Ruch pod prąd bez kontrapasa jest zgodny z przepisami

Ruch pod prąd bez kontrapasa jest zgodny z przepisami

Polemika Tadeusza Kopty z wypowiedzią Marka Dworaka na temat dotyczący jeżdżenia rowerzystów pod prąd bez kontrapasa – tekst z portalu I bike Kraków

Pan Marek Dworak 2 lata temu twierdził, że:

Nie jest możliwe wprowadzenie ruchu rowerowego w przeciwnym kierunku jezdni jednokierunkowej tylko poprzez umieszczenie pod znakiem zakazu wjazdu (B-2) tabliczki: nie dotyczy rowerów jednośladowych (T-22).

Decydujące znaczenie ma treść §17 ust. 2 Rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych: „Umieszczona pod znakiem B-2 tabliczka T-22 wskazuje, że znak nie dotyczy rowerów jednośladowych wjeżdżających na wyznaczony na jezdni pas ruchu dla rowerów”. Jest to jedyny –jakże wyraźnie zapisany –wyjątek związany z brzmieniem §17 ust. 1 cyt. Rozporządzenia: „. Znak B-2 “zakaz wjazdu”oznacza zakaz wjazdu pojazdów na drogę lub jezdnię od strony jego umieszczenia;zakaz dotyczy również kolumn pieszych oraz jeźdźców i poganiaczy. Dodatkowo należy zaznaczyć, że wymogu wyznaczenia na jezdni miejsca dla rowerzystów nie ma w przypadku znaku zakaz ruchu pojazdów (B-1) –wskazuje to, bez cienia wątpliwości, że zamierzeniem legislacji było wymuszenie na organizatorze ruchu, zastosowania –w przypadku znaku B-2 –separacji ruchu na jezdni (por. §16 cyt. Rozporządzenia).

Powyższa interpretacja opiera się na błędnym założeniu, że przepisy dotyczące stosowania tabliczek T-22 są jednoznaczne, nie zawierają luk i nie pozostawiają wątpliwości interpretacyjnych.

Stanowisko, w myśl którego legalizacja ruchu rowerowego pod prąd wymaga oznakowania na jezdni pasa ruchu dla rowerów, wywodzi pan z brzmienia §17 ust. 2 rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych. Językowa wykładnia tego przepisu w istocie zdaje się wskazywać, że jest tak, jak pan twierdzi.

Przywołaną wykładnię, opartą wyłącznie na brzmieniu §17 ust. 2 rozporządzenia, należy jednak uznać za błędną.

Nasuwa się bowiem pytanie, czy w przepisie §17 ust. 2 prawodawca w istocie zamierzał wskazać jedyny dopuszczalny przypadek zastosowania tabliczki T-22 pod znakiem B-2. Na pytanie to należy udzielić odpowiedzi negatywnej.

Oprócz przepisu dotyczącego znaku B-2 rozporządzenie wspomina o tabliczkach T-22 również w przypadku znaków B-1 (Umieszczona pod znakiem B-1 tabliczka T-22 wskazuje, że zakaz nie dotyczy rowerów jednośladowych) oraz B-21 i B-22 (Umieszczona pod znakiem B-21 lub B-22 tabliczka T-22 wskazuje, że znak nie dotyczy rowerów jednośladowych skręcających na drogę dla rowerów lub wyznaczony na jezdni pas ruchu przeznaczony dla tych pojazdów).

Gdyby przyjąć, że tabliczki T-22 mogą być stosowane tylko w wymienionych wyżej przypadkach, byłoby to całkowicie nieracjonalne. Wskazać można bowiem wiele przykładów, gdy zastosowanie tabliczki T-22 jest wręcz niezbędne z punktu widzenia racjonalnej, logicznej organizacji ruchu. Przykładowo, rozporządzenie nie wspomina o stosowaniu tabliczek T-22 pod znakami nakazu, mimo że ich brak np. pod znakami C-2 albo C-4 dezinformowałby rowerzystów w sytuacji, gdy inny wlot jest oznakowany znakiem B-1 albo B-2 z tabliczką T-22. Rozporządzenie nie wspomina też o tabliczkach T-22 pod znakami D-4a i D-4b, mimo że ich brak w razie możliwości kontynuacji jazdy rowerem również dezinformuje i winien być uznany za oczywisty błąd.

Analizując §17 ust. 2 rozporządzenia trzeba też mieć na uwadze, że znak B-2 umieszcza się nie tylko na drogach jednokierunkowych. Może on występować również, jeżeli istnieje potrzeba zamknięcia z jednej strony wjazdu na drogę dwukierunkową. Gdyby przyjąć pana wykładnię, również w takim przypadku zastosowanie tabliczki T-22 nie byłoby możliwe bez malowania pasa dla rowerów, co nie znajduje przecież racjonalnego uzasadnienia w każdej ulicy dwukierunkowej.

Interpretacja autorstwa Marka Dworaka, oparta jedynie na wykładni językowej §17 ust. 2 rozporządzenia, nie uwzględnia też, że wyjątek od zakazu wjazdu może dotyczyć zarówno rowerów, jak i jednocześnie innych rodzajów pojazdów. Czy i w takiej sytuacji racjonalne byłoby obligatoryjne malowanie pasa ruchu dla rowerów?

Powyższe wątpliwości wskazują, że przepis §17 ust. 2 rozporządzenia należy interpretować w ten sposób, iż wskazuje on tylko jedno z możliwych znaczeń tabliczki T-22, a wszystkie możliwe jej znaczenia i przypadki, gdy można ją stosować pod różnymi znakami drogowymi (w tym B-2), nie zostały explicite wskazane w rozporządzeniu. Odmienna wykładnia, oparta jedynie na dosłownym brzmieniu §17 ust. 2 rozporządzenia, kłóciłaby się z założeniem racjonalności prawodawcy i uniemożliwiałaby w wielu przypadkach wprowadzanie logicznej organizacji ruchu.

Niezależnie od tego istotne są argumenty dotyczące relacji między oboma rozporządzeniami wydanymi na podstawie art. 7 Pord. To nie rozporządzenie z 2002 r., ale z 2003 r. określa warunki umieszczania znaków na drogach, a więc to ono powinno mieć decydujące znaczenie przy ustalaniu, w jakich warunkach można stosować tabliczki T-22. Właśnie to rozporządzenie jest adresowane do organów zarządzających ruchem (także ZIKITu). Przewiduje ono o wiele więcej możliwości stosowania i modyfikacji wielu znaków niż wcześniejsze rozporządzenie z 2002 r. Nie wskazuje ono też w części dot. znaków B-2 na obowiązek występowania oznakowanego pasa na jezdni, gdy pod znakiem jest tabliczka T-22.

Za powyższą wykładnią przemawia też norma wynikająca z §1 ust. 4 rozporządzenia, w myśl której oprócz znaków pionowych, określonych w rozporządzeniu, stosuje się “w razie potrzeby —znaki z napisami wskazującymi sposób korzystania z drogi, jeżeli nie może on być wyrażony znakami określonymi w załączniku do rozporządzenia”. Prawodawca nie wykluczył zatem możliwości stosowania, gdy jest to celowe, oznakowania innego niż ściśle określone w dalszych przepisach rozporządzenia.

A zatem –przyjąć należałoby, że o ile istnieją racjonalne podstawy do zalegalizowania ruchu rowerowego pod prąd, a nie ma warunków do wymalowania kontrapasa dla rowerów,  możliwe jest ograniczenie się do zastosowania pod znakiem B-2 tabliczki T-22 (albo zbiorczej tabliczki wskazującej, że zakaz nie dotyczy rowerów i innych wskazanych rodzajów pojazdów).

Mógłbym oczywiście kontynuować te rozważania posiłkując się dodatkowymi argumentami zaczerpniętymi z opinii GDDKIA[1] ale wydaje mi się, że ta interpretacja jest wystarczająca do odrzucenia interpretacji Marka Dworaka. Zwłaszcza, że opinia ta powstała przed dwoma laty gdy obowiązywała inna ustawa PoRD i było inne nastawienie prawodawcy do rowerzystów! Wiadomym jest, że po nowelizacji ustawy PoRD będą zmienione zasadniczo rozporządzenia w części dotyczącej rowerzystów.

[1] „Opinia w sprawie dwukierunkowego ruchu rowerowego na ulicach i drogach jednokierunkowych”. Departament Studiów GDDKIA. Warszawa-Kraków 2011.

Źródło: http://ibikekrakow.com/2012/12/12/ruch-pod-prad-bez-kontrapasa-jest-zgodny-z-przepisami/