Miejsca przyjazne rowerom w Polsce

W 2008 roku Fundacja Partnerstwo dla Środowiska wprowadziła pilotażowo polską edycję certyfikatu 'Przyjazny rowerom’. O tym projekcie rozmawialiśmy z Krzysztofem Florysem, krajowym koordynatorem Zielonych Szlaków Greenways.
Certyfikat Przyjazny Rowerom (Bike Friendly) to krajowy system certyfikacji obiektów turystycznych i innych, promujących zrównoważony transport uwzględniający specyficzne potrzeby rowerzystów i turystów rowerowych. Polska edycja certyfikatu została wypracowana w oparciu o doświadczenia czeskiej Fundacji Partnerstwo dla Środowiska – Nadace Partnerstvi, gdzie do 2006 roku certyfikat pod nazwą Cyklistév~táni (zob. www.cyklistevitani.cz) otrzymało ponad 700 obiektów. Podobne wyróżnienie nadawane jest w innych krajach europejskich, m.in. w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Danii czy Chorwacji. Najważniejszym celem Certyfikatu Przyjazny Rowerom jest długoterminowe polepszenie usług i infrastruktury dla rowerzystów oraz turystów poruszających się na rowerze w Polsce, ale także wspieranie i rozwój zrównoważonych form turystyki, poprawa warunków do rozwoju nowych, innowacyjnych produktów turystycznych oraz kreowanie partnerstwa sektora publicznego i prywatnego. O szczegółach tego projektu rozmawialiśmy z Krzysztofem Florysem, krajowym koordynatorem Zielonych Szlaków Greenways.:

Fundacja Partnerstwo dla Środowiska (FPŚ) rozpoczęła działalność 1 lipca 1997 roku jako niezależna i samorządna polska Fundacja z siedzibą w Krakowie. Jest kontynuatorką programu wspierania organizacji ekologicznych pod nazwą Environmental Partnership for Central Europe (EPCE) z siedzibą we Wrocławiu. W latach 1991-1997 programem EPCE kierowała amerykańska fundacja The German Marshall Fund of the United States. Propagowanie zrównoważonego rozwoju dla poprawy jakości życia w wymiarze społecznym i gospodarczym to jeden z głównych naszych celów. Wspieramy inicjatywy, które służą rozwojowi społecznemu i gospodarczemu, opierając się na dziedzictwie przyrodniczym i kulturowym, przy jednoczesnym zachowaniu i kształtowaniu jego walorów. W szczególności angażujemy się w pomoc społecznościom lokalnym. Obecnie Fundacja działa w ramach Stowarzyszenia Environmental Partnership for Sustainable Development  realizującego programy ekologiczne w Europie. Bratnie fundacje w Stowarzyszeniu działają w Republice Czeskiej, Rumunii, Bułgarii, na Słowacji i Węgrzech. W trakcie realizacji założeń programu Zielone Szlaki –Greenways pracownicy oraz partnerzy programu zauważyli potrzebę poprawy infrastruktury rowerowej Polsce. Stwierdzono, iż istnieje także potrzeba zmiany myślenia o rowerze, który jest postrzegany jako narzędzie weekendowej rekreacji a nie jako alternatywa codziennej komunikacji czy też pojazd do uprawiania turystyki. Postanowiono stworzyć system certyfikacji miejsc przyjaznych dla rowerzystów (zarówno turystycznych jak i wszystkich pozostałych). Certyfikat Przyjazny Rowerom „ruszył”w czerwcu 2008 roku. Pierwsze działania polegały na konstruowaniu siatki audytorów, na terenie Polski oraz na szukaniu partnerów oraz środków na pilotażowy projekt certyfikacji. W 2008 r. Fundacja przyznała 3 certyfikaty sklepom IKEA w Krakowie, Katowicach i Warszawie.

Od stycznia 2009 r. ruszył program przyznawania Certyfikatów 'PrzyjaznyRowerom’. Certyfikaty nadawane są przez Fundację Partnerstwo dla Środowiska obiektom (firmom, szkołom, obiektom turystycznym iinnym), które znajdują się wzdłuż Zielonych Szlaków -Greenways (obecnie na terenie Polski działa 6 takich szlaków, są to: Szlak Bursztynowy, Szlak Odry, Szlak Naszyjnik Północy, Podlaski Szlak Bociani, Szlak Kraków – Morawy – Wiedeń oraz Zielony Rower – Greenway Karpaty Wschodnie, planowane jest utworzenie co najmniej 3 nowych szlaków, tj. Szlak Bory Dolnośląskie, Szlak Dziadoszan i Szlak Gniazdo Warmińskie, więcej informacji na temat Szlaków na stronie www.greenways.pl) i spełniają wymagane kryteria. Program jest w całości finansowany z grantów Norweskiego Systemu Finansowego oraz Mechanizmu Finansowego Europejskiego Programu Gospodarczego. W ten sposób, aż do marca 2011 (lub do wyczerpania środków z puli dotacji) obiekty, chcące uzyskać Certyfikat nie ponoszą żadnych kosztów w związku z certyfikacją, oczywiście poza ewentualnymi kosztami związanymi z dostosowaniem się do kryteriów Certyfikatu. Pracujemy przy udziale sieci koordynatorów lokalnych, rozsianych po całym kraju. Oni to wyszukują obiekty i przeprowadzają w nich proces certyfikujący, a więc informują ich o warunkach i kryteriach przyznawania Certyfikatu, pomagają im w wypełnieniu deklaracji, przeprowadzają audyt wstępny, a następnie – w miarę dostosowania się obiektów do kryteriów Certyfikatu (np. dokupieniu brakujących narzędzi, uzupełnieniu apteczki itp.) – audyt certyfikujący. Następnie wszystkie dokumenty przesyłają do Fundacji, a tu zostają one przeanalizowane i rozpatrywane na posiedzeniach Komisji Certyfikatu Przyjazny Rowerom. Po pozytywnym rozpatrzeniu raportów z audytów obiektom, które spełniają kryteria Certyfikatu, nadawane są imienne Certyfikaty wraz z numerem oraz wysyłane są dyplomy i tabliczki. Na chwilę obecną mamy 14 koordynatorów lokalnych – audytorów, którzy działają w następujących regionach: Kraków i okolice – 3 osoby, Pomorze Zachodnie i Środkowe – 2 osoby, Wrocław i okolice – 2 osoby, Tarnów i okolice – 1 osoba, Opole i okolice –1 osoba, okolice Borów Tucholskich – 1 osoba, Podlasie – 1 osoba, Bieszczady – 1 osoba, okolice Bielska Białej – 1 osoba, Legnica i okolice – 1 osoba. Cały czas poszukujemy nowych kontaktów i nowych koordynatorów, zwłaszcza zaś zależy nam na koordynatorach działających na terenach, przez które przebiegają Zielone Szlaki Greenways.

Certyfikat został wprowadzony dopiero w tym roku i wiele obiektów jeszcze o nim nie słyszało, toteż jak na razie to nasi koordynatorzy wyszukują obiekty do zcertyfikowania, jednak coraz częściej się zdarza, w miarę pojawiania się informacji w prasie i innych mediach, że zainteresowane placówki same się do nas zgłaszają, pytając o możliwość uzyskania Certyfikatu, a my kontaktujemy ich z odpowiednim koordynatorem lokalnym. Obiekty, które uzyskają certyfikat mają prawo do posługiwania się logo Certyfikatu na swoich stronach internetowych, w oficjalnych dokumentach, podczas imprez promocyjnych, itp. Sami, ze strony Fundacji podjęliśmy także szereg działań promocyjnych, jak np. prezentacje idei Certyfikatu PR podczas Festynu Smaki Zielonych Szlaków, Dni Partnerstwa Lokalnego, zarówno w Krakowie, jak i w całej Polsce, czy organizacje uroczystych wręczeń dyplomów, w których uczestniczyli, m.in. prezes Polskiej Organizacji Turystycznej Rafał Szmytke oraz poseł na Sejm RP Piotr Cybulski, co niewątpliwie podnosi rangę Certyfikatu. Więcej informacji na ten temat znajduje się na stronie internetowej www.przyjaznyrowerom.pl pod adresem: http://www.przyjaznyrowerom.pl/news,Uroczyste_wreczenie_certyfikatow,6e,pl.html oraz http://www.przyjaznyrowerom.pl/news,Uroczyste_wreczenie_Certyfikatow,70,pl.html oraz http://www.przyjaznyrowerom.pl/news,Uroczyste_wreczenie_Certyfikatow,7e,pl.html
W przebudowie jest również strona www.przyjaznyrowerom.pl. i wkrótce trafi do niej m.in. baza teleadresowa obiektów, które posiadają Certyfikat Przyjazny Rowerom, podzielona wg kategorii, wraz z linkami do ich stron domowych oraz interaktywna mapa pokazująca rozmieszczenie miejsc posiadających Certyfikat w całej Polsce. Planujemy także dodać zakładkę 'Ciekawe inicjatywy’ pokazującą przykłady ciekawych rozwiązań dostosowania się do wymogów kryterium Certyfikatu, jak np. własnoręcznie przez właściciela obiektu wykonane stojaki rowerowe, które wkomponowują się w lokalną zabudowę, a równocześnie są bezpieczne dla rowerów, by w ten sposób dodatkowo promować najbardziej zaangażowane obiekty. Wydane zostały także ulotki promocyjne (do wglądu i pobrania na stronie www.przyjaznyrowerom.pl pod adresem: http://www.przyjaznyrowerom.pl/documents/przyjazny_rowerom__v8.pdf ).
InfoBike.pl: Certyfikat przyznawany jest w czterech kategoriach: obiekty noclegowe, punkty gastronomiczne, atrakcje turystyczne oraz inne obiekty. Ile już zostało przyznanych Certyfikatów w poszczególnych kategoriach? 
Małe sprostowanie – kategorii jest 5. I kat. – obiekty noclegowe (20 obiektów), II kat. – punkty gastronomiczne (2 obiekty), III kat. – kempingi i pola namiotowe (0 obiektów), IV – atrakcje turystyczne (1 obiekt), V – inne obiekty promujące zrównoważony transport (13 obiektów).

Mapa/przewodnik jeszcze nie powstały. Ich wydanie planowane jest w momencie, kiedy 'uzbiera się’ więcej zcertyfikowanych miejsc. W najbliższym czasie planujemy natomiast wydanie map Szlaku Kraków – Morawy -Wiedeń oraz Szlaku Bursztynowego, na których zaznaczone będą obiekty Przyjazne Rowerom zlokalizowane wzdłuż tych szlaków. W załączniku przesyłam plik z listą miejsc posiadających certyfikat. 

InfoBike.pl: Jakie są 'certyfikacyjne’ plany na kolejny rok?

W przyszłym roku planujemy dalszy rozwój Certyfikatu – poszerzenie naszej sieci koordynatorów lokalnych i aktywizację ich działań, ale przede wszystkim poprzez dalszy rozwój działalności promocyjnej – zależy nam na tym, by firmy, które dostały Certyfikat, miały z tego tytułu wymierne korzyści – wydanie ww. mapy oraz drugiej edycji ulotek promocyjnych, dalszą rozbudowę strony internetowej, zwiększenie działań promocyjnych – artykułów w prasie, internecie i innych mediach, ilości uroczystych wręczeń Certyfikatu, eventów, itp. Zależy nam także na tym, by zwiększyć także ilość zcertyfikowanych obiektów z kategorii Atrakcje turystyczne, ponieważ posiadanie przez takie obiekty Certyfikatu podniosłoby jego rangę oraz spowodowałoby, że informacja o istnieniu Certyfikatu dotarłaby do większej ilości osób.

Jeśli chodzi o sam Certyfikat Przyjazny Rowerom najbardziej 'zagęszczony’ jest on na obszarze Podlasia oraz Pomorza Środkowego. Taki rozkład zależy oczywiście w dużej mierze od aktywności naszych lokalnych koordynatorów, jednak także od świadomości ekologicznej mieszkańców danego regionu i znajomości wymiernych korzyści wynikających dla nich i ich obiektów z rozwoju zrównoważonej turystyki, przede wszystkim turystyki rowerowej. Jest to również uwarunkowane samym stopniem rozwoju turystyki rowerowej na danym terenie, istnieniem infrastruktury rowerowej, itp. InfoBike.pl: bardzo dziękuje za rozmowę.