Rowerzysta wyprzedzany przez kierowców –fakty i mity

Adam Łaczek z ibikekrakow.com – publikuje tłumaczenie broszury „Drivers overtaking bicyclists”dotyczącej problematyki niebezpieczeństw związanych z wyprzedzaniem rowerzystów przez kierowców.

KLUCZOWE WNIOSKI: Podczas testów, kierowcy wyprzedzali rowerzystów z mniejszym dystansem jeśli Ci rowerzyści:
– jechali bliżej środka pasa niż jego krawędzi,
– mieli ubrany kask rowerowy
– byli osobnikami płci męskiej.
Wpływ kasku to wynik tego, że kierowcy oceniają umiejętności rowerzystów na podstawie ich ubioru i zmniejszają odległość z jaką wyprzedzają rowerzystę w myśl zasady im rowerzysta bardziej doświadczony(w kasku), tym bliżej można go wyprzedzić. Kierowcy autobusów i ciężarówek wyprzedzali rowerzystów o wiele bliżej niż inne pojazdy.

Podłoże
Kolizje podczas wyprzedzania rowerzystów przez kierowców są często poważne, ale niewiele wiadomo na temat tego co wpływa na odległość z jaką wyprzedzają kierowcy. Badania te zostały zrobione celem zbadania wpływu pozycji na jezdni, użycia kasku, typu pojazdu, czy płci na odległość z jaką wyprzedzają kierowcy.

Metoda
Rower subtelnie wyposażono w kamery wideo i ultradźwiękowy czujnik odległości, nagrano około 2300 wyprzedzeń pojazdów dla wielu miejskich / podmiejskich typów dróg typowych dla tych po których poruszają się rowerzyści. Część danych została zebrana przez mężczyznę przebranego za kobietę (w kobiecej peruce), tak aby kierowcy odnieśli wrażenie, że wyprzedzają kobietę.

Wyniki
Pozycja na drodze i kask
Kierowcy wyprzedzali rowerzystę tym bliżej im bliżej środka pasa jechał rowerzysta. Stoi to w opozycji do tego, w co wierzy wielu doświadczonych rowerzystów (czyli że im bliżej środka pasa jedziemy tym kierowcy wyprzedzają nas w większej odległości). Kierowcy wyprzedzają z mniejszą odległością także rowerzystów w kaskach. Pozycja na jezdni i wpływ kasku stanowiły 8% wariancję w odległości wyprzedzania.

Typ pojazdu
Zawodowi kierowcy dużych pojazdów mieli tendencje do szczególnie bliskiego wyprzedzania rowerzystów. „Bliskie wyprzedzanie”dla dużych pojazdów było szczególnie widoczne pod koniec manewrów wyprzedzania. Uważamy, że wynika to z niechęci do dłuższego poruszania się po niewłaściwej stronie drogi podczas wyprzedzania rowerzysty (4-5 s), co prowadzi do tego, że kierowcy często przemieszczają się z powrotem na swój pas zanim tak naprawdę jest to bezpieczne.

Wpływ płci
Kiedy eksperymentator przebrany był za kobietę to wyprzedzający go kierowcy dawali mu więcej swobody(wyprzedzali go szerszym łukiem).

Wpływ czasu
Odległość od rowerzysty w trakcie wyprzedzania jest zróżnicowana w zależności od czasu w jakim dokonano pomiaru. Kierowcy wyprzedzają bliżej w godzinach porannych, a dalej w godzinach popołudniowych.

Dyskusja
Badania sugerują, że kierowcy mają tendencję, aby (podświadomie) sądzić, że rowerzyści w kaskach są bardziej doświadczeni i mniej prawdopodobne z ich strony są niespodziewane ruchy na jezdni. Wpływ płci może być wynikiem tego, że kobiety rowerzystki spotykane są rzadziej niż mężczyźni rowerzyści w Wielkiej Brytanii, lub ponownie może to być związane z postrzeganiem rowerzystek jako mniej doświadczonych i mniej przewidywalnych uczestników ruchu drogowego.

Należy więc przestrzegać kierowców żeby podczas manewru wyprzedzania nie wyciągali wniosków na temat doświadczenia i obycia rowerzysty na podstawie tego czy ubiera kask, lub jakiej jest płci, gdyż często wnioski te są nieprawdziwe. Dane dotyczące wpływu pozycji rowerzysty na drodze na odległość wyprzedzania sugerują, że kierowcy po prostu nie zmieniają znacząco trajektorii swojego pojazdu podczas manewru wyprzedzania w zależności od tego, gdzie znajduje się rowerzysta. Im bliżej środka pasa jest rowerzysta tym bliżej go będą wyprzedzać kierowcy.

Jednakże, istnieje również wiele powodów dla których rowerzyści nie powinni jeździć zbyt blisko prawej krawędzi drogi, np. zły stan nawierzchni przy prawej krawędzi jezdni (co może wywołać slalomowanie i niepewny tor jazdy rowerzysty), narażenie na zderzenie z nagle otwartymi drzwiami samochodów, czy też fakt, że na skrzyżowaniach kierowcy zwykle skupiają swój wzrok na środku pasa (a jazda zbyt blisko prawej krawędzi czyni Cię niewidocznym dla kierowców).

Kierowcom długich pojazdów należy przypomnieć, że na wyprzedzenie rowerzysty potrzebują nieco więcej czasu, ponieważ zanim zaczną wracać na swój pas rowerzystę musi minąć nie tylko „pomieszczenie kierowcy”, ale też reszta pojazdu. Wyprzedzani przez takie pojazdy rowerzyści powinni mieć trochę „luzu”z prawej strony, by w razie czego móc uciec przed wracającą naczepą[uwaga własna –AŁ].

EDIT: Komentarz z Polski.
Wydaje się że kilka rzeczy potwierdzonych badaniami w Wielkiej Brytanii niekoniecznie wygląda identycznie w Polsce.

1 Kierowcy TIRów rzadko przejeżdżają blisko rowerzystów podczas wyprzedzania i prawie zawsze zmieniają pas ruchu. Na pewno nie jest idealnie, ale gdyby policzyć średnią to prawdopodobnie w Polsce kierowcy pojazdów ciężarowych wypadliby najlepiej.
Natomiast występuje identyczny problem ze zbyt wcześniej wracającym na swój pas pojazdem ciężarowym, gdzie staranować rowerzystę może jego naczepa.
2 Kierowcy osobówek gdy rowerzysta jedzie blisko skraju prawego pasa są problematyczni i lubują się w wyprzedzaniu na gazetę (zjawisko to zapewne nie występuje w Anglii, a to znacznie zaniżyłoby wyniki dla jazdy przy skraju prawego pasa w Polsce). To dla kierowców samochodów osobowych trzeba jeździć ok 1 m od prawej krawędzi jezdni. Jeśli jadę blisko krawędzi to mam niestety gwarancję że osobówki NIE będą zmieniać pasa ruchu i będą wyprzedzać rowerzystę na „gazetę”, nawet na dwupasmówkach i do tego mając wolny lewy pas ruchu.

Źródło: http://ibikekrakow.com/2011/06/24/rowerzysta-wyprzedzany-przez-kierowcow-%E2%80%93-fakty-i-mity/