Bus Co Ltd, Rhondda Buses Ltd, Parfitts Motor Services Ltd, Islwyn Borough Transport Ltd and Crosskeys Coach Hire Ltd. Stosowane nazwy handlowe to Stagecoach in South Wales oraz Stagecoach de Cymru. Bazy zlokalizowano w: Aberdare, Blackwood, Brynmawr, Caerphilly, Cwmbran, Merthyr Tydfil oraz Porth.

– Stagecoach Midlands z siedzibą Rugby, powstały po przejęciu części firmy Midland Red (South) Ltd oraz United Counties Omnibus Company Ltd. Nazwy handlowe: Stagecoach in Warwickshire, Stagecoach in Northamptonshire, Goldine. Bazy: Corby, Kettering, Northampton, Leamington, Nuneaton, Rugby, Stratford-upon-Avon. To w tym oddziale zainaugurowano projekt linii Goldline.

– Stagecoach West z siedzibą w Gloucester, po przejęciu firm Cheltenham District Traction Company Ltd, Swindon &District Bus Company Ltd i Cheltenham &Gloucester Omnibus Company Ltd, nazwy handlowe: Stagecoach in Cheltenham, Stagecoach in Swindon, Stagecoach in Gloucester, Stagecoach in the Cotswolds, Stagecoach in the Wye and Dean. Zajezdnie: Cheltenham, Gloucester, Ross On Wye, Stroud, Swindon.

– Stagecoach West Scotland z siedzibą w Ayr, bazująca na sprywatyzowanym w 1994 roku przedsiębiorstwie Western Buses Ltd, z nazwami handlowymi Stagecoach Western, Stagecoach A1 Service, Stagecoach in Glasgow oraz zajezdniami w Ardrossan, Ayr, Brodick, Cumnock, Dumfries, Glasgow, Kilmarnock i Stranraer.

– Stagecoach Yorkshire z siedzibą w Barnsley, oparty na przejętych przez Stagecoach firmach Yorkshire Traction Co Ltd, Chesterfield Transport Ltd and Barnsley &District Traction Co Ltd, używający nazw handlowych Stagecoach in Yorkshire i Stagecoach in Chesterfield. Bazy znajdują się w Barnsley i Rawmarsh. Oddział eksploatuje także autobusy dla linii National Express.

Autobusy w obrębie grupy Stagecoach mają pięciocyfrowe numery taborowe w określonych zakresach –od 10001 wzwyż są autobusy piętrowe, od 20001 autobusy standardowe, od 30001 midibusy, od 40001 minibusy, a od 50001 do 59999 autokary. Przydzielony numer obowiązuje przez cały okres eksploatacji w grupie Stagecoach, bez względu na przesunięcia między różnymi oddziałami. Po skreśleniu ze stanu, uwolniony numer może być ponownie obsadzony po trzech latach. Autobusy przejmowane razem z zajezdniami i całymi przedsiębiorstwami pozostawały przy swoich dotychczasowych numerach taborowych lub dodawano im prefiks z końcowego zakresu obowiązującego dla danego typu taboru. W ciągu ostatnich czterech lat Stagecoach zainwestował około 300 milionów funtów w zakup nowego taboru do swoich oddziałów. Większość nowych autobusów wyprodukowano przez firmę Alexander Dennis, której udziałowcem jest założyciel Stagecoach, sir Brian Souter. Pewna ilość mikrobusów Alexander i Plaxton na podwoziach Mercedes Vario po wycofaniu z Wielkiej Brytanii trafiła do Polski i po przystosowaniu do ruchu prawostronnego kursuje na trasach obsługiwanych przez prywatnych przewoźników, często wciąż w oryginalnym malowaniu.

Czy PolskiBus zrobi w naszym kraju taką karierę, jak Stagecoach w Wielkiej Brytanii? Czas pokaże. Jedno jest pewne –w ciągu najbliższych lat na rynku przewozów międzymiastowych w Polsce dużo się zmieni, być może w podobny sposób jak niegdyś w Wielkiej Brytanii.