Polski rynek nowych autobusów w 2015 r.

W 2015 r. krajowi przewoźnicy zarejestrowali łącznie 1742nowe autobusy, niemal wszystkie o DMC powyżej 3,5 t. To wynik o 269 szt. wyższyniż rok wcześniej (+18,3%). Tak znacząca przewaga to efekt rewelacyjnychwyników w listopadzie i grudniu, który okazał się najlepszym miesiącem dlaautobusów w tym roku. Był to kolejny rok na ?plusie? i jednocześnie najlepszyosiągnięty rezultat w perspektywie ostatnich pięciu lat. Najbliżej tegorezultatu znajduje się wynik z 2011 r., kiedy zarejestrowano 1552 autobusów.Był to do tej pory najwyższy rezultat po 2008 roku, który w znacznej mierzezawdzięczaliśmy kumulacji unijnych zamówień na pojazdy miejskie. W 2015 r.został on przekroczony i to aż o 190 szt. To efekt dojścia ?do głosu? segmentuautobusów MINI wspieranego przez pojazdy miejskie (głównie dla Warszawy) irewelacyjnej kondycji autokarów.

Autobusowy grudzień

W ostatnim miesiącu na polskim rynku przybyło aż 212 szt.fabrycznie nowych autobusów, co oznacza wynik o 52 szt. (+32,5%) wyższy niżprzed rokiem. Jest to najlepszy miesięczny rezultat w tym roku na polskim rynkuautobusów, porównywalny tylko z rezultatami z listopada (209), czerwca (200) ikwietnia (169). Grudniowa wysoka sprzedaż to także kontynuacja ?zapoczątkowanego jeszcze w październiku ? pozytywnego jesiennego trendu , któryzatrzymał spadek obserwowany w lecie.

Przypomnijmy, że jeszcze we wrześniu różnica w stosunku doubiegłego roku wynosiła zaledwie 107 szt. To był efekt gorszych wyników z lipca(-87 szt. / -49,2% w porównaniu z analogicznym okresem w 2014 r.), sierpnia(-30 szt. / -21%) i września (-9 szt. / -8,5%). Ujemny bilans zakończył się wpaździerniku, który rynek zamknął ze skromnym, dodatnim wynikiem (+4 szt. /+3,9%). Natomiast w listopadzie krzywa miesięcznej sprzedaży wspięła sięraptownie w górę (+106 szt. / +102,9%), by w grudniu zakończyć się rekordowymwynikiem 212 zarejestrowanych egzemplarzy (52 szt. / + 32,5%). Ten krótkiprzegląd ostatniego kwartału pokazuje, że zapoczątkowany w lipcu negatywnytrend spłaszczył się na przełomie września i października, aby w listopadzie igrudniu przejść do pozytywnej ofensywy.

Grudniowy wzrost w 2015r. to przede wszystkim efekt lepszychwyników w segmencie autobusów miejskich (+46 szt. / +70,8% w porównaniu doanalogicznego okresu w ubiegłym roku). W tej kategorii zarejestrowano 111 szt.pojazdów, a na tak dobry, końcowy rezultat złożyły się głównie kontrakty dlaWarszawy, Katowic i Częstochowy. Na ?plusie? znalazła się też kategoria MINI,która zamknęła grudzień z wynikiem 90 zarejestrowanych pojazdów (+27 szt. /+42,9%). Ostatni miesiąc roku okazał się statystycznie mało przyjazny dlaautobusów turystycznych. Zarejestrowano ich 8 szt mniej niż w analogicznymokresie 2014 r. (- 8 szt. / – 57,1%). Nie miało to jednak większego wpływu naich bardzo dobry, skumulowany rezultat od początku roku. Warto też pamiętać, żew grudniu Wojsko Polskie odebrało 34 autokary marki MAN, których MSW nieuwzględnia w dostępnych autobusowych rejestracjach. Na koniec tej krótkiejanalizy pozostaje nam segment międzymiastowy, na którym cały czas panujerecesja. W grudniu, różnica do poprzedniego roku została jeszcze dodatkowopogłębiona poprzez zrealizowane pod koniec 2014 r. zamówienie Autosanu nadostawę pojazdów do przewozów pracowniczych. W efekcie mamy tutaj negatywnybilans ? na szczęście tylko w jednym i to najsłabszym segmencie na całym rynku.

Segment po segmencie od początku roku

Motorem napędowym autobusowych rejestracji w Polsce w 2015r. były dwie kategorie – autobusy MINI imiejskie i . Ich poziom był wyrównany iróżniły je 2 szt. W segmencie MINI w zeszłym roku przybyło 698 szt. (czyli o140 szt. więcej niż rok wcześniej/ +25,1%) w miejskim 696 szt. (czyli o 125szt. więcej / +21,9%). Cały czas świetną kondycję prezentuje segment autobusów turystycznych,gdzie zarejestrowano 248 autokarów,czyli o 24 szt. więcej niż przed rokiem (+10,7%). Jedyny segment, który jestaktualnie ?na poważnym minusie? to autobusy międzymiastowe, gdzie skumulowanywynik wyniósł tylko 80 szt. (-37 szt. / -31,6%).

Dynamiczny jak MINI

Z roku na rok segment autobusów MINI umacnia swoją pozycjęna autobusowym rynku w Polsce, chociaż w lipcu i sierpniu poziom rejestracjiminibusów był niższy niż rok wcześniej. Jednak już w październiku sytuacjapowróciła do normy (+4 szt. / +9,1%), aw listopadzie odnotowaliśmy zdecydowany skok do góry (+19 szt. / +51,4%).Grudzień przebił jednak wszystkie miesiące. Zarejestrowano wówczas aż 90minibusów ? najwięcej w tym roku i najwięcej w skali miesiąca w perspektywieostatnich pięciu lat.

Łącznie w 2015 r. zarejestrowano 698 szt. pojazdów klasyMINI (o 140 szt. więcej niż rok temu +25,1%. Taki wynik daje tegorocznąśrednią w tym segmencie na poziomie ok. 58 rejestracji miesięcznie. Dlaporównania ? zeszłoroczna średnia dla tego segmentu wyniosła ok. 46 szt.Oznacza to, że w segmencie MINI mamy cały czas świetną koniunkturę. Podobniejak przed rokiem, jest ona mocno wspierana przez PFRON, który dotuje zakupypojazdów przystosowanych do przewozu osób niepełnosprawnych i tym samymwyrównuje różnice pomiędzy regionami.

Od samego początku liderem segmentu MINI jest markaMercedes-Benz, która tylko w grudniu zarejestrowała tutaj 67 pojazdów (wlistopadzie 43 szt., w październiku 41 szt., we wrześniu 38 szt., w sierpniu 36szt.) Natomiast łącznie od początku br. niemiecki producent sprzedał w tymsegmencie aż 541 minibusów, osiągając udział na poziomie 77,5%. Najlepszy zkonkurentów ? Ford ? może pochwalić się rezultatem 99 zarejestrowanychminibusów (14,2% udziału w segmencie). Za nim uplasowały się inne markioperujące na tym rynku jak: Volkswagen, Opel i Renault. Tak znacząca przewagaMercedesa zapewniła niemieckiemu producentowi nie tylko tytuł lidera wkategorii MINI, ale także w całym autobusowym rynku. Patrząc na skumulowanewyniki od początku roku przez pryzmat polskich firm zabudowujących pojazdyklasy MINI to na pierwszym miejscu znalazł się Mercus (183), a następnieAuto-CUBY (52), CMS Auto (50) oraz ex aequo ? Automet oraz Bus Prestige (48).Najwięcej pojazdów zabudowanych przez krajowe firmy nadwoziowe zarejestrowano wWejherowie (115) i Warszawie (65).

Miejska strategia

W grudniu 2015 r. zarejestrowano 111 szt. fabrycznie nowychmiejskich autobusów, czyli o 46 szt. więcej niż rok wcześniej (+70,8%). Wśróddostarczonych w tym miesiącu pojazdów dominowały konstrukcje w barwachWarszawy, Katowic i Częstochowy. W efekcie miejskie autobusy ponowniewypracowały sobie znaczną przewagę nad zeszłorocznym poziomem i znalazły się namocnym ?plusie?. Łącznie w 2015 r. zarejestrowano tutaj 696 pojazdów (+125 szt./ +21,9% więcej niż rok wcześniej).

W 2015 roku najwięcej nowych autobusów miejskich trafiło doWarszawy (177), która na początku roku odebrała gazowe Solbusy, potem 10elektrycznych egzemplarzy Solaris Urbino 12, 32 krótkie Autosany oraz 100Solarisów, w tym 10 z silnikami elektrycznymi. Drugie miejsce w liczbierejestracji ma Radom (71), gdzie prywatna firma rejestruje swoje autobusyeksploatowane we Wrocławiu. Przejęła ona tam obsługę części miejskich linii iinwestuje w pojazdy MAN i Solaris. Kolejne pozycje w rankingu zajmują miasta:Katowice (67 szt. ? w większości SOR i Solaris), Tychy (47szt. ? z przewagąautobusów MAN -36; nad SOR – 10), i Łódź (42, gdzie 40 sa marki Solaris). Następna jest Bydgoszcz, która odebrała 31autobusów Solarisa i 10 Solbusa oraz Gdynia z 30 nowych autobusów, pół na półMAN i Solaris. Dalej Olsztyn z 30autobusami marki Solaris. Stawkę największych miejskich odbiorców zamykaCzęstochowa, która pod sam koniec roku odebrała 25 gazowych hybrydwyprodukowanych przez Solbusa. Druga część tego kontraktu (15) otworzy miejskirynek w styczniu 2016 r. Trzeba podkreślić, że mapa miejskich flot autobusowychczęściowo różni się od miejsca ich rejestracji, co podyktowane jest m.in.względami podatkowymi lub logistycznymi firm obsługujących poszczególne miasta.

Liderem w miejskim segmencie cały czas jest Solaris (348) zudziałem 50%. Na drugim miejscu uplasowała się marka MAN, która odnotowała aż125 rejestracji (udział 17,9%). Dla porównania warto przypomnieć, że niemieckiproducent w 2014 roku sprzedał w Polsce zaledwie 28 miejskich konstrukcji.Teraz wykorzystał swoją szansą i zastąpił na pozycji wicelidera markęMercedes-Benz, która spadła na dalekie siódme miejsce. Dynamiczny awans markiMAN i załamanie się miejskiej sprzedaży Mercedesa to niewątpliwie najważniejszewydarzenia na autobusowym rynku w zeszłym roku.

Trzeci w miejskiej kategorii jest SOR (70 szt.; 10% udz.)tuż za nim Solbus z liczbą 64 zarejestrowanych pojazdów (udział 9,2%), w tymtakże debiutujące na naszym rynku hybrydowe modele z napędem gazowym. Towyjątkowe konstrukcje i to w skali całej Europy. Jeśliby doliczyć dodatkowe 7sztuk zarejestrowane bez podanego podrodzaju, Solbus zająłby trzecie miejsce wtej grupie.

Warto także zaznaczyć, że zeszły rok obfitował w zakupypojazdów z alternatywnymi napędami. Poraz pierwszy w Polsce zarejestrowano aż 119 gazowych autobusów, w tym 36 szt.dla Tych (CNG), 35 szt. dla Warszawy (LNG), 25 szt. docelowo dlaCzęstochowy(CNG hybryda), 15 szt. dla Gdyni (CNG) i 5 szt. dla Słupska (CNG).Do tego przewoźnicy zakupili 16 elektrobusów ? stołeczny przewoźnik odebrał 10elektrobusów Urbino 12 electric, Ostrołęka dwa Urbino 8,9 electric, Inowrocławdwa Urbino 12 electric i Jaworzno ? jeden, a Ursus zarejestrował swójelektryczny prototyp ? Ecovolt. W sierpniu Inowrocław wzmocnił swoją flotę orekordową liczbę 10 autobusów hybrydowych plus dwa elektrobusy. ŁącznieInowrocław, Włocławek i Toruń odebrały 15 autobusów hybrydowych. Dzięki tymzakupom rok 2015 okazał się wyjątkowo ?zielony?, co mamy nadzieję jest początkiem ogólnejtendencji.

Turystyczna moc

O ile autobusy miejskie iMINI doskonale rozpoczęły rok, tak segment turystyczny początkowoznalazł się na lekkim ?falstarcie?. Od marca sytuacja ta zaczęła się poprawiać,a w maju i czerwcu mieliśmy decydujące przełamanie i wynik zdecydowanie wyższyniż przed rokiem. Z kolei w lipcu, w tym segmencie nastąpiła odwrotna sytuacjai odnotowaliśmy wyraźny spadek w porównaniu z zeszłym rokiem. Jesienią sytuacjaustabilizowała się, aby ponownie w grudniu odnotować ujemny bilans. Na szczęcienie miał on większego wpływu na dobry, skumulowany rezultat od początku roku ?razem to aż 248 fabrycznie nowych autobusów turystycznych (+24 szt. / +10,7%).To najlepszy wynik w ciągu ostatnich 5 lat, porównywalny tylko z 2012 r., kiedyw ramach przygotowań do obsługi piłkarskiego EURO liczba turystycznychrejestracji wzrosła do 249 szt. Teraz bez praktycznie żadnych masowych wydarzeńten rekord został wyrównany.

O sile turystycznego segmentu świadczyć dodatkowo fakt, że wtym roku aż 43 autokary (23 szt. typu Mercedes-Benz Tourismo oraz 25 szt.Plaxton Elite i) zarejestrowane zostały jako pojazdy międzymiastowe. Do tegodochodzą 34 autobusy MAN Lion`s Coach zakupione przez wojsko (niewidoczne dla CentralnejEwidencji Pojazdów) oraz 10 strażackich autokarów Volvo 9700, które MSWklasyfikuje jako ?inne?. Razem daje to potężną sumę 336 egzemplarzy, co ukazujerosnący potencjał polskich przewozów autokarowych.

Po raz pierwszy w historii pierwsze miejsce w turystycznymsegmencie zajęły ex aequo dwie marki należącego do tego samego koncernu -Mercedes-Benz (48) i Setra (47). Ich łączny udział wyniósł 38,3%. Za nimi jestScania (44), której nie tylko sprzyja zwiększony popyt na ekonomicznekonstrukcje typu Touring, ale także korzysta z rosnącej popularności w naszymkraju autokarów często zabudowywanych na podwoziach Scanii przez firmę Irizar.Ta hiszpańska marka zajmuje czwarta pozycję (34) razem z holenderskimproducentem VDL (34).

Międzymiastowe na minusie

Kategoria autobusów międzymiastowych przez cztery miesiące,od marca do czerwca odrabiała straty z początku roku. Jednak w II połowie rokuznalazła się ?pod kreską?, a przysłowiowym ?gwoździem do trumny? stał sięgrudzień, kiedy sprzedano zaledwie 4 międzymiastowe egzemplarze ? wobec 18szt. w zeszłym roku (głównie wramach kontraktu Autosanu na pojazdy do przewozu pracowników). Tym samymskumulowany wynik dla tej kategorii wyniósł 80 pojazdów (-37 szt. / -31,6% wporównaniu do analogicznego do okresu sprzed roku). Segment ten bardzo powolipodnosi się z zapaści w jakiej znalazł się w 2009 r. po ustaniu masowychzakupów ze strony przedsiębiorstw PKS. Teraz charakteryzują go główniekontrakty na zakupy autobusów do przewozów pracowniczych oraz kolejnezamówienia ze strony regionalnych przewoźników, którzy pod presją ekspresowychpołączeń międzymiastowych zaczynają także inwestować w coraz nowocześniejszytabor. Nabiera wagi możliwość przewozu osób niepełnosprawnych. To powoduje, żezmienia się sama struktura sprzedaży. Notujemy coraz więcej zakupów bardziejkomfortowych autokarów (jak konstrukcje Plaxton Elite 25 i Mercedes-BenzTourismo 23) jak i autobusów lokalnych o obniżonym poziomie podłogi (pojazdyLow Entry marki SOR). Tym samym w tym roku mamy tutaj bardzo oryginalnyranking: prowadzi brytyjska marka Plaxton (należąca do koncernu ADL), za niąMercedes-Benz, a trzeci ?Autosan (19).

Lista rankingowa marek

Skonsolidowane wyniki w 2015 r. ponownie zapewniły pozycjęlidera marce Mercedes-Benz (625). Swój sukces zawdzięcza ona przede wszystkimświetnym wynikom w segmencie MINI, gdzie klasyfikujemy konstrukcje o masiecałkowitej poniżej 8 ton. W tym roku polscy przewoźnicy zarejestrowali 541 szt.minibusy niemieckiego producenta oraz razem 71 szt. autobusów międzymiastowychi turystycznych. To (plus 13 miejskich pojazdów) zapewniło marce udział w całymrynku na poziomie 35,9% (-7,4 pkt. proc. w porównaniu do sytuacji w 2014 roku).

Drugi w ogólnym rankingu Solaris, który zarejestrowałłącznie 348 autobusów ? równo o 100 szt. więcej niż przed rokiem, co zapewniłofirmie z Bolechowa udział w rynku na poziomie 20% (+3,1 pkt. proc.) Trzeciąpozycję zajmuje po raz pierwszy od wielulat ? MAN (148), który dzięki miejskim dostawom z przeznaczeniem dla Wrocławia,Tych i Gdyni zwiększył swoje udziały w rynku do 8,5% (+5 pkt. proc.) Czwartyjest Ford (99), który dzięki rewelacyjnej sprzedaży nowej generacji Transitstał się ważnym graczem w kategorii MINI, a jego łączny udział w rynku to 5,7%(+3,5 pkt proc.). Następne miejsce należy do czeskiego SOR-a (79 szt.) anastępne do marki Solbus (71), która dzięki rejestracjom w grudniu przeskoczyła Scanię (63), która dzięki turystycznejofensywie i miejskiemu kontraktowi dla Słupska zwiększyła swój udział w rynkudo poziomu 3,6%. Pozycja Scanii prawdopodobnie jest jeszcze silniejsza, gdyżjej podwozia (15 szt) z pewnością znajdują się jeszcze wśród zabudowanych przezIrizar. Jednak zapisy w systemie CEP są niejednoznaczne.

Na koniec warto zauważyć, że w 2015 r. wyraźnie zwiększył się udział autobusów,które powstały w krajowych fabrykach. To m.in. efekt przyspieszenia w segmenciemiejskim, gdzie firmy produkujący swoje pojazdy w Polsce mają najsilniejsząreprezentację. W efekcie poziom autobusów wytworzonych w naszym kraju izarejestrowanych w Polsce wyniósł 656 szt. / 37,6% udziału wśród wszystkichpojazdów. Dla porównania ? w całym 2014 r. zarejestrowano łącznie 479 szt.autobusów zabudowanych w Polsce (30,9%), a w 2012 r. ? 456 szt. (34%). Mamynadzieję, że w 2016 roku ? dziękistartowi kolejnej transzy unijnych zamówień na autobusy miejskie ? ten wskaźnikulegnie dalszej poprawie.

„