100 lat współpracy Daimlera z Setrą

Kontakty biznesowe pomiędzy ówczesnym producentem pojazdów użytkowych, firmą Karl Kässbohrer z Ulm i byłą spółką Daimler-Motoren ze Stuttgartu sięgają roku 1910. Czyli współpraca pomiędzy obydwiema markami autobusów w ramach spółki EvoBus rozpoczęła się na długo przed powołaniem do życia największego w Europie producenta autobusów pod szyldem koncernu Daimler AG. Przypomnijmy, że początek historii Setry rozpoczął się równo 100 lat temu. Wówczas Kässbohrer wyprodukował pierwszy autobus, który opuścił fabrykę w Ulm-Wiblingen 11 lutego 1911 roku. To równo 60 lat teu i w tym roku także będziemy obchodzić tą rocznicę. W opracowaniu pt. „Die deutsche Automobilindustrie von 1886 bis 1979“(Niemiecki przemysł motoryzacyjny w latach 1886-1979), wydanym przez Verband der Automobilindustrie (Związek Przemysłu Motoryzacyjnego, VDA), nazwisko Karla Kässbohrera jako producenta nadwozi samochodowych, specjalizującego się w wytwarzaniu naczep ciężarowych, jest wymieniane już w kontekście roku 1908, aby następnie, w historii roku 1910, pojawić się w obszerniejszej wzmiance: „Oprócz powozów, Fabryka Samochodów Karl Kässbohrer dostarcza limuzyny typu faeton oraz nadwozia typu lando producentom Daimler, Opel, Adler i NSU.

W tamtych czasach, gdy większość producentów automobili zlecała produkcję nadwozi do swoich pojazdów kołodziejom, faetony były wygodnymi, odkrytymi pojazdami, przeznaczonymi do jazdy spacerowej. Lando to francuska nazwa rodzaju nadwozia samochodowego, w którym część dachu jest odsuwana, umożliwiając jazdę w pojeździe odkrytym lub zamkniętym. Z tego względu tylną część dachu tego zazwyczaj cztero- lub sześciodrzwiowego pojazdu stanowił dach składany w harmonijkę. Landa były na ogół używane jako limuzyny dla dostojników państwowych i były to wyroby klasy Premium najznakomitszych producentów, takich jak Mercedes, Maybach czy Rolls-Royce. Dziesięć lat po założeniu firmy zmieniono jej nazwę na „Erste Ulmer Karosseriefabrik Karl Kässbohrer“i przeniesiono siedzibę z Lautenberg w cieniu katedry w Ulm na północne obrzeża miasta, na ówczesną ulicę Obere Karlstraße w pobliżu linii kolejowych Ulm–Stuttgart i Ulm–Aalen/Ellwangen. Ten ważny dla rozwoju młodego jeszcze zakładu rzemieślniczego Karla Kässbohrera krok zapoczątkował produkcję pojazdów użytkowych w Ulm. W ciągu następnych dziesięcioleci ta gałąź przemysłu stała się najważniejszą w słynnym mieście uniwersyteckim nad Dunajem, dając tysiącom ludzi i wielu pokoleniom pracę i chleb.  

Dzień 11 lutego 1911 okazał się kamieniem milowym i faktycznym początkiem historii autobusów firmy Kässbohrer, obfitującej w niezwykłe wydarzenia. Tego dnia uruchomiono pierwszą linię autobusową w Ulm, prowadzącą z Placu Katedralnego do dzielnicy Wiblingen położonej na południu miasta. Jednym z udziałowców specjalnie w tym celu założonej spółki komunikacyjnej był Karl Kässbohrer, który wniósł do niej aport w postaci pierwszego wyprodukowanego we własnych zakładach autobusu. Pojazd ten zmontowano na podwoziu firmy Saurer, miał on 18 miejsc siedzących i dziesięć stojących, i był napędzany czterocylindrowym silnikiem osiągającym moc 22 kW/30 KM. Nadwozie wyprzedzało swoją epokę: W przeciwieństwie do powszechnych wówczas rozwiązań, kierowca siedział w zamkniętej kabinie, pierwszej tego typu wśród niemieckich konstrukcji nadwozi.

Przykłady dobrej współpracy między producentem autobusów z Ulm a firmą założoną przez Gottlieba Daimlera, Wilhelma Maybacha i Karla Benza są widoczne w wielu pojazdach. Po pierwszej wojnie światowej w Europie zrodziła się potrzeba mobilności, przybierająca coraz większe rozmiary. Wielu, dziś już prawie nieznanych producentów pojazdów oraz przewoźników, zaufało podwoziom Mercedes-Benz i nadwoziom Kässbohrera. Znakomitym przykładem współpracy pomiędzy obydwoma pionierami w dziedzinie produkcji autobusów są autobusy o aerodynamicznej linii nadwozia, skonstruowane przez Kässbohrera w roku 1935 na zamówienie Kolei Niemieckich (Deutsche Reichsbahn). Były one montowane w zakładach Kässbohrera na podwoziu Daimler-Benz. Ich głównym przeznaczeniem była obsługa linii komunikacyjnych na nowych autostradach. Pojazdy te mogły osiągać średnią prędkość 100 km/h i prędkość maksymalną 130 km/h. W tym celu Daimler-Benz wyposażył je w specjalną przekładnię przyspieszającą oraz opony do jazdy z dużą prędkością. Autobusy te obsługiwały między innymi nowo uruchomione połączenie Lipsk –Berlin.

Również skonstruowany przez Kässbohrera w roku 1938, największy wówczas autobus świata, powstał w wyniku koprodukcji. Czteroosiowy autobus zmontowano na podwoziu ciągnika siodłowego Mercedes-Benz, typ LZ 8000, światowej nowości w branży samochodów ciężarowych. Pojazd miał 18,7 m długości i mieścił 170 pasażerów. Współpraca zacieśniła się jeszcze bardziej po roku 1976. Kässbohrer wprowadził wówczas na rynek autobusy serii 200. Zapewniała ona klientom marki Setra –po zintegrowaniu dotychczasowego dostawcy silników, firmy Henschel z Kassel, z koncernem Daimler-Benz –możliwość wyboru między silnikami Diesla produkcji Mercedes-Benz lub MAN. Niebawem udział silników Mercedes-Benz w autobusach Setra wynosił blisko 90 procent i Kässbohrer stał się jednym z największych klientów detalicznych na rynku non-captive sprawdzonych już z powodzeniem napędów z Mannheim. Obecnie wszystkie autobusy Setra o mocy od 210 do 370 kW są wyposażane w najnowocześniejsze, ekologiczne i niezwykle ekonomiczne silniki Diesla wykorzystujące technologię SCR, pochodzące z zakładów Mercedes-Benz w Mannheim. 

Dobrych od ponad 80 lat stosunków biznesowych, łączących wielki koncern samochodowy ze Stuttgartu i średniej wielkości zakład produkujący pojazdy w Ulm, dowodzi także reakcja ówczesnego koncernu Mercedes-Benz AG na trudności ekonomiczne, w jakich w połowie lat 90. ubiegłego stulecia znalazła się spółka Karl Kässbohrer Fahrzeugwerke GmbH: koncern Mercedes-Benz AG zaproponował jej współpracę w zakresie produkcji autobusów z gwarancją utrzymania miejsc pracy do końca roku 1998. Był to pierwszy krok w kierunku utworzenia w roku 1995 spółki EvoBus GmbH ze 100-procentowym udziałem koncernu Daimler, skupiającej działalność w dziedzinie produkcji autobusów prowadzoną przez dział Mercedes-Benz Omnibusse i marki Setra firmy Kässbohrer. Zapewnione zostało dalsze istnienie bogatej w tradycje i renomowanej marki autobusów Setra z perspektywami kontynuacji rozwoju, a jej sukces do dziś uzasadnia słuszność decyzji ojców tego projektu o podjęciu współpracy przemysłowej –sto lata wcześniej.