ABC cyfrowego tacho

Od 1 maja 2006 roku wchodzi w życie wymóg wyposażania nowo rejestrowanych autobusów i samochodów ciężarowych, o całkowitej masie dopuszczalnej powyżej 3,5 t, w tachografy cyfrowe. Jest to efekt dostosowywania polskiego prawa do wymagań Unii Europejskiej.

 

Moment wprowadzenia obowiązku wyposażania nowo rejestrowanych pojazdów w tachografy cyfrowe odkładano trzykrotnie. W większości krajów Unii Europejskiej prawo to obowiązuje już od sierpnia 2004 roku. W Polce pierwotnie chciano plany te urzeczywistnić  dokładnie rok później, a więc w ósmym miesiącu roku 2005. Następnie termin ten przesunięto na dzień 1 stycznia 2006 roku. Wówczas jednak prawo to także nie weszło w życie. Dopiero twarde stanowisko Unii Europejskiej sprawiło, iż od 1 maja b.r. w Polsce zaczęły obowiązywać przepisy regulujące przedmiotowe kwestie.

 

 

Zanim przejdziemy do szczegółowego przedstawienia nowych regulacji prawnych, warto zatrzymać się przy pojęciu „tachograf cyfrowy”. Co to takiego? – Z wyglądu przypomina on radio samochodowe, składa się z zamontowanego w pojeździe na stałe urządzenia, połączonego z przetwornikiem, oraz kart chipowych, które z nim współpracują. Zasadniczą cechą, odróżniającą tachograf cyfrowy od analogowego jest to, że wszystkie dane zapisywane są w pamięci karty chipowej, a nie jak w przypadku tradycyjnych urządzeń na okrągłej tarczy tachografowej, zwanej popularnie wykresówką. Jest ona okazywana w czasie kontroli –policja, ITD i inne służby, wyposażone w specjalne czytniki odszyfrowują przy ich pomocy dane zapisane na wspomnianej karcie. Zapisywane są tam szczegółowo wszystkie informacje na temat kierowcy –m.in. jak długo jechał, z jaką prędkością się poruszał, kiedy pojazd był w naprawie. Na karcie zapamiętywane są nie tylko informacje z ostatniego dnia, ale również z dwunastu miesięcy –właśnie dane z takiego okresu czasu są zapamiętywane na dysku twardym tachografu. Instalacja, sprawdzanie i wszystkie naprawy urządzenia zapisywać trzeba natomiast w specjalnej książce. Czynności te wykonywać muszą technicy, posiadający specjalne uprawnienia, udokumentowane zdanym uprzednio egzaminem. Przypomnijmy, iż kierowcy korzystający z urządzeń analogowych musieli mieć przy sobie wykresówki z ostatniego tygodnia. Starsze dane były przechowywane w firmie. Oprócz osobistej karty kierowcy w obiegu będą karty przedsiębiorcy, warsztatowe i kontrolne. Ich posiadaczami staną się pracodawcy i serwisanci. Dokumentację czynności związanych z obsługą tachografów cyfrowych będą musiały prowadzić warsztaty samochodowe, posiadające certyfikaty wydane przez Główny Urząd Miar –dane pobrane z urządzeń trzeba przechowywać przez co najmniej rok. Problemem może okazać się natomiast brak polskich firm, które mogłyby już teraz legalnie montować cyfrowe tachografy.  Kto w takim razie zainstaluje urządzenia? –niewykluczone, że w najbliższym czasie w pojazdach przeznaczonych na polski rynek będą robiły to firmy czeskie, niemieckie bądź litewskie.   

 

 

 

To co dla jednych może wydawać się plusem cyfrowego tachografu dla innych jest ich niewątpliwą wadą. Mowa tu oczywiście o przeróżnych manipulacjach. Zjawiskiem nie tak znowu rzadkim, aczkolwiek nagannym i potępianym przez nas z całą stanowczością, było „podretuszowywanie”wykresówek. Wprowadzenie cyfrowych tachografów zapobiegnie wskazanym wyżej kombinacjom, przynajmniej w nowych pojazdach. A to z kolei może wyjść wszystkim jedynie na dobre, wpływając przede wszystkim na bezpieczeństwo pasażerów. Z drugiej jednak strony warto zaznaczyć, że wraz z nadejściem nowej ery cyfrowych urządzeń zacznie się szukanie rozwiązań prowadzących do ich rozpracowania. Inną ich zaletą jest to, iż po naprawie nie wymagane jest ponowne legalizowanie przez Główny Urząd Miar. Wadą cyfrowego tachografu jest jego cena –w firmie Drabpol z Częstochowy za takie urządzenie trzeba zapłacić około 3000 –3500 zł . Jedna karta chipowa to wydatek rzędu 180 -300 zł –zestaw kart kosztuje zatem 1200 zł. Problemy z cyfrowymi tachografami kierowcy mogą mieć w przypadku wjazdu na terytorium państw chociażby Europy Wschodniej –np. Białorusi. W krajach tych honorowane są jedynie urządzenia analogowe. Co zatem mają zrobić w takim przypadku kierowcy? –Powinni wyposażyć swoje pojazdy w dwa rodzaje tachografów –analogowy i cyfrowy. 

 

 

Przepisy, które weszły w życie z dniem 1 maja 2006 roku, nakładają obowiązek wyposażenia w cyfrowe tachografy jedynie pojazdów rejestrowanych po raz pierwszy. Każdy użytkownik urządzenia analogowego może z niego korzystać, aż do jego „technicznej śmierci”, a wiec w zasadzie do końca żywotności pojazdu. Wymiana takiego tachografu na cyfrowy będzie konieczna tylko wówczas, gdy nie będzie technicznej możliwości jego naprawienia. Obowiązek wyposażenia swoich pojazdów w cyfrowe tachografy nie dotyczy także osób sprowadzających pojazdy z zagranicy, wcześniej już zarejestrowanych w kraju Unii Europejskiej. Nieco inaczej wygląda sprawa z pojazdami zarejestrowanymi poza Wspólnotą –te będą musiały zostać wyposażone w cyfrowe urządzenia.

 

 

Na zakończenie wspomnieć wypada jeszcze krótko o przepisach, które regulują opisywane powyżej kwestie. W dniu 11 kwietnia 2006 roku w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowane zostało rozporządzenie nr 561/2006 w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego. Wejdzie ono w życie 11 kwietnia 2007 roku, z wyjątkiem art. 10 ust. 5, art. 26 ust. 3 i 4 oraz art. 27. W tym miejscu nie będziemy szczegółowo zagłębiać się w treść tych przepisów, odsyłając do strony Ministerstwa Transportu (www.mtib.gov.pl) , a jedynie zasygnalizujemy tę problematykę.

Art. 10 ust. 5 –odnosi się do użytkowania przez przedsiębiorstwo transportowe pojazdów z tachografem cyfrowym.

Art. 26 ust. 3 i 4 –dotyczy wprowadzenia zmian do rozporządzenia Rady z 1985 roku w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym.

Art. 27 zmienia natomiast rozporządzenie Rady z 1998 roku dotyczące w/w kwestii.

Wykładnia przepisów i zalecenia związane z ich stosowaniem zamieszczone są na wspomnianej wyżej stronie Ministerstwa Transportu.  

  

Warto zaznaczyć także, że od dnia 1 maja 2006 roku zmieniły się także zasady przechowywania i przewożenia w pojeździe tarczek tachografu analogowego –kierowca będzie musiał przewozić tarczki z tygodnia bieżącego i używane w ciągu 15 poprzednich dni.