Tychy uruchomiły najnowocześniejszy ITS w Polsce. Priorytet dla autobusów i trolejbusów

Pierwszy taki w Polsce

4 lipca podczas konferencji prasowej w Centrum Sterowania Ruchem przy ul. Edukacji 7 miasto podsumowało realizację projektu ITS w Tycha. .

-„To najbardziej zaawansowany i rozbudowany systemem sterowania ruchem w Polsce. Dzięki jego wdrożeniu ruch w Tychach będzie bardziej płynny, a na drogach będzie bezpieczniej – przekonywali podczas poniedziałkowej konferencji prasowej w Tychach samorządowcy i twórcy wdrożonego rozwiązania.

Podkreślano, że choć system wychwytuje wykroczenia drogowe, choćby poprzez odcinkowy pomiar prędkości, nie służy do wystawiania mandatów.

-„System odcinkowego pomiaru prędkości nie będzie generował mandatów czy kar dla mieszkańców – będzie służył gromadzeniu danych po to, żeby zastosować odpowiednie narzędzia inżynierii ruchu, obniżające prędkość na danych odcinkach. Tylko temu służy ten system; absolutnie nie jest to system penalizacyjny” – zapewnił prezydent Tychów Andrzej Dziuba.

Jak mówił, w ok. 120-tysięcznych Tychach zarejestrowanych jest ponad 100 tys. samochodów, stąd konieczne było zastosowanie rozwiązań służących upłynnieniu ruchu, usprawnieniu transportu zbiorowego oraz wzmocnieniu bezpieczeństwa kierowców i pieszych. Prace nas systemem trwały blisko cztery lata.

Z unijnym wsparciem

W ramach projektu, w prawie 85 procentach dofinansowanego z unijnych środków, przebudowano 40 skrzyżowań w mieście – w tym duże skrzyżowania na wiodących arteriach Tychów. W ostatnich dniach zakończyły się ostatnie utrudnienia związane z tymi pracami, a budowa systemu została zakończona. Do końca roku potrwa natomiast jego kalibracja, czyli proces, w którym system będzie uczył się specyfiki ruchu w Tychach i przekładał zgromadzone dane na konkretne rozwiązania inżynierii drogowej.

-„Kalibracja to uczenie się pewnych zachowań komunikacyjnych, wychwytywanie prawidłowości w mieście – po to, żeby system działał w sposób inteligentny, elastyczny, żeby ruch odbywał się płynnie, dostosowując się do istniejących warunków” – wyjaśnił dyrektor Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w Tychach Artur Kruczek.

Jak powiedział prezydent Andrzej Dziuba, tyski system to jeden z największych projektów zrealizowanych w mieście i jeden z najbardziej rozwiniętych systemów sterowania ruchem w Polsce. „Ten system daje nam całą gamę narzędzi i możliwości do przeprowadzania różnego rodzaju analiz, pomiarów oraz symulacji ruchu. Wszystko po to, by na tyskich drogach było bezpieczniej, a ruch odbywał się płynniej” – wyjaśnił prezydent miasta.

Centrum Sterowania Ruchem

Sercem systemu jest jedno, zajmujące blisko 400 m kw., Centrum Sterowania Ruchem, zlokalizowane w pomieszczeniach tyskiego stadionu miejskiego; pracuje tam kilkanaście osób. Gromadzone są tam bieżące informacje o ruchu drogowym – to także główny ośrodek monitorowania ruchu przez blisko 600 kamer monitoringu; 86 kamer ma możliwość rozpoznawania tablic rejestracyjnych.

Gdy np. dojdzie do wypadku, system natychmiast dostarczy taką informację i umożliwi wyświetlenie komunikatu o utrudnieniach na 72 tablicach w wybranych punktach miasta. Kierowcy dowiedzą się z nich także jak omijać utrudnienia drogowe związane z robotami drogowymi, imprezami masowymi czy uniknąć korków. Istotnym elementem systemu jest priorytet na skrzyżowaniach dla ponad 170 autobusów i trolejbusów, a także 15 pojazdów straży pożarnej.

Częścią systemu jest sześć odcinkowych pomiarów prędkości. W Tychach narzędzie to będzie wykorzystywane przez Miejski Zarząd Ulic i Mostów do celów statystycznych – zebrane dane pomogą inżynierom ruchu, którzy nie są uprawnieni do nakładania kar na kierowców – ich zadaniem jest natomiast analizowanie, gdzie dochodzi do łamania przepisów oraz decyzje służące eliminowaniu niebezpiecznych sytuacji.

Drugim elementem systemu, dającym możliwość wykrywania wykroczeń, jest moduł Red Light, czyli kontrola przejazdu na czerwonym świetle. „Aktualnie trwają uzgodnienia z uprawnionym organem w sprawie przekazania tego systemu. Wstępna pozytywna opinia już jest, ale na ostateczne rozstrzygnięcia trzeba jeszcze poczekać” – informują twórcy systemu w odpowiedzi na pytania, czy zebrane dane trafią na policję.

Choć system nie jest nastawiony na wystawianie mandatów, dostęp do podglądu z kamer monitoringu ma zarówno policja, jak i straż miejska – służby te mogą reagować w przypadku naruszenia przepisów. Ponadto dane z pięciu stacji ważenia ciężarówek w ruchu mogą trafić do Inspekcji Transportu Drogowego.

Od Yunex

W ramach systemu na tyskich ulicach zainstalowano blisko 20 stacji monitorujących pogodę, a także stacje mierzące poziom zanieczyszczeń i hałasu. Ustawiono także 20 tablic informujących o dostępności miejsc na 14 parkingach, wraz z sześcioma stanowiskami do ładowania aut elektrycznych. Wszystkie możliwości systemu wraz z informacjami o warunkach ruchu i tzw. planerem podróży znalazły się w specjalnym portalu informacyjnym dla mieszkańców.

-„System zagwarantuje tzw. niezawodność czasu przejazdu, czyli pozwoli na dotarcie do celu w określonym czasie. W końcu tego roku, gdy system zostanie skalibrowany i uzyska swoją pełną funkcjonalność, z pewnością wszyscy zauważymy i odczujemy poprawę ruchu na drogach” – zapewnił dyrektor tyskiego MZUiM Artur Kruczek.

Uwaga jednak – twórcy systemu przyznają, że Tychy nie staną się odtąd miastem bez korków – chodzi przede wszystkim o upłynnienie ruchu i poprawę bezpieczeństwa.

Unikatowym walorem systemu są rozwiązania dające możliwość poruszania się po tyskich drogach pojazdów autonomicznych.

-„Możliwości te wynikają z funkcjonalności specjalnych nadajników w technologii V2X, przekazujących w czasie rzeczywistym informacje o warunkach panujących na drogach bezpośrednio do pojazdów” – wyjaśnił prezes realizującej tyski projekt firmy Yunex Dariusz Obcowski.

Wdrażanie tego typu systemów Yunex Traffic realizuje obecnie w kilkunastu lokalizacjach w USA, a także w Niemczech, Holandii, Wielkiej Brytanii, czy Singapurze. Tychy są pierwszym miastem w Polsce, które zyskały takie możliwości. (PAP)