Rowery w autobusach. MIB o odpowiedzialności kierowców

Interpelacja wyszła od parlamentarzysty Bartosza Józwiaka(Kukiz`15), którego zdaniem władze miasta jak i ZTM oraz MPK w Poznaniu (winnych miastach podobnie) zmuszają kierowców regulaminami do przewożeniarowerów, które posiadają ostre zakończenia, a w sytuacji zagrożenia np.gwałtownego hamowania ze względu na swoje gabaryty stwarzają przy braku odpowiednichzabezpieczeń duże niebezpieczeństwo dla pasażerów. Za zdrowie pasażerówodpowiada kierowca przed prokuratorem, więc kierowcy i motorniczowie odmawiająjazdy z rowerem. Problem polega na tym, że przewoźnicy nie zapewniająodpowiednich zabezpieczeń, a mimo to wymagają od kierowców i motorniczychprzewozu takich pojazdów.

-?W związku z powyższym powstaje pytanie: Czy w opisanejsytuacji nie byłaby zasadna zmiana przepisów na mówiące, iż kierowcy autobusówmiejskich i podmiejskich oraz motorniczowie nie ponoszą odpowiedzialności zaprzewożone rzeczy jeśli nie są one zgodne z regulaminem przewoźnika? ? zapytujeBartosz Józwiak.

Ministerstwo odpowiada

Kazimierz Smoliński tak odpowiedział na poselskie pytanie:-?W odpowiedzi na zapytanie nr 672 z dnia 4 lipca 2016 r. Pana Posła BartoszaJózwiaka w sprawie przewozu rowerów w środkach komunikacji przedstawiam poniżejodpowiedź, odnoszącą się do zagadnień poruszonych w tym zapytaniu.

Kwestię przewozu rowerów w środkach transportu publicznegooraz odpowiedzialności w tym zakresie reguluje m. in. ustawa z dnia 15listopada 1984 r. Prawo przewozowe (Dz. U. z 2015 r., poz. 915). Zgodnie z art.14 tej ustawy przewoźnik jest obowiązany do zapewnienia podróżnym odpowiednichwarunków bezpieczeństwa i higieny oraz wygody i należytej obsługi.

W oparciu o wskazany powyżej przepis należy oczekiwać, żeprzewoźnik dołoży należytej staranności, aby przewóz nastąpił przy użyciuśrodka transportowego o należytym stanie technicznym, z zapewnieniem podróżnemuodpowiednich warunków podróży, jak również że będzie przestrzegał wszelkichzasad związanych z bezpieczeństwem przewozu. Jeżeli zatem określony prawemmiejscowym regulamin przewozów przewiduje przewóz rowerów autobusami regularnejkomunikacji miejskiej, na ile to możliwe, w środkach transportu powinny byćprzewidziane odpowiednie miejsca na taki przewóz. Mając jednak na uwadze różnekonstrukcje autobusów używanych w komunikacji miejskiej, nie w każdym pojeździetakie miejsce musi się znajdować.

Jednocześnie w art. 15 ust. 1 ustawy Prawo przewozowewskazano, że podróżny jest obowiązany do przestrzegania przepisów porządkowychobowiązujących w transporcie. Powyższe przepisy, w oparciu o art. 15 ust. 5 i 6ww. ustawy, są stanowione aktami prawa miejscowego. Jeżeli zatem przewidują onemożliwość przewiezienia roweru środkami komunikacji publicznej, to równieżpowinny określać sposób i warunki przewozu takiej rzeczy ? z reguły to od osobyprzewożącej rower wymaga się, aby ten przewóz nie zagrażał bezpieczeństwu iporządkowi w pojeździe, nie stwarzał możliwości wyrządzenia szkody oraz nieprzeszkadzał współpasażerom.

Należy mieć na uwadze także art. 23 ust. 1 i ust. 2 pkt 2ww. ustawy, z którego dla podróżnego wynika zakaz przewozu środkiemtransportowym rzeczy niebezpiecznych lub mogących wyrządzić szkodę osobom lubmieniu. Ponadto, na podstawie art. 777 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380 z późn. zm.) za bagaż, którypodróżny przewozi ze sobą, przewoźnik ponosi odpowiedzialność tylko wtedy, gdyszkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.

Przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchudrogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.) nie regulują bezpośrednioprzewozu rowerów w środkach komunikacji. Niemniej jednak, przepisy art. 61 ust.2 i 3 ww. ustawy stanowią zbiór ogólnie sformułowanych zasad kierowanych dokażdego podmiotu lub osoby biorącej udział w procesie załadunku pojazdu.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowymuczestnik ruchu jest obowiązany m.in. zachować ostrożność oraz unikaćwszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ruchudrogowego. Na mocy ww. przepisu pasażer pojazdu, który jest równieżuczestnikiem ruchu, przewożąc np. rower, ma obowiązek zachowania odpowiedniejuwagi, w tym ustawienia roweru w taki sposób, aby nie przeszkadzał onwspółpasażerom, a w razie gwałtownego hamowania nie spowodował zagrożenia ichbezpieczeństwa.

Przepisy art. 61 ustawy Prawo o ruchu drogowym mająodpowiednie zastosowanie także do ładunków przewożonych pojazdami innymi niżsamochody ciężarowe. Dotyczy to również ładunku będącego bagażem pasażerówpodróżujących autobusami. W przewozach średnio – i dalekobieżnych kierowcaautobusu ma wręcz obowiązek udostępnienia luków bagażowych oraz udzieleniapomocy i sprawowania nadzoru przy umieszczaniu w nich podręcznego bagażupodróżnych. Natomiast w przewozach autobusami komunikacji lokalnej, gdzie niema przestrzeni bagażowej odizolowanej od pasażerów, kierowca ? poza ewidentnymiprzypadkami ? ma ograniczone możliwości podjęcia czynności w związku zprzewożonym przez pasażerów bagażem, w tym rowerami.

Jednocześnie mając na uwadze sygnalizowane problemy wobszarze odpowiedzialności za przewóz rowerów w środkach transportu publicznegouprzejmie informuję, że podjęcie decyzji dotyczącej ewentualnej zmianyprzepisów w omawianym zakresie wymaga przeprowadzenia szczegółowej analizyobowiązujących przepisów systemowych.?

„