2005 – rok zmian w MZA Warszawa

Miniony – 2005 rok był w pewien sposób czasem szczególnym dla warszawskich Miejskich Zakładów Autobusowych. To właśnie w ciągu ostatnich miesięcy przewoźnik stał się posiadaczem nowych, klimatyzowanych Solarisów Urbino 18 trzeciej generacji. Także w tym czasie przeprowadzona została swoista rewolucja taborowa, polegająca na zmianach w rozmieszczeniu autobusów w zajezdniach. To tylko najważniejsze tematy, które zostaną zaprezentowane w niniejszym tekście. Jednak to właśnie te wydarzenia przyczyniły się w sposób największy do jego napisania i to właśnie głównie one będą przedmiotem naszego zainteresowania.

Status prawny i władze

Miejskie Zakłady Autobusowe funkcjonują od 3 lat w formie spółki prawa handlowego – 1 stycznia 2003 roku Zakład Budżetowy miasta stołecznego Warszawy został przekształcony w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. W ciągu ostatnich 12 miesięcy nie obyło się bez zmian we władzach. Z dniem 25 stycznia 2005 roku na członka Rady Nadzorczej powołano Waldemara Szajewskiego, natomiast 25 października ubiegłego roku Członkiem Zarządu, Dyrektorem ds. Techniczno-Eksploatacyjnych został Janusz Bosakirski. Nie zmieniła się natomiast osoba pełniąca funkcje Dyrektora Generalnego, Prezesa Zarządu MZA sp. z o. o. – jest nim Roman Podsiadły.

Tabor

Jak wspomnieliśmy na wstępie niniejszego tekstu, rok 2005 przyniósł wiele zmian w tej kwestii. Swoje skrzydła rozwinęła tzw. „akcja-alokacja”, zmierzająca do przeniesienia pojazdów jednej marki do konkretnej zajezdni. Pojawiły się nowe autobusy, co zaowocowało kasacjami najstarszych Ikarusów. Spółka w ciągu ostatnich 12 miesięcy testowała też kilka pojazdów, wcześniej nieznanych pasażerom, napędzanych m.in. CNG. Warto zatem bliżej przyjrzeć się zasygnalizowanym powyżej problemom. Wcześniej jednak trzeba powiedzieć, nie wszyscy wszakże o tym wiedzą, iż autobusy MZA stacjonują w 6 zajezdniach:

• T-6 „Redutowa”;
• T-7 „Woronicza”;
• T-9 „Chełmska”;
• T-10 „Ostrobramska”;
• T-11 „Kleszczowa” i
• T-13 „Stalowa”.

Aby nakreślić całkowity obraz przenosin autobusów pomiędzy zajezdniami trzeba się cofnąć do listopada 2004 roku. Właśnie wtedy pierwsze „redutowe”  MAN-y NG313 zamieniły się miejscami z Jelczami M181M i powędrowały do zajezdni przy ul. Woronicza i Ostrobramskiej. Kolejne roszady miały miejsce w grudniu 2004 roku, wówczas do gry włączyła się zajezdnia T-9 „Chełmska” i jej Jelcze, które zamieniły się miejscami z wyżej wspomnianymi MAN-ami z T-6 („Redutowa”). W związku z tym, iż tej ostatniej zabrakło niskopodłogowych przegubowców na wymianę, miejsce stacjonowania zaczęły zmieniać piętnastometrowe Solarisy. Tym sposobem na ul. Chełmską powędrowały pierwsze warszawskie Urbino 15 z 1999 roku. Co ciekawe tylko Jelcze pozostały ze swoimi starymi numerami. Wychodzono bowiem z założenia, iż nie warto dokonywać żadnych poprawek w tej kwestii, ponieważ i tak wszystkie pojazdy tego typu znajdą się docelowo w jednej zajezdni.
Podsumowanie „akcji-alokacji” zawiera poniższe zestawienie:

• 3601…3605 – 3721…3725 MAN NG 313  T6 – T7
• 3606 – 3916 MAN NG 313  T6 – T9
• 3607 – 3917 MAN NG 313  T6 – T9
• 3608 – po wypadku znajdował się w naprawie, później został przekazany do T-13, gdzie otrzymał nr 3322
• 3609 – 3918 MAN NG 313  T6 – T9
• 3610 – 3919 MAN NG 313  T6 – T9
• 3611…3617 – 3028…3034 MAN NG 313  T6 – T10
• 7690 – b.z.   JELCZ M181MB T9 – T6
• 7770 – b.z.   JELCZ M181M  T7 – T6
• 7771 – b.z.   JELCZ M181M  T7 – T6
• 7790 – b.z.   JELCZ M181M  T9 – T6
• 7870…7874 – b.z.   JELCZ M181M  T7 – T6
• 7890 – b.z.   JELCZ M181M  T9 – T6
• 7891 – b.z.   JELCZ M181M  T9 – T6
• 7900…7906 – b.z.   JELCZ M181M  T10 – T6
• 7970 – b.z.   JELCZ M181M  T7 – T6
• 7971 – b.z.   JELCZ M181M  T7 – T6
• 7990 – b.z.   JELCZ M181M  T9 – T6
• 7991 – b.z.   JELCZ M181M  T9 – T6
• 7992 – b.z.   JELCZ M181M  T9 – T6
• 8601 – 8919 SOLARIS URBINO 15  T6 – T9
• 8602 – 8920 SOLARIS URBINO 15  T6 – T9      
• 8603 – 8921 SOLARIS URBINO 15  T6 – T9
• 8604 – 8728 SOLARIS URBINO 15  T6 – T7
• 8605 – 8729 SOLARIS URBINO 15  T6 – T7

W ciągu pierwszych miesięcy 2005 roku autobusami wymieniały się trzy zajezdnie – Neoplany z „Woronicza” i część z „Redutowej” przeprowadziły się na „Kleszczową”. W przeciwnym kierunku powędrowały Solarisy U15. W międzyczasie T-11 oddała do T-6 Ikarusa 260.04 nr 605, który i tak dwa miesiące później przeprowadził się na „Chełmską”. Docelowo wszystkie warszawskie Neoplany miały znaleźć się w zajezdni zlokalizowanej we Włochach. Na realizację tego założenia nie trzeba było czekać długo. Już w maju 2005 roku do zakładu przy ul. Kleszczowej dotarły pozostałe pojazdy z T-6 oraz pierwsza partia ze „Stalowej”. W czerwcu b.r. w T-11 stacjonowały już wszystkie warszawskie Neoplany, na  „Redutowej” zaś był już komplet przegubowych Jelczy. Z pewnym opóźnieniem spowodowanym awarią dotarł tu ostatni „odkurzacz” – 7772. Ale powyższe zmiany to tylko część akcji-alokacji. Jeszcze przed wakacjami zaczęły się przenosiny Ikarusów, zarówno krótkich, jak i przegubowych oraz Jelczy 120MM/1 i M121M. W maju pierwsza partia „chełmskich kwadratów” trafiła tam, gdzie Jelczy ma być najwięcej, a więc na ul. Redutową. Miesiąc później w to samo miejsce trafiły wszystkie takie pojazdy ze „Stalowej”. W przeciwnych kierunkach powędrowały Ikarusy 260 – lewary na T-7 i T-9, automaty na T-13. Do tego ostatniego zakładu trafiły także automaty z 1993 roku z innej zajezdni – z „Kleszczowej”. Także na ul. Stalową przeprowadziła się duża część przegubowców z 1992, 1993 i 1994 roku. „Kleszczowymi gniotami” obdarowane zostały natomiast zajezdnie przy ul. Redutowej i Woronicza. Aby było jeszcze ciekawiej, T-6 oddała jednego Solarisa do T-7. Jak wynika z powyższego, w pierwszych sześciu miesiącach ubiegłego roku miejsce stacjonowania zmieniło wiele pojazdów. Aby rozjaśnić nieco sytuację poniżej zaprezentowane zostanie zestawienie ilustrujące te roszady :

• 605 – 1420 – 320 IKARUS 260.04 T11 – T6 – T9
• 1401 – 440 IKARUS 260.04  T6 – T7
• 1404 – 441 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 1407 – 442 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 1409 – 443 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 1410 – 444 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 1414 – 445 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 1438 – 321 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 1439 – 322 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 1441 – 323 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 1444 – 324 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 1446 – 325 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 1466 – 326 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 1467 – 327 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 1479 – 328 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 1480 – 329 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 1497 – 330 IKARUS 260.04  T6 – T9
• 4390 – 4360 JELCZ 120MM/1 T9 – T6
• 4430…4439  JELCZ 120MM/1 T13 – T6 – z wyjątkiem 4436, który szlak ten przemierzył już w 2001 roku i obecnie ma nr 4440
• 4481…4489 JELCZ 120MM/1 T13 – T6
• 4490…4499 – 4442…4451 JELCZ 120MM/1 T9 – T6
• 4710 – 4873 JELCZ M121M T11 – T7
• 4713 – 4876 JELCZ M121M T11 – T7
• 4714…4719 – 4750…4755 JELCZ M121M T11 – T6
• 4810…4813 – 4865…4868 JELCZ M121M T11 – T6
• 5210 – 5233 IKARUS 280.37 T11 – T13
• 5211 – 5234 IKARUS 280.37 T11 – T13
• 5212 – 5235 IKARUS 280.37 T11 – T13 
• 5214 – 5237 IKARUS 280.37 T11 – T13
• 5260…5265 – 5281…5286 IKARUS 280.37 T6 – T13
• 5270 – 5239 IKARUS 280.37 T7 – T13
• 5271 – 5280 IKARUS 280.37 T7 – T13
• 5310 – 5330 IKARUS 280.37 T11 – T13
• 5311 – 5331 IKARUS 280.37 T11 – T13
• 5312 – 5332 IKARUS 280.37 T11 – T13
• 5372 – 5333 IKARUS 280.37 T7 – T13
• 5373 – 5334 IKARUS 280.37 T7 – T13
• 5374 – 5335 IKARUS 280.37 T7 – T13
• 5460…5462 – 5434…5436 IKARUS 280.37 T6 – T13
• 5470…5472 – 5437…5439 IKARUS 280.37 T7 – T13
• 5473 – 5480 IKARUS 280.37 T7 – T13
• 5474 – 5481 IKARUS 280.37 T7 – T13
• 6310…6318 – 6230…6238 IKARUS 260.73 T11 – T13
• 6362…6369 – 6340…6347 IKARUS 260.73 T6 – T13  
• 6430 – b.z. NEOPLAN N4020 T13 – T11
• 6720 – b.z. NEOPLAN N4020 T7 – T11
• 6721 – b.z. NEOPLAN N4020 T7 – T11
• 6770…6774 – b.z. NEOPLAN N4020 T7 – T11
• 6775 – b.z. NEOPLAN N4020TD  T7 – T11
• 6776…6779 – b.z. NEOPLAN N4020 T7 – T11
• 6830…6839 – b.z. NEOPLAN N4020TD T13 – T11
• 6840 – b.z. NEOPLAN N4020TD T6 – T11
• 6841 – b.z. NEOPLAN N4020TD T6 – T11
• 6860…6869 – b.z. NEOPLAN N4020TD T6 – T11
• 6870…6872 – b.z. NEOPLAN N4020 T7 – T11
• 6873…6878 – b.z. NEOPLAN N4020TD T7 – T11
• 6880…6883 – b.z. NEOPLAN N4020TD T13 – T11
• 6930…6940 – b.z. NEOPLAN N4020TD T13 – T11
• 6960 – b.z. NEOPLAN N4020TD T6 – T11
• 6970…6977 – b.z. NEOPLAN N4020TD T7 – T11
• 7772 – b.z. JELCZ M181M T7 – T11
• 8101…8129 – 8730…8758 SOLARIS URBINO 15 T11 – T7
• 8130…8139 – 8625…8634 SOLARIS URBINO 15 T11 – T6
• 8607 – 8759 SOLARIS URBINO 15 T6 – T7

Miesiące lipiec, sierpień oraz wrzesień powszechnie kojarzone są z wakacjami. Dlatego w tym okresie wolne zrobiła sobie także „akcja-alokacja”. W ciągu tych przeszło 90 dni miejsce zamieszkania zmieniły zaledwie 4 pojazdy. Do zajezdni „Stalowa” przeniósł się ostatni „redutowy” MAN – 3608, który pierwotnie został oznaczony jako 9001 i miał służyć adeptom Ośrodka Szkolenia Kierowców przy MZA. W praktyce pojazd ten jeździł liniowo, dlatego też po miesiącu został przenumerowany na 3322. Taką samą drogę między zajezdniami pokonał krótki Ikarus 1472 który na Pradze oznaczono jako 1020. Ponadto z „Kleszczowej” wyprowadziły się dwa Jelcze 4711 i 4712, które trafiły na „Woronicza” i tu zostały ochrzczono jako 4874 i 4875.
Kolejny etap opisywanej tu akcji rozpoczął się w październiku i był związany z przybyciem do Warszawy nowych autobusów – Solariów Urbino 18 (szerzej na ich temat w dalszej części niniejszego tekstu). Pierwsze pojazdy pojawiły się w zajezdni „Ostrobramska”. To właśnie spowodowało, iż do wyprowadzki zmuszone zostały inne niskopodłogowe przegubowce – MAN-y NG 313, które z Pragi Południe przeniosły się na Pragę Północ, a więc do T-13. Na tym jednak nie skończyły się związki dwóch praskich zakładów. W odwrotnym kierunku zaczęły wędrować Solarisy piętnastometrowe. Dokładnie taki sam schemat towarzyszył wymianie taborowej między T-7 i T-13. Stratna nie pozostała „Redutowa”, która również dostała „nowe” wozy, cóż z tego, że 14- i 10-letnie. Na T-6 wyprowadziły się 3 przegubowe automaty ze „Stalowej” i wszystkie Ikarusy 280.70E z „Ostrobramskiej” – rocznik 1995. „Chełmska” tym razem nie brała udziału w akcji.
Podsumowanie tego etapu zawiera poniższe zestawienie:

• 3001…3034 – 3323…3356 MAN NG313 T10 – T13
• 3701…3725 – 3357…3381 MAN NG313 T7 – T13
• 5130 – 5161 IKARUS 280.26 T13 – T6
• 5180 – 5162 IKARUS 280.26 T13 – T6   
• 5181 – 5161 IKARUS 280.26 T13 – T6
• 5507…5509 – b.z. IKARUS 280.70E T10 – T6
• 5540…5549 – b.z. IKARUS 280.70E T10 – T6
• 8301…8317 – 8030…8046 SOLARIS URBINO 15 T13 – T6
• 8318…8331 – 8760…8773 SOLARIS URBINO 15 T13 – T7

Akcja-alokacja trwać będzie prawdopodobnie nadal. Docelowo wszystkie warszawskie MAN-y trafią zapewne na Stalową, Jelcze na Redutową. Jak łatwo zauważyć, Neoplan już w połowie mijającego roku zostały zgromadzone w jednej zajezdni T-11. Dalszych roszad należy spodziewać się po likwidacji zakładu przy ulicy Chełmskiej, co pewno nastąpi już niebawem.

Na podstawie powyższych uwag łatwo się zorientować, jakie autobusy eksploatowane były w 2005 roku przez Miejskie Zakłady Autobusowe. Aby obraz ten był całkowicie przejrzysty do w/w należy dołączyć te, które nie brały udziału w „akcji-alokacji”. Zatem: w grudniu 2005 roku w skład taboru MZA Warszawa wchodziły:

• Ikarusy 260.02 – 1 sztuka
• Ikarusy 260.04 – 134 sztuki*
• Ikarusy 260.73A – 83 sztuki
• Ikarusy 280.26 – 292 sztuki*
• Ikarusy 280.37 – 69 sztuk
• Ikarusy 280.38 – 5 sztuk
• Ikarusy 280.46 – 2 sztuki
• Ikarusy 280.57 – 5 sztuk
• Ikarusy 280.58 – 18 sztuk
• Ikarusy 280.70 – 163 sztuki
• Ikarusy 411.08 – 2 sztuki
• Ikarusy 417.08 – 2 sztuki
• Ikarusy 435.05 – 5 sztuk
• Jelcze 120MM i 120MM/1 – 70 sztuk
• Jelcze M121M – 109 sztuk
• Jelcze M181MB i M181M – 46 sztuk
• Jelcz M180 Volvo – 1 sztuka
• Neoplany N4020 i N4020td – 104 sztuki
• Solarisy Urbino 15 – 212 sztuk
• Solarisy Urbino 18 – 79 sztuk
• MAN SD 202 – 1 sztuka
• MAN-y NG 313 – 100 sztuk
• MAN-y NM 223.3 – 15 sztuk .

* niektóre autobusy pozostawały na stanie MZA, faktycznie jednak były wystawione na sprzedaż lub przeznaczono je do kasacji, liczba wozów wyjeżdżających na miasto może być zatem mniejsza. 

Nowe autobusy

Na łamach InfoBusa wiele razy informowaliśmy o przybyciu do Warszawy poszczególnych partii Solariów Urbino 18/III. W tym miejscu przedstawimy zatem jedynie krótkie podsumowanie. Na dzień 20 grudnia 2005 roku w dwóch warszawskich zajezdniach garażowało 79 takich pojazdów – 40 w T-10 i 39 w T-7. Docelowo także na Woronicza ma być 40 przegubowych Solarisów – ostatni, brakujący egzemplarz dotrze do stolicy w pierwszych tygodniach 2006 roku. Pojazdy te wyposażone są w klimatyzację przestrzeni pasażerskiej – latem temperatura powietrza we wnętrzu autobusów wynosi około 22 stopni. Trzeba zauważyć, mimo iż była już o tym mowa wielokrotnie, że są to pierwsze klimatyzowane wozy w stolicy. Ponadto są one wyposażone w silniki DAF (310KM), tarczowe hamulce z EBS, automatyczne skrzynie biegów Voith, fotele Ster oraz wyświetlacze R&G. 

Kasacje i remonty

Jak co roku MZA przeprowadziły kasację najstarszych warszawskich Ikarusów. Proces ten nasilił się wraz z dostawą nowych autobusów. W 2005 roku z ulic zniknęło około 100 pojazdów, w ogromnej większości były to Ikarusy 280.26, ponadto skasowano kilka Ikarusów 260.04 i 280.57. Sukcesywnie prowadzone są także remonty pojazdów. Wykonywane są one w zakładach należących do MZA przy ul. Włościańskiej, a także w innych placówkach. Z najciekawszych przypadków roku 2005 należy wymienić powypadkową naprawę MAN-a 3608, czy odnowienie Jelczy 4348 i 4876, które po wyjeździe z zakładów remontowych zmieniły swój wygląd upodobniając się do modelu Supero. Ponadto wyremontowano kilkanaście Ikarusów różnych typów i Jelczy.

Autobusy testowe

W 2005 roku MZA Warszawa testowały kilka pojazdów napędzanych m.in. CNG. Jako pierwszy do stolicy trafił Irisbus Agora, który w styczniu przez tydzień kursował na linii 150, a stacjonował w zajezdni Kleszczowa. Pojazd ten wyposażony był m.in. w silnik Iveco Cursor 8 oraz automatyczną skrzynię biegów ZF. W maju i w czerwcu na linii 512 zaczął kursować MAN NL313. Podobnie jak Irisbus, garażował w zajezdni T-11. Pojazd napędzany był silnikiem MAN D0826 i również posiadał automatyczną skrzynię biegów ZF. Trzeci autobus testowany przez MZA to Jelcz M125M/4 napędzany gazem ziemnym. W czerwcu b.r. wyruszał on na linie 107 i 148. Swoją obecnością uświetnił także obchody 85-lecia autobusów w Warszawie. Później pojawił się w stolicy raz jeszcze przy okazji październikowej konferencji w Pałacu Kultury i Nauki. Autobus ten jest własnością MPK Rzeszów. Oprócz wyżej wspomnianych autobusów w stolicy gościły również dwa Jelcze będące własnością MPK Kraków – M181MB/3 i M081MB . Ich obecność związana była z w/w uroczystością 85-lecia autobusów w Warszawie.

Usługi

Zasadniczym celem MZA jest wykonywanie zadań przewozowych na zlecenie ZTM. Obecnie autobusy tego przewoźnika pojawiają się na ponad 100 liniach zwykłych, przyśpieszonych, ekspresowych, nocnych i podmiejskich. Przewozy realizowane są na terenie m.st. Warszawy oraz kilkunastu ościennych gmin. Dodatkowo spółka oferuje także takie usługi jak:
– diagnostyka;
– naprawy pojazdów (autobusów i ciężarówek);
– wynajem autobusów;
– badania środowiskowe;
– badania psychotechniczne dla kierowców.
W Ośrodku Szkolenia Kierowców przy MZA można odbyć kursy prawa jazdy kat. D. Słów kilka trzeba poświęcić autobusom przeznaczonym dla kursantów. W 2005 roku na nauki jazdy przekwalifikowano kilka autobusów:

• 287 – 9062 IKARUS 260.04
• 288 – 9063 IKARUS 260.04
• 2602 – 9003 IKARUS 280.26
• 8727 – 9001 SOLARIS URBINO 15

Przez około miesiąc czasu jako nauka jazdy figurował w zestawieniach również MAN NG 313 9001 ex 3608. Obecnie pojazd ten został przenumerowany na 3322 i stacjonuje w zajezdni T-13. Jego historia jest o tyle ciekawa, że za kierownicą nie usiadł prawdopodobnie żaden kursant. Po naprawie powypadkowej trafił on od razu na ul. Stalową, skąd mimo iż posiadał numer wskazujący na naukę jazdy, wyjeżdżał na regularne linie. Ośrodkowi Szkolenia Kierowców przydzielono inny niskopodłogowy autobus – Solaris Urbino 15 ex 8727, który długo znajdował się w zakładach naprawczych po pożarze, jakiemu uległ jakiś czas temu.  

Plany na przyszłość

Miejskie Zakłady Autobusowe stopniowo modernizują swój tabor. Wydaje się jednak, że proces ten przebiega zbyt powoli. Duża część warszawskich autobusów wyprodukowana została jeszcze w ubiegłym wieku, znaczna część pamięta jego lata 80-te. Sytuację poprawiła nieco dostawa 18-metrowych Solarisów. Pozwoliło to na wycofanie Ikarusów, będących w najgorszym stanie technicznym. Ciągła wymiana taboru, ale i zaplecza technicznego jest niezbędna, jeśli MZA chcą, aby hasło „Tradycja i nowoczesność” nie pozostało jedynie pustosłowiem. Czy w 2006 roku zakupione zostaną nowe pojazdy? Na to pytanie trudno w tej chwili odpowiedzieć jednoznacznie. W mediach i nieoficjalnych wypowiedziach przedstawicieli spółki można było usłyszeć nutkę optymizmu. Przygotowywane są również koncepcje zakupu pojazdów zasilanych paliwami alternatywnymi. Na dzień dzisiejszy wydaje się jednak, że bliższe realizacji są plany likwidacji kolejnej zajezdni – T9 „Chełmska”, aniżeli kupna autobusów.