Sprzedaż autobusów na polskim rynku w 2002 roku

Ogółem w 2002 roku sprzedano w Polsce 1221 sztuk nowych autobusów, o 173 szt.
mniej niż w 2001 roku, co oznacza spadek poziomu dostaw o 12,41 %. Niepokojący
jest fakt, że poziom sprzedaży osiągnął najniższy poziom od 1996 roku, głównie
za sprawą pogłębiającego się kryzysu w publicznym transporcie miejskim.

1. Polski rynek w 2002 roku
Głównym powodem tak złej sytuacji na rynku w 2002 roku jest zapaść w segmencie
pojazdów miejskich, gdzie różnica w sprzedaży w porównaniu z 2001 rokiem sięgnęła
28,09 %. W znacznej mierze jest to efekt dużych zamówień w 2001 roku dla MZA
Warszawa i MPK Wrocław (łącznie 249 szt.), które znacznie "zawyżyły poprzeczkę"
sprzedaży, ale również na taki wynik miał wpływ kryzys wydatków publicznych
("obcinanie" dotacji budżetowych i refundacji), rosnące zadłużenie gmin
miejskich oraz ciągły wzrost bezrobocia i spadek zamożności społeczeństwa (związane
z tym zmniejszenie wpływów ze sprzedaży biletów). W tej sytuacji tylko nieliczne
przedsiębiorstwa mogą sobie pozwolić na zakup nowego taboru, pozostałe albo
nabywają używane, wieloletnie pojazdy wycofywane z zachodnioeuropejskich firm
transportowych, albo dokonują kolejnych remontów posiadanych autobusów i starają
się przeczekać ten niekorzystny okres.
W segmencie pojazdów międzymiastowych o podwyższonym komforcie (kombi) zaniepokojenie
budzi fakt zmniejszenia się dostaw o 19,77 % w porównaniu z 2001 rokiem. Również
w segmencie autobusów turystycznych sytuacja jest nie wesoła – tutaj spadek
dostaw sięgnął 5,97 %. Te dane świadczą o pogarszającej się kondycji polskich
przewoźników międzymiastowych i międzynarodowych, którzy w tak trudnej sytuacji
w kraju muszą dodatkowo walczyć z ciągle zwiększającymi się obciążeniami na
rzecz budżetu państwa oraz wzrastającą konkurencją firm zachodnich.
Natomiast polepszenie się koniunktury nastąpiło wśród najtańszych autobusów
dostępnych na rynku – pojazdów lokalnych – o 8,23 % oraz szkolnych – o 6 %.

2. Polski eksport w 2002 roku
W 2002 roku zostało wyeksportowanych z naszego kraju 677 kompletnych autobusów,
aż o 304 szt. więcej niż w 2001 roku! Główne kierunki eksportu to Szwecja (195
szt.), Niemcy (155 szt.), Norwegia (67 szt.) i Łotwa (61 szt.). Najwięcej pojazdów
do odbiorców poza granicami naszego kraju dostarczyło Volvo Polska Autobusy
– 330 kompletnych autobusów, co oznacza wzrost aż o 112 % w porównaniu z 2001
rokiem! Drugie miejsce zajęła firma MAN Bus Polska, która wyeksportowała 132
autobusy (o 13 szt. więcej niż w 2001 roku). Na trzeciej, silnej pozycji uplasował
się Solaris Bus & Coach z wynikiem 113 autobusów (+ 12 trolejbusów). To
oznacza wzrost eksportu autobusów polskiego producenta aż o 61 sztuk w porównaniu
z 2001 rokiem (117 %!). Tak dobry wynik firma z Bolechowa zawdzięcza głównie
wygraniu przetargu na dostawę autobusów do stolicy Łotwy – Rygi oraz stałym
dostawom do naszych południowych sąsiadów – Czech i Słowacji. Czwarte miejsce
w rankingu autobusowych eksporterów zajęła w 2002 roku Scania-Kapena, która
dostarczyła ogółem 92 pojazdów na potrzeby skandynawskiego rynku. Obecnie słupski
zakład, po zakończeniu montażu ciężarówek, wszystkie swoje moce produkcyjne
skoncentrował na wytwarzaniu autobusów miejskich i podwozi autokarów turystycznych.
Po sprzedaży zakładów w Silkeborg (Dania) i przeniesieniu produkcji podwozi
do Katrineholn, Scania będzie wytwarzała kompletne autobusy na rynek europejski
w Silkeborg i w Słupsku, a na potrzeby rynku rosyjskiego w Sankt Petersburgu.
Najmniej w 2002 roku wyeksportowali producenci skupieni w Zasada Group. Jelcz
sprzedał łącznie 8 sztuk, a Autosan – 2 szt.

3. Import używanych autobusów
W styczniu Ministerstwo Finansów udostępniło wyniki dotyczące importu samochodów
używanych w całym 2002 roku. Zgodnie z otrzymanymi informacjami import pojazdów
samochodowych do przewozu dziesięciu lub więcej osób razem z kierowcą wyniósł
w 2002 roku 1486 sztuk. Należy podkreślić, że w tej kategorii (o określeniu
8702) znajdują się również mikrobusy, które na pewno nie nalezą w tym zbiorze
do mniejszości. Dlatego należy traktować te informacje jako poglądowe, z grubsza
ilustrujące zjawisko importu używanych autobusów do Polski, ale na pewno nie
można posługiwać się tymi danymi jako dotyczącymi tylko kategorii autobusów,
co czynią niektóre dzienniki i zwolennicy dalszego ograniczenia importu używanych
pojazdów.