Ciężki los autobusowych start-upów. Po ARP E-Vehicles upadłość ogłosił Dancer Bus

Rozkład jazdy:

1. Dlaczego fundusz NuCapital odrzucił plan restrukturyzacyjny, mimo obecności nowego inwestora?
2. Czy istnieje szansa, że niedokończone autobusy z Kłajpedy zostaną dokończone i sprzedane innym operatorom?
3. Czy obecna sytuacja litewskich samorządów rzeczywiście uniemożliwia rozwój lokalnych producentów e-busów?

Ostatni taniec

Los litewskiej firmy przypieczętowała decyzja sądu rejonowego w Kłajpedzie z 9 kwietnia 2025 roku, który ogłosił upadłość Vėjo projektai. Tym samym zakończył się projekt, który przez pięć lat dostarczał pojazdy dla transportu publicznego w Kłajpedzie. Dancer Buses wyróżniały się m.in. szybkim ładowaniem, ultralekką konstrukcją i niskim zużyciem energii – jednak to nie wystarczyło, by przetrwać na trudnym rynku.

Pandemia mocno uderzyła w działalność firmy. Już w 2022 roku Dancer Bus musiał zaciągnąć pożyczkę w wysokości 1,8 mln euro w funduszu NuCapital, zabezpieczając ją hipoteką na zakładzie produkcyjnym. W styczniu 2025 roku Vėjo projektai ogłosiło, że znalazło nowego inwestora, który był gotów zainwestować 15 mln euro w pierwszym etapie, a w dalszej perspektywie aż 100 mln euro. Jednak fundusz NuCapital nie zaakceptował planu restrukturyzacyjnego i ostatecznie wymusił postępowanie upadłościowe.

Jak przyznał założyciel firmy, Alvydas Naujekas, „mimo ponad roku walki przed sądami musimy uznać porażkę i rozpocząć procedurę upadłościową”. W emocjonalnym wpisie na LinkedIn podziękował pracownikom, dostawcom, inwestorom oraz Europejskiemu Funduszowi Społecznemu za wsparcie projektu, który przez lata uchodził za jeden z najbardziej innowacyjnych w branży.

Decyzja sądu

Po ogłoszeniu upadłości spółka Klaipėdos paslaugos anulowała zamówienie na 10 autobusów i rozpoczęła poszukiwania nowego dostawcy. Taki sam los czeka prawdopodobnie 12 pojazdów zamówionych przez niemieckiego klienta, których produkcja nigdy się nie rozpoczęła.

Niepewny pozostaje los ośmiu niedokończonych autobusów, które znajdują się w zakładzie w Kłajpedzie. Decyzje o ich dalszym wykorzystaniu podejmie syndyk oraz wierzyciele. Tymczasem fabryka, która miała osiągnąć zdolność produkcyjną ponad 500 pojazdów rocznie, pozostaje zamknięta.

Naszym zdaniem: Upadłość litewskiego Dancer Bus i polskiego ARP E-Vehicles to jedne z bardziej wyrazistych przykładów, jak trudna jest droga dla małych i innowacyjnych producentów autobusów w Europie. Szczególnie na Litwie, gdzie w ostatnich latach samorządy mało inwestowały w elektromobilność. W latach 2021–2024, i to głównie dzięki wsparciu UE, zakupiono tylko 69 nowych autobusów elektrycznych, z czego 23 kursują dziś w mniejszych miastach jak Jonava, Druskienniki czy Tauragė.

Mimo dobrego pomysłu konstrukcyjnego – analogicznie jak w ARP z bateriami w podłodze – Dancer Bus nie zdążył przekuć potencjału technologicznego w stabilny model biznesowy. Problemy z finansowaniem, pandemia i brak skali produkcyjnej okazały się barierą nie do przeskoczenia. I choć autobusy Dancer jeszcze przez jakiś czas będą jeździć po ulicach Kłajpedy, ich przyszłość wygląda dziś wyjątkowo niepewnie.