Z polderu w mokry zbiornik. Przyszłość zbiornika Racibórz
Na ok. 10 lat oszacował perspektywę przygotowań doprzekształcenia zbiornika Racibórz Dolny w zbiornik mokry wiceministerśrodowiska Mariusz Gajda. Zgodnie z podpisaną w czwartek umową z nowymwykonawcą inwestycja zostanie dokończona w dwa lata jako polder.
Po rozwiązaniu w ub. roku umowy z poprzednim wykonawcązbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny Ministerstwo Gospodarki Morskiej iŻeglugi Śródlądowej sygnalizowało analizy, w jaki sposób doprowadzić do zmianyjego funkcji – z suchego na mokry, wielofunkcyjny.
W ub. roku, zapowiadając dokończenie przerwanej budowyzbiornika, wiceminister środowiska przypominał, że pierwotnie zbiornikplanowano jako suchy, potem próbowano zmienić jego funkcję na mokrą, jednak wwyniku m.in. nacisku Komisji Europejskiej – wobec kwestii środowiskowych orazstanowisk organizacji pozarządowych – zdecydowano o budowie polderu.
W czwartkowej rozmowie z PAP Gajda zaakcentował, że pozostajezwolennikiem przekształcenia zbiornika Racibórz Dolny w mokry. Zastrzegłjednak, że obecne pozwolenia dotyczą polderu; trzeba też kontynuować zbiorniksuchy z uwagi na sposób jego finansowania. Chodzi przede wszystkim o tzw.pięcioletni okres trwałości unijnego projektu. Po jego zakończeniu trzebaodczekać pięć lat, aby nie stracić zakontraktowanych w poł. ub. roku 328 mln złdofinansowania z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
„Ale w tym czasie podejmiemy już pewne studia dokumentacyjne,prace przygotowawcze. Myślę, że trzeba tu przyjąć około dziesięcioletniąperspektywę. Trzeba też rozwiązać kwestie związane z wydanymi koncesjami” -zaznaczył Gajda.
Koncesje te dotyczą eksploatacji kruszyw w obrębie czaszypowstającego zbiornika. „Niestety te koncesje zostały wydane na wiele lat, aleteż przecież wiele firm wydobywa kruszywa spod wody. Nie jestem specjalistą odwydobycia żwirów, ale kiedyś w rozmowie z przedstawicielami takiej firmysłyszałem, że spod wody jest im łatwiej – wykorzystują do tego pogłębiarkęssąco-refulującą. Może więc dla niektórych to łatwiejsze, dla niektórychtrudniejsze, ale jest to możliwe” – podkreślił.
Gajda już przed rokiem akcentował, że zakończenie budowyzbiornika suchego nie zamyka możliwości przekształcenia go w zbiornik mokry, cowedług wstępnych szacunków mogłoby kosztować ok. 800 mln zł. Kontekstem byłabym.in. planowana budowa drogi wodnej Koźle – Ostrawa.
Wyjaśniał, że przekształcenie zbiornika wymaga m.in.odpowiedniego przygotowania jego czaszy (dokładnego wyczyszczenia terenu podkątem np. gnicia roślinności), wzmocnienia niektórych elementów (np. wałów, abychronić je przed falowaniem) oraz wykonania – pod kątem planowanej żeglugi –odpowiednich śluz.
Zgodę na przekształcenie zbiornika będzie musiała wyrazićm.in. Komisja Europejska; w jego rejonie znajduje się m.in. obszar „Natura2000”. Jeżeli okaże się, że np. ze względów środowiskowych nie będzie możnauzyskać decyzji na zbiornik mokry, brana pod uwagę ma być druga możliwość –budowy wzdłuż suchego zbiornika kanału.
Ewentualne przekształcenie zbiornika wiąże się też zwłączeniem tzw. Odrzańskiej Drogi Wodnej do sieci transportowej TEN-T. Dającataką możliwość tzw. weryfikacja sieci ma nastąpić w 2023 r.; jeżeli odrzańskadroga zostanie wpisana do sieci, powinno wówczas stać się możliwewspółfinansowanie inwestycji z nią związanych unijnymi pieniędzmi na transport.
Zgodnie z opracowaną przez MGMiŻŚ i przyjętą przez rząd wpołowie ub. roku strategią rozwoju śródlądowych dróg wodnych, na Odrzańską DrogęWodną (ODW) do 2020 r. zaplanowano wydatki rzędu 2,9 mld zł, a do 2030 r. – wsumie ok. 30,7 mld zł. Z tej kwoty zaplanowano 670 mln zł na zmianę zbiornikaRacibórz z funkcji suchej na wielofunkcyjną.
Ponadto 11 mld zł miałaby kosztować budowa kanału Śląskiego,który połączyłby Odrę z Wisłą, 3,1 mld zł – dostosowanie kanału Gliwickiego,2,9 mld zł – modernizacja 20 stopni wodnych, 6,6 mld zł – budowa 14 nowychstopni wodnych na odcinku Brzeg Dolny – ujście Nysy Łużyckiej oraz 4,5 mld złna budowę ośmiu stopni wodnych na tzw. Odrze granicznej. W ramach ODW w latach2021-30 planowane jest też wybudowanie kanału Koźle-Ostrawa, który byłby polskączęścią drogi wodnej do Dunaju.
W czwartek wartą 734,85 mln zł netto umowę na dokończeniesuchego zbiornika Racibórz Dolny podpisali przedstawiciele inwestora -Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach (RZGW) oraz konsorcjumBudimeksu i firmy Ferrovial Agroman. Według informacji RZGW obecnezaawansowanie rzeczowe prac to 51 proc. Zbiornik suchy ma być gotowy do końca2019 r.(PAP)
„
