Prace w sztolni i dron, czyli modernizacja zbiornika Przeczyce

Najtrudniejsze i najbardziej skomplikowane w kraju prace wsztolni trwają właśnie na Górnym Śląsku. Nie byłoby w tym niczego dziwnego,gdyby odbywały się w jednej z kopalń, a nie na zbiorniku wodnym. Wszystko zasprawą modernizacji zalewu Przeczyce, gdzie Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnejw Gliwicach ? administrator obiektu, przywraca pełne możliwości retencjonowaniai piętrzenia wody. Nad prawidłowym przebiegiem prac oprócz specjalistów czuwadron, który z powietrza monitoruje plac budowy. Po ich zakończeniu skorzystająmieszkańcy, wodniacy i letnicy, chętnie odpoczywający nad wodami zbiornika.

Rezerwuar Przeczycko-Siewierski powstał na rzece CzarnaPrzemsza w 1963 r. Od tego czasu przechodził jedynie niezbędne praceremontowo-konserwacyjne. Ma powierzchnię bliską 5 km2 i pojemość bez mała 21mln m3, co zapewnia rezerwę powodziową 10 mln m3. Zabezpiecza przed powodziamitereny położone w dolinie rzeki Przemszy, magazynuje wodę na wypadek jejniedoborów w czasie suszy, korzystają z niego wędkarze, wodniacy i turyści.Jednak nadszarpnięte zębem czasu poszczególne elementy zbiornika nie pozwalałyna pełne wykorzystanie jego możliwości retencyjnych. Dlatego też Regionalny ZarządGospodarki Wodnej w Gliwicach, przystąpił do realizacji projektu pn.?Uporządkowanie gospodarki wodnej zespołu zbiorników Przeczyce, KuźnicaWarężyńska i Pogoria oraz modernizacja obiektów przeciwpowodziowych dolinyPrzemszy, woj. śląskie ? etap I Zbiornik Przeczyce?. W ramach II części pracmodernizacyjnych (pierwszą, polegającą m.in. na budowie kurtyny drenażowej,zrealizowano w okresie od września 2014 r. do września 2015 r.), którerozpoczęły się w kwietniu br. i potrwają do wiosny 2017 r. remontowane są m.in.ekran zapory, upusty denne, budynek wieży spustów, przelew powierzchniowy orazinne elementy zbiornika. Koszt realizacji II części zadania to ponad 15,6 mlnzł. Całość robót, realizowanych w ramach projektu została sfinansowana ześrodków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wykonaniezadania zarządca zbiornika zlecił firmie Skanska.

Solidne fundamenty

Prace remontowe na zaporze zalewu polegają przede wszystkimna odtworzeniu (reprofilacji) powierzchni betonowych: ekranu betonowego zapory(15 000 m?), przelewu powierzchniowego (3 000 m?), spustu dennego (3 000 m?)oraz wieży zasuw (1 000 m?). W ramach prac wykonane będą ponadto schodyskarpowe (3 ciągi po 40 m każdy), wymianie ulegnie elektryka na koronie zapory,wyremontowane zostaną mechaniczne zasuwy i zamknięcia.

Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach musi miećpewność co do bezpieczeństwa obiektu, który na wypadek wezbrania ma chronićprzed powodzią. Stąd tak istotna jest wytrzymałość poszczególnych elementówzalewu Przeczyckiego na napór wody.

Zasadnicze znaczenie ma wzmocnienie podłoża, co zostanieuzyskane metodą jet-grouting, tzn. poprzez mieszanie gruntu z zaczynemcementowym, tłoczonym pod wysokim ciśnieniem w głąb. Za pomocą iniekcjistrumieniowej wykonywane są różnego rodzaju elementy geotechniczne służące dowzmacniania podłoża. Są one wytrzymałe oraz cechuje je bardzo maławodoprzepuszczalność.

W tym przypadku podłoże będzie wzmocnione za pomocą 318 palicementowo-gruntowych o średnicy 150 i 120 cm i długości 5 m (do wykonaniaktórych należy zużyć ponad 4 000 t zaczynu cementowego).

Prace w sztolni

Wzmocnienie podłoża zbiornika Przeczyce jest konieczne dlakilku kluczowych elementów obiektu i dotyczy między innymi spustów dennych.  Aby móc przeprowadzić roboty w tym zakresie i tejlokalizacji wykonawca był zmuszony obniżyć zwierciadło wody gruntowej o 1,5 m,poniżej dna spustów. Jest to konieczne ponieważ pale jet-grouting wykonywanebędą z wnętrza spustów dennych (kanał betonowy o wysokości 1,8 m orazszerokości 1,8 m). Aby prace te, w sztolni przebiegły prawidłowo należałospecjalnie dostosować maszyny wykonujące pale, rozplanować odpowiednio pracęludzi, opracować technologię. Wszystko po to, aby zmieścić się w takniewielkiej przestrzeni.

Niższy poziom zwierciadła wody w zbiorniku, według założeńprojektowych, ma być utrzymywany do zakończenia głównych prac modernizacyjnych,czyli do marca 2017 r. Może wiązać się to z utrudnieniami dla korzystających zezbiornika, co będzie odczuwalne zwłaszcza w lecie.

Sport i rekreacja

Mimo, że roboty remontowe, prowadzone na kilku frontachjednocześnie niosą ze sobą utrudnienia, po modernizacji wyremontowany obiektbędzie służył wielu osobom, gdyż infrastrukturę sportową użytkują całepokolenia, dla starszych to często powrót do aktywności po latach, a dlamłodszych ? pierwsza nauka zdrowych nawyków.

Po zakończeniu całego projektu pn. ?Uporządkowaniegospodarki wodnej zespołu zbiorników Przeczyce, Kuźnica Warężyńska i Pogoriaoraz modernizacja obiektów przeciwpowodziowych doliny Przemszy, woj. śląskie?,którego obecnie realizujemy I etap (II cześć), wzrośnie nie tylkobezpieczeństwo w regionie, ale też turystyczna atrakcyjność PojezierzaDąbrowskiego.

B jak bezpieczeństwo

Prowadzenie prac remontowych czy budowlanych na czynnymobiekcie wymaga takiego ich przygotowania, by w jak najmniejszym stopniu byłyone odczuwalne przez użytkowników korzystających z obiektów. Priorytetem musibyć bezpieczeństwo zarówno tych, którzy zechcą skorzystać w tym czasie zezbiornika – żeglarzy, wędkarzy, czy plażowiczów, jak i samych pracowników.Dlatego też wykonawca podjął decyzję o zamknięciu na czas prowadzeniazasadniczych robót ścieżki technologicznej na koronie zapory, którą spacerowalimieszkańcy i turyści.

Mimo tymczasowych niedogodności po zakończonych pracachmieszkańcy będą mogli korzystać z dróg technologicznych, które powstały, bytransportować materiały i maszyny budowlane. Dodatkowo w porozumieniu zmieszkańcami wykonawca pomógł przygotować miejsce, gdzie pojawi się siłowniaplenerowa.

Monitoring z góry

Z uwagi na rozpiętość robót (ponad 700 m) przez pewien czasna placu budowy stosowano dozór poszczególnych odcinków za pomocą drona. Dziękitemu można było bardzo szybko zebrać informacje nt. postępu prac, optymalizującprocedurę nadzoru.

„