Polski rynek nowych autobusów 01-11.2013

Prezentujemy najnowsze analizy PZPM i JMK przygotowane na podstawie danych Centralnej Ewidencji Pojazdów (MSW). Bieżący rok rozpoczął się dla autobusów od mocnych spadków. Jedynie w marcu i czerwcu udało się przełamać tę negatywną passę, przy czym w ostatnim miesiącu pierwszego półrocza pozytywny rezultat był tylko wynikiem przyspieszonych rejestracji (SAM) przed zmianą przepisów. Sytuacja wyrównywała się w lipcu, a sierpień był już zdecydowanie lepszy i wówczas zaczęliśmy zbliżać się do zeszłorocznych wyników. We wrześniu rynek kontynuował tę tendencję i ujemny bilans zmniejszył się z 9,4% (sierpień) do 7,7% (wrzesień), kiedy zarejestrowano 71 szt. autobusów wobec 61 szt. przed rokiem. W październiku i listopadzie niestety zmiana liczona rok do roku odwrócił się w spadek i skumulowana różnica w stosunku do zeszłego roku powiększyła się do 9,3%. Po 11. miesiącach większość segmentów funkcjonalnych notuje ujemny bilans w porównaniu do zeszłego roku. Dodatni wynik mamy tylko w segmencie pojazdów międzymiastowych i MINI. W tej pierwszej kategorii polscy przewoźnicy zarejestrowali w tym roku łącznie 102szt. tego typu autobusów, czyli 36% więcej niż w analogicznym okresie przed rokiem. Coraz lepsza sytuacja i przekroczenie dawno nieosiąganego tutaj poziomu 100 szt. to na pewno pozytywny sygnał, aczkolwiek jak na razie to jeden z najsłabszych kategorii na rynku. Warto jednak zauważyć, że ten wynik składają się pierwsze od dłuższego czasu flotowe zakupy autobusów marek Scania i Mercedes-Benz. To jak najlepszy prognostyk na przyszłość. Coraz lepsze wyniki notuje także kategoria autobusów MINI, które po dobrym starcie na początku roku mocno przyhamowała w okresie wiosennym. W okresie wakacyjnym ponownie powróciła tutaj koniunktura i polscy klienci zakupili łącznie 370 egzemplarzy z tego segmentu, czyli o 16 szt. więcej niż przed rokiem (+4,5%). Najwięcej autobusów klasy MINI do tej pory zarejestrowano w powiecie wejherowskim (70), warszawskim (45) i pruszkowskim (26).

Strategiczna dla polskiego rynku kategoria autobusów miejskich w listopadzie zwiększyła stratę do zeszłorocznych wyników i obecnie ta różnica wynosi prawie 100 szt. (-18,9%). Do września tegoroczna tendencja paskowa była skutecznie wyhamowywana. Złożyły się na to przede wszystkim letnie dostawy autobusów marek Solaris i Solbus dla MZA Warszawa, a także zakończenia realizacji kontraktów Autosana dla Rzeszowa i Lublina. Do stolic Podkarpacia pierwszą partię gazowych autobusów dostarczył także Mercedes-Benz. We wrześniu najwięcej miejskich pojazdów dostarczył na rynek Solbus, realizując kontrakt dla prywatnego konsorcjum transportowego w Olsztynie. 1 października rozpoczęło ono obsługę pakietu linii w Olsztynie korzystając z pierwszych w Europie autobusów zasilanych ciekłym gazem ziemnym (LNG). Niestety, w październiku ponownie zeszliśmy poniżej zeszłorocznego poziomu sprzedaży autobusów miejskich, realizując tylko większe dostawy dla Poznania (Solaris) i Tarnowa (Otokar). Z kolei w listopadzie najwięcej pojazdów trafiło do Olsztyna (Solaris), Opola (MAN), Białegostoku (Mercedes-Benz). Kontynuowano też dostawy do Poznania. Czy w tej sytuacji uda się miejskiej kategorii odrobić straty do końca roku? Przed nami jest jeszcze realizacja największego tegorocznego zamówienia na 50 szt. miejskich pojazdów marki Mercedes-Benz dla MPK-Łódź, natomiast już na kolejny rok przesunęła się realizacja najnowszego zamówienia MZA Warszawa na 47 szt. autobusów przegubowych. Brak grudniowych dostaw dla Warszawy spowoduje, że nie dorównamy do zeszłorocznego poziomu, ale „miejska”strata, której najprawdopodobniej będzie oscylować w graniach 5-6%, nie będzie rażąco duża. 

Na koniec segment autobusów turystycznych, który po 11. miesiącach br. zanotował największy ujemny balans ze wszystkich kategorii. Łącznie w tym okresie zarejestrowano 178 autokarów –o 63 szt. mniej niż przed rokiem (-26,1%). To oznacza, że ten segment w ostatnich miesiącach roku jeszcze próbuje odrobić straty. To przede wszystkim efekt rejestracji kolejnego flotowego zakupu piętrowych autobusów marki Van Hool. Ich kolejna transza wzmocni tą kategorię także w grudniu. Przypomnijmy, że w zeszłym roku popyt kształtowały ogromne inwestycje związane z EURO 2012, a teraz takich znaczących wydarzeń po prostu brakuje. Jednak mimo tego spadku ten segment rynku imponuje swoim potencjałem. Liczba rejestracji przekroczyła już poziom 150 szt., co jeszcze kilka lat temu było maksymalnym, rocznym poziomem dla tej kategorii. Teraz tą barierę z łatwością przekroczyliśmy już w lipcu, a to jeszcze nie koniec autokarowych inwestycji.

W okresie styczeń –listopad 2013 r. autobusowym liderem w Polsce jest cały czas marka Mercedes-Benz, która zarejestrowała 417 pojazdów –o 15 szt. więcej niż przed rokiem (+3,7%). W tej grupie znalazło się 296 szt. autobusów kategorii MINI (o 23 szt. więcej niż przed rokiem), gdzie producent ma aż 80% udziału (o 3 pkt. proc więcej niż rok temu). Tak mocna pozycja w tym segmencie zagwarantowała niemieckiej marce po raz kolejny prymat na całym krajowym rynku nowych autobusów. W prezentowanym zestawieniu Mercedes-Benz obejmuje zarówno sprzedaż EvoBus Polska, jak i częściowo licznych, lokalnych producentów zabudów. O ile pierwsza z tych firm sprzedaje we wszystkich segmentach funkcjonalnych, tak krajowe firmy nadwoziowe działają wyłącznie w segmencie MINI. Drugie miejsce w rankingu marek zajmuje Solaris Bus &Coach z wynikiem równo 200 szt., czyli o 18% mniej niż przed rokiem. Producent z Bolechowa z każdym miesiącem IV kwartału odrabia straty i realizując liczne dostawy w grudniu prawdopodobnie zrówna się z zeszłorocznym poziomem. Na trzecim miejscu uplasował się Autosan (58), który przyspieszając dostawy dla Rzeszowa i Lublina szybko wspiął się na tę wysoką pozycję w rankingu. Aktualnie firma jest w stanie upadłości, ale mamy nadzieję, że dzięki pełnej mobilizacji pracowników i syndyka ten najstarszy polski producent autobusów nadal będzie gościł w naszych statystykach. Czwarte miejsce zajmuje MAN, który dzięki dostawie autobusów miejskich dla Opola awansował w rankingu. Następne pozycje zajmują odpowiednio marki Solbus i Iveco. Fabryka z Solca Kujawskiego zanotowała w III kwartale świetną dynamikę sprzedaży, realizując m.in. miejskie zamówienia dla Warszawy i Olsztyna. W ostatnich dwóch miesiącach nic nie zarejestrowała i w listopadzie utraciła czwartą pozycję . Firma ta w tym miesiącu podpisała jednak kontrakt z MZA Warszawa na 47 szt. autobusów przegubowych, który zapewni jej wysoką pozycję w sprzedażowym rankingu w przyszłym roku.

Podsumowując sytuację na autobusowym rynku po 11. miesiącach 2013 r. należy zwrócić uwagę, że do lipca utrzymywał się dwucyfrowy spadek skumulowanej od początku roku liczby rejestracji w porównaniu do zeszłego roku. Później nastąpiło wyhamowanie spadku w związku z lepszymi rezultatami w sierpniu i wrześniu. W listopadzie różnica osiągnęła poziom 9,3%. Czy w takim razie mamy jeszcze szanse dogonić zeszłoroczny rezultat? Raczej nie –patrząc na portfel nadchodzących zamówień spodziewamy się, że ten rok autobusy skończą jednak na „minusie”, który będzie oscylował w granicach 5% w porównaniu do zeszłego roku, który jak pamiętamy nie był wcale taki rewelacyjny. To oznacza liczbę autobusowych rejestracji na poziomie 1100 – 1200 szt. W całym 2012 r. w Polsce zarejestrowano 1279 szt. autobusów, czyli o 282 szt. mniej niż w 2011 r. (-18,1%). Natomiast wyraźnie –przede wszystkim w segmencie MINI –widać rosnącą dynamikę sprzedaży w związku z wejściem od 1 stycznia 2014 r. wymagań nowej normy emisji spalin Euro 6 w stosunku do nowych pojazdów, w tym także autobusów. Dlatego nie jest wykluczone, że dystans między tegorocznym poziomem rejestracji a zeszłorocznym będzie mniejszy niż prognozowane -5%.