10 lat autobusów Neoplan w MPK Poznań

W zakończonym niedawno roku 2006 przypadła 10-ta już rocznicą zakupu w sumie 122 autobusów niskopodłogowych przez MPK Poznań. Zanim jednak do tego doszło park taborowy przewoźnika niczym nie różnił się od sytuacji taborowej w innych największych polskich miastach.

Zarówno w Poznaniu jak i w innych metropoliach na ulicach niepodzielnie królowały autobusy Ikarus 260 i 280 ( i to zwykle w klasycznych barwach: biało-czerwonych bądź kremowo-czerwonych/wiśniowych) oraz rodzime konstrukcje z Jelcza: M11 i PR110. W miastach zdecydowanie mniejszych pojazdem numer 1 był oczywiście Autosan i jego H9-35. W tramwajach też niemal 100% stanowiły polskie konstrukcje z Konstalu –105N, 102N i ich wąskotorowe odmiany, a także będące jeszcze w ruchu poczciwe „enki”.

Poznańskie MPK na początku lat 90-tych oprócz tych typowych wozów posiadało jednak kilka innych, wartych odnotowania, autobusów. Koniecznie trzeba wspomnieć o dwóch typach pojazdów – IKARUS 160P (zwany też Zemunem) i DAF MB200. Zemuny to autobusy przegubowe, które jednak kompletnie nie sprawdzały się na obciążonych liniach z powodu trzech tylko par drzwi. Ostatni z nich – wóz nr 1576 został wycofany z ruchu pod koniec września 2002. W Wielkopolsce IK 160P (ale nie przegubowe) eksploatowane są jeszcze w PKS Ostrów Wlkp. Na początku lat 90-tych do MPK trafiły pierwsze używane tramwaje z Amsterdamu serii 1G i 2G, a wraz z nimi zawitały używane holenderskie autobusy DAF MB200. Była to bardzo ciekawa konstrukcja, ale miała kilka wyraźnych wad: tylko dwie pary drzwi i podwójne siedzenia po obu stronach wnętrza, a tym samym bardzo mało miejsc stojących oraz znacznie utrudnione przemieszczanie się wewnątrz wozu. Początkowo mimo nieprzystosowanego do poznańskich warunków wnętrza „turystyczne”(bo tak były określane) autobusy te jeździły na wielu liniach dziennych (w tym pospiesznych). Od kilku lat nieliczne już zachowane sztuki jeżdżą wyłącznie na wybranych linach nocnych, na których sprawdzają się dobrze. Autobusy tej samej serii jeżdżą do dziś także w podpoznańskim Kórniku i MPK Gniezno. Pierwsze fabrycznie nowe autobusy zjawiły się w Poznaniu w 1994 roku. Do MPK dotarło wtedy w sumie 19 sztuk autobusów Ikarus 280.70. Pojazdy bazowały na znanej i sprawdzonej przez lata konstrukcji, jednak zostały nieco unowocześnione. Otrzymały już m.in. ekologiczny silnik (Euro I) i dwuskrzydłowe drzwi. Wraz z tą dostawą do MPK trafił także jeden Ikarus 435. Jest to niezwykle ciekawy pojazd, który posiada znacznie obniżoną (w stosunku do IK 280 czy M11) podłogę. 1501, bo taki też numer wtedy otrzymał przybył w zielono-białych barwach (nieco zbliżone do malowania MPK Kielce) i w takim też malowaniu jeździ po Poznaniu do dziś. Wspomniane węgierskie przegubowce (montowane jednak w Biskupicach koło Poznania) były ostatnimi liniowymi autobusami z wysoką podłogą jakie pojawiły się w stolicy Wielkopolski.

W roku 1995 do MPK dotarł pierwszy niskopodłogowy (a raczej niskowejściowy) autobus. Był nim Jelcz M121M –jeden z pierwszych, który wyjechał z fabryki w Laskowicach. Jest to zarazem pierwszy autobus, który został pomalowany w nowe barwy MPK. W tym samym czasie nowe barwy MPK otrzymał także zmodernizowany właśnie skład 105Na+105NaD nr 142+143. Dotąd wszystkie tramwaje (z wyjątkiem używanych z zagranicy) miały kremowo – ciemnozielone malowanie. W tym też roku władze miasta podjęły decyzję o zakupie 122 nowoczesnych autobusów niskopołogowych. Był to największy zakup nowego taboru w dziejach MPK, a zarazem jeden z większych w Polsce. Wygrali go, co ważne, dwaj bardzo znani w Europie Zachodniej, ale praktycznie nie znani w kraju niemieccy producenci –MAN i Neoplan. Co prawda na początku lat 90-tych na testach był w MPK był model NL202, ale wtedy nikt z mieszkańców nawet nie przypuszczał, że juz za kilka lat takie wozy będą kursować liniowo po Poznaniu. Jednego Neoplana N4020 eksploatowało od 1994 roku MZA Warszawa. Pojazd ten, który zresztą jeździ po stołecznych ulicach do dziś został zbudowany w niemieckich zakładach Neoplan’a. W wyniku przetargu w latach 1996-1997 do MPK Poznań trafiły łącznie aż 72 autobusy Neoplan (22 midibusy N4009, 31 N4016 i 19 trzyosiowych N4020) i w 1996 roku 50 MAN-ów (40 sztuk NL202 i 10 NG272). Pierwszy autobus został wpisany na stan w marcu 1996 (N4016 nr 1301) a ostatni ponad rok później, bo w kwietniu 1997 (N4009 nr 1272). Wraz z zakupem 122 nowych pojazdów wprowadzono też nową czcionkę do numerowania taboru MPK, która jest stosowana zresztą po dziś dzień.

Autobusy MAN NL202 i przegubowe NG272 zostały przydzielone do zajezdni A-3 Kacza gdzie otrzymały numery odpowiednio 1002-1041 i 1090-1099. Na początku przeguby obsługiwały wyłącznie dwie najbardziej obleganie linie 82 i 93, natomiast pojazdy standardowe pojawiły się początkowo na najważniejszych liniach obsługiwanych przez wydział A3 tj. 63, 64, 68 oraz 69 a także na 59, 75, 79 i 80.Wszystkie 72 Neoplany przydzielone zostały natomiast do największej zajezdni autobusowej A-1 Warszawska. Midibusy N4009 otrzymały numerację od 1251 do 1272, a trzyosiowce od 1351 do 1369. Standardowe N4016 zostały ponumerowane od 1301 do 1332, ale co ciekawe bez numeru 1313, który ponoć miał być pechowy. Dziwnym trafem w latach późniejszych pojawiły się numery … 666 (GT8) i w zeszłym roku 1666 (MAN Lion’s City).Neopalny zostały na początku przydzielone tylko do kilku konkretnych linii. N4009 trafiły głównie na mało oblegane wówczas trasy takie jak 52, 57, 65, 87, 88 i pośpieszną B. Trzyosiowe N4020 zostały przydzielone wyłączne do obsługi dwóch najbardziej obleganych i kursujących przez całe miasto tras: 51 i 74. N4016 od samego początku skierowane zostały na linie 60, 63, 71, 78, 81, 83 i pośpieszną A. Z biegiem lat i zakupami coraz większej ilości wozów (już wówczas marki Solaris) niskopodłogowe Neoplany trafiały na kolejne linie. W lutym 1999 roku do Poznania przybył jeszcze jeden N4016, który otrzymał numer 1333. Autobus ten ma już nieco inne wnętrze i inny układ przycisków w kabinie kierowcy. Rok później doszło jeszcze pięć przegubowych Neoplanów N4021td. Nowe autobusy tego typu oprócz Poznania eksploatowane są tylko w Gdyni. Przegubowce trafiły oczywiście do zajezdni A-1 gdzie otrzymały numery 1370-1374. Początkowo wyjechały na linie 74 i 90. Były to ostatnie autobusy z logo Neoplan zakupione przez MPK Poznań.

Na dzień dzisiejszy w MPK służą wszystkie 72 autobusy. Przez 10 lat nie uległa zmianie ich numeracja, a żaden autobus nie miał remontu kapitalnego (z odnową malowania i wymianą foteli itp.). W ostatnich dnach grudnia 2006 zmieniły swoją numerację (szerzej ten temat został opisany w osobnym artykule).Obecnie N4009 jeżdżą zwykle na liniach: 52, 57, 65, 84, 88, 92, 97, 99 i bezpłatnych Panorama i Tesco. Trzyosiowe N4020 spotkać można m.in. na 55, 62, 70, 72 czy 73. N4016 niezmiennie od 10-ciu lat wożą poznaniaków na liniach 60, 63, 71, 81, 83 i A, a także i na np. 47, 52, 54, 57, 66, 67, 84, 85, 89, 94 i sporadycznie na 90. Na zakończenie warto dodać, że to właśnie przetarg MPK Poznań sprzed 10 lat zadecydował o wybudowaniu fabryki w Bolechowie, która to dziś jest siedzibą firmy Solaris.