Porównanie komunikacji miejskiej w średnich miastach. Kielce (2)

Ostatnie lata przyniosły duże zmiany w kieleckiej komunikacji. Jeszcze przed 2003 r. całość organizacji komunikacji i wykonywania przewozów pozostawało w kompetencji Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji w Kielcach. Dnia 1 lipca 2003 r. powołano w Kielcach Zarząd Transportu Miejskiego. 20 czerwca 2007 r. miasto Kielce podpisało umowę sprzedaży MPK Sp. z o. o. w Kielcach z firmą Veolia Transport, a w lipcu 2007 r. ogłoszono przetarg na obsługę całej sieci komunikacyjnej w okresie 10 lat. Jedyną ofertę złożyło MPK, a cena brutto wozokilometra wyniosła 4,71 zł. Wkrótce jednak, w połowie sierpnia, w MPK ogłoszono strajk. Władze miejskie zmuszone były uruchomić komunikację zastępczą. Po dwóch tygodniach strajku ugięto się pod żądaniami związków zawodowych i zrezygnowano z prywatyzacji przedsiębiorstwa. W grudniu 2007 r. wyodrębniono z MPK spółkę Kieleckie Autobusy Spółka Pracownicza. Przekształcenie to, dzięki brakowi zobowiązań nowej spółki, miało m. in. umożliwić zakup nowych autobusów. Spółka zakupiła w 2008 roku 4 ukraińskie autobusy LAZ A183 i w późniejszym okresie nie była rozwijana.

W 2008 r. rozpoczęto realizację projektu „Rozwój systemu komunikacji publicznej w Kieleckim Obszarze Metropolitalnym”, dofinansowanego z Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej. Jego zakres obejmuje zakup 40 nowych autobusów, montaż na przystankach tablic wyświetlających godziny odjazdów autobusów, montaż stacjonarnych automatów do biletów, budowę 2 nowych pętli autobusowych oraz kilkunastu zatok autobusowych, a także modernizację infrastruktury drogowej. Istotną część projektu, również z punktu widzenia udziału w kosztach, stanowiła modernizacja węzła drogowej przy ulicy Żelaznej, o wartości ok. 100 mln zł. Nowe autobusy miały być skierowane na specjalnie stworzone, nowe linie o numerach od 53 do 65. Całkowity koszt projektu wynosi 242 mln zł, a dofinansowanie unijne – maksymalnie 85%.

W lutym 2009 r. ZTM ogłosił przetarg na dostawę 35 autobusów 12-metrowych i pięciu 10-metrowych. Autobusy miały być w pełni niskopodłogowe, wyposażone w nadajniki GPS, monitoring, silniki spełniające normę Euro 5, system zliczania pasażerów, klimatyzację przestrzeni pasażerskiej, głosowy system zapowiadania przystanków. Do przetargu przystąpiły firmy Solaris Bus &Coach i Evobus, przy czym oferta Solarisa otrzymała więcej punktów i wybrano ją jako najlepszą. Oferta wyceniona była na 35 mln zł i była o 4 mln zł tańsza niż oferta firmy Evobus. Umowę podpisano 1 czerwca 2009 r.

Następnie przystąpiono do przetargu na użytkowanie autobusów. Zgłosiły się do niego przedsiębiorstwa: MPK Kielce, Mobilis, oraz konsorcjum PKM Świerklaniec, PKS Kielce i Transport Benedykt Nowak. Wybrana została oferta MPK. Firma Mobilis odwołała się od wyniku przetargu, jednakże Krajowa Izba Odwoławcza odrzuciła jej odwołanie.

Pierwsze solarisy pojawiły się w Kielcach 22 listopada 2009 r.. Autobusy skierowano na nowe linie, zaś ZTM przedstawił pasażerom do zaopiniowania projekty tras 6 kolejnych nowych linii, których uruchomienie planowano w czerwcu 2010 r.. Następne autobusy dostarczono w maju 2010 r.

W marciu 2010 r. rozstrzygnięto przetarg na budowę pętli i zatok autobusowych, a w czerwcu tego samego roku ogłoszono przetarg na montaż wyświetlaczy i automatów biletowych na przystankach. Przetarg ten unieważniono i powtórzono we wrześniu, gdyż złożone oferty przekroczyły kwotę przewidzianą na realizację zamówienia. Przetarg wygrała ostatecznie firma R&G Plus, która wyceniła swoją ofertę na 5,8 mln zł brutto. W listopadzie 2010 r. otwarto dwa dworce autobusowe: przy ul. Jana Nowaka-Jeziorańskiego i na ul. Massalskiego.

Dodatkową modernizacją w Kielcach było wprowadzenie buspasów. Wytyczono je na ulicach: Sandomierskiej, Warszawskiej, Tarnowskiej, Grunwaldzkiej. Planowane jest utworzenie kolejnych buspasów na dodatkowych odcinkach Grunwaldzkiej i na alei Szajnowicza.

W międzyczasie, MPK z własnych środków kupowało kolejne autobusy. Zakupy w ostatnich latach prezentowały się następująco:

·        2008 r. –7 Solarisów Urbino 12 oraz 18 MAZów 203

·        2009 r. –4 Solarisy Urbino 12

·        2010 r. –3 Solarisy Urbino 12 oraz 6 Solarisów Urbino 18

·        2011 r. –4 Mercedesy Conecto LF oraz jeden Solaris Urbino 15 wyprodukowany w 2007 roku

·        2012 r. –20 Solarisów Urbino 12 oraz 2 Solarisy Urbino 18

Firma w styczniu 2011 r. nie spełniała wymogu dotyczącego średniej wieku taboru i ZTM nałożył na nią karę. Decyzję o największym zakupie podjęto we wrześniu 2011 r. na Transexpo w Kielcach. 22 solarisów zakupiono, aby spełnić wymóg średniej wieku taboru 9 lat. Na jesieni 2011 r. MPK wypożyczyło śląskim przewoźnikom 7 ze swoich MAZów.

W kwietniu 2011 roku MPK uruchomiło pierwsze kursy na własnego pomysłu podmiejskich liniach komercyjnych, z odrębną taryfą biletową. Do obsługi linii skierowano wycofane z miejskich tras autobusy MAN, których wiek uniemożliwiał utrzymanie wymaganej przez ZTM średniej wieku taboru.

W maju 2011 zainstalowano pierwsze stacjonarne automaty biletowe i tablice informacyjne. System w pełnym zakresie rozpoczął funkcjonowanie w lipcu. W czerwcu 2011 rozpoczęto budowę węzła drogowego przy ul. Żelaznej.

Podsumowując, w ostatnich latach utworzono więc organizatora komunikacji miejskiej, podpisano umowę wieloletnią z MPK, utworzono spółkę pracowniczą, zakupiono autobusy z dofinansowaniem unijnym, wprowadzono buspasy oraz rozpoczęto wprowadzanie systemu dynamicznej informacji pasażerskiej. MPK prowadziło we własnym zakresie wymianę taboru. Niepowodzeniem zakończyła się próba prywatyzacji miejskiego przewoźnika.

W tabeli 1 zestawiono linie w Kielcach według kryterium częstotliwości kursowania.

Tab. 1. Linie w Kielcach uporządkowane według częstotliwości kursowania (opracowanie na podstawie http://ztm.kielce.pl)

W kieleckiej komunikacji dominują linie o małej częstotliwości kursowania. Wielość linii sprawia, że część tras pokrywa się, bądź też występuje sytuacja, w której dwa obszary miasta są połączone ze sobą kilkoma liniami. W rezultacie, wybór przez pasażera odpowiedniego połączenia w danej relacji podróży jest utrudniony, co potęguje często brak synchronizacji rozkładów jazdy.