Autobusowe siedzenia na IAA 2004 (3) – Grammer Gran Turismo

Grammer z Amberg

Na wrześniowych targach IAA w Hanowerze, jak powszechnie wiadomo oprócz producentów pojazdów zjawili się licznie także wytwórcy komponentów. Nie mogło zabraknąć przede wszystkim niemieckich dostawców komponentów, takich jak wytwórca foteli – firma Grammer z bawarskiej miejscowości Amberg. Jednak działalność firmy nie ogranicza się do rynku niemieckiego – do grupy Grammer należy 19 firm działających w 13 krajach świata, które zatrudniają łącznie ok. 7 000 pracowników. W roku finansowym 2003, obroty całej grupy wyniosły 786,5 miliona euro.

W Polsce Grammer jest znany przede wszystkim z produkcji wysokiej klasy foteli kierowców do ciężarówek i autobusów. Jednak asortyment firmy jest znacznie szerszy. Bawarskie przedsiębiorstwo jest dostawcą foteli również do pojazdów terenowych, ciężarowych, jak również foteli pasażerskich do autobusów i pojazdów szynowych. Ponadto, firma produkuje także poszczególne elementy wyposażenia foteli, jak np. zagłówki, podłokietniki, jak również centralne konsole dla samochodów osobowych czy foteliki do przewozu dzieci. Warto dodać, że Grammer dostarcza fotele zarówno do pierwszego montażu, jak i do używanych ciężarówek czy autobusów.

Na największej w Niemczech wystawie pojazdów użytkowych, Grammer zaprezentował przede wszystkim nowe fotele kierowcy „King of the Road” dla ciężarówek do transportu międzynarodowego, które mają stanowić ukoronowanie serii foteli „Route 66”. Nie zabrakło jednak także interesujących nas nowości w dziedzinie foteli autobusowych. Tutaj Grammer zaproponował fotele pasażerskie do autokarów, zwane „Gran Turismo”. Najważniejszymi cechami, wyróżniającymi nową serię foteli są: zwiększony poziom bezpieczeństwa oraz ograniczenie ich masy własnej.

Niska masa

W ostatnich latach można dostrzec bardzo wyraźny wzrost zainteresowania zagadnieniem bezpieczeństwa pasażerów podróżujących autobusami i autokarami, choćby np. ze strony instytucji Unii Europejskiej. Pasażerowie chronieni są teraz przez wzmocnione słupki czy odporne na uderzenia szyby boczne. Coraz wyższe wymagania pasażerów spowodowały montaż kolejnych elementów wyposażenia, jak np. wydajnych układów klimatyzacyjnych, a coraz ostrzejsze normy ekologiczne wymusiły stosowanie silników wyposażonych w wiele dodatkowych układów. To wszystko powoduje, że masa własna autokaru wzrosła w ostatnich latach o jakieś 500-600 kg, podczas gdy dopuszczalne naciski na osie pozostały bez zmian. Oznacza to, że ryzyko przekroczenia przez w pełni załadowany pojazd dopuszczalnej masy realnie wzrosło. I tutaj Grammer wychodzi z ofertą foteli pasażerskich „Gran Turismo” o znacząco obniżonej masie własnej, co pozwala oddalić to ryzyko. Jednocześnie – jak zapewnia producent – spełniają one normy bezpieczeństwa określone przepisami UE, zgodnie z którymi fotel musi być wystarczająco sztywny, aby wytrzymać ewentualne uderzenie ciała pasażera, ale jednocześnie musi być wystarczająco elastyczny, aby je zamortyzować, zapobiegając poważniejszym obrażeniom. Spełnienie tych wymagań przy jednoczesnym obniżeniu masy fotela jest możliwe tylko dzięki zastosowaniu nowoczesnych materiałów.

Warto dodać, że fotele Gran Turismo mają konstrukcję modułową – zarówno pas bezpieczeństwa, jak i wszelkie inne akcesoria są zintegrowane w tzw. wirtualnej kolumnie (VC) w tylnej ścianie oparcia. Dzięki temu możliwy jest duży stopień unifikacji foteli o różnym przeznaczeniu – od standardowych do luksusowo wyposażonych. W efekcie można szybko i bez ponoszenia dodatkowych kosztów dostosować fotel do konkretnego zamówienia, montując po prostu kolejno odpowiednie moduły.

Skąd ta lekkość?

Większość współczesnych foteli autokarowych wykonywanych jest w 56% z metalu, 15% z pianki oraz w 12% z tworzyw sztucznych. Inżynierzy Grammera doszli więc do wniosku, że największy udział w masie fotela ma szkielet oraz elementy mające zapewnić jego sztywność. Dzięki zastosowaniu stali o podwyższonej wytrzymałości oraz optymalizacji geometrii poszczególnych elementów szkieletu udało się w fotelach typu Gran Turismo uzyskać masę niższą o ok. 15% od tradycyjnych autokarowych foteli pasażerskich. W podstawowej wersji waży zaledwie 25 kg, a więc o 5 kg mniej niż podobnie wyposażony produkt innych firm. Dzięki temu Grammer może zaoferować klientom fotele spełniające standardy UE dotyczące bezpieczeństwa czynnego i biernego, w prosty i elegancki sposób rozwiązujące problem przekraczania dopuszczalnej masy całkowitej, a jednocześnie przyczyniające się do obniżenia zużycia paliwa. Jak więc widać, nowoczesna technologia wcale nie musi się wiązać ze wzrostem kosztów.

Zapinać pasy!

Eksperci zgodnie twierdzą, że tylko zastosowanie pasów bezpieczeństwa może skutecznie chronić pasażerów autokaru przed skutkami kolizji przed skutkami wypadków. Pasy zdają egzamin zwłaszcza w przypadku uderzeń czołowych oraz wywrotek – a więc najczęstszych rodzajach wypadków, jakie są udziałem autokarów. Najważniejszą zaletą stosowania pasów jest nawet nie tyle utrzymanie pasażera w fotelu w momencie kolizji, ale przede wszystkim zapobieżenie jego wypadnięciu z autokaru podczas wywrotki. Potwierdziły to badania Komisji Europejskiej, prowadzone w ramach projektu ECBOS, których wyniki pokazują, że stosowanie pasów bezpieczeństwa jest niezbędne. W celu minimalizacji skutków kolizji czołowych, zaproponowano nawet standardowe montowanie trzypunktowych pasów na wszystkich siedzeniach. Jednak pasażerowie autokarów – w przeciwieństwie do osób podróżujących samolotami – niechętnie stosują się do obowiązku zapinania pasów. Dlatego Grammer postanowił zadbać o to, aby były one jak najmniej uciążliwe dla pasażerów. Fotele Gran Turismo standardem dorównują więc fotelom używanym w samolotach pasażerskich. Wyposażono je w trzypunktowe pasy bezpieczeństwa oraz regulację wysokości mocowania pasów, co znacząco poprawia komfort podróżowania. Pas jest zintegrowany z tzw. „wirtualną kolumną” (VC) z tyłu oparcia i wyposażony jest w zwijacz. Co ciekawe, pomyślano także o przewozie dzieci autokarami i fotele Gran Turismo wyposażone zostały w specjalny system kotwiczenia fotelików dziecięcych, kompatybilny z systemem „Isofix”.

W celu ograniczenia ewentualnych skutków wypadku, fotele Gran Turismo wyposażono także w ergonomicznie ukształtowane zagłówki. Na poziomie zagłówka oparcie jest podwyższone, co znacznie ogranicza ryzyko urazów kręgosłupa na odcinku szyjnym. Zostało ono uformowane w taki sposób, aby zapewnić odpowiednie podparcie na odcinku lędźwiowym, a zmienna długość siedziska pozwala ograniczać naprężenia w dolnej części kręgosłupa. Ciekawy efekt wizualny osiągnięto poprzez zastosowanie asymetrycznego kształtu foteli – ustawione obok siebie zdają się tworzyć jedną całość.

Kilka słów o badaniach

Turystyka autokarowa w Niemczech notuje coraz lepsze wyniki – w ubiegłym roku utrzymała swój 10,3% udział w wycieczkach trwających od 5 dni, a 23,1% Niemców uwzględniła w swoich planach na najbliższe 3 lata wycieczkę autokarową, podczas gdy w podobnym badaniu 4 lata wcześniej, taką chęć wyraziło tylko 18,5% badanych. Bardzo popularne stają się szczególnie krótkie wypady do innych miast lub wycieczki obejmujące zwiedzanie kilku miejsc. Jednym z głównych czynników przyciągających Niemców do tego środka transportu jest przede wszystkim komfort, ale w ostatnich latach w coraz większym stopniu również bezpieczeństwo. Jak się bowiem okazuje, autokar jest najbezpieczniejszym środkiem transportu pasażerskiego – w 2002 r. na 1 miliard pasażerokilometrów przewiezionych autokarem przypadało zaledwie 0,1 śmiertelnej ofiary wypadku, podczas gdy dla samochodu osobowego wartość ta wyniosła 7,7, dla kolei – 4,3, a dla samolotu – 3,2.

Mimo to, wciąż trwają prace nad dalszym zwiększeniem bezpieczeństwa pasażerów podróżujących autokarami. I tak np. począwszy od 1 kwietnia 2004 r., pasażerowie autokarów muszą mieć zapięte pasy bezpieczeństwa w czasie jazdy. Wymagania stosowane dotąd w 15 krajach tzw. „Starej UE” będą natomiast stopniowo wdrażane także w nowych krajach członkowskich. I właśnie bezpieczeństwo jest kolejnym mocnym punktem foteli Gran Turismo.