RPO o transportowych zmianach w Kodeksie Wyborczym: Nierówne traktowanie obywateli

Nowy Kodeks

Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu wyborczego przed dwoma tygodniami. Zakłada ona m.in., że wójt gminy wiejskiej lub wiejsko–miejskiej ma zapewniać bezpłatny przewóz pasażerski w postaci transportu publicznego jeżeli w gminie tej „nie funkcjonuje w dniu wyborów publiczny transport zbiorowy lub jeżeli najbliższy przystanek komunikacyjny funkcjonującego transportu zbiorowego oddalony jest o ponad 1,5 km od lokalu wyborczego”. Ponadto po zmianach stały obwód do głosowania ma obejmować od 200 mieszkańców (a nie jak obecnie od 500) do 4 tys. mieszkańców. Zmiany te mają prowadzić, zdaniem autorów zmian, do zwiększenie frekwencji w wyborach oraz zwiększyć liczbę lokali wyborczych i ich dostępność. Nowelizacja zakłada też m.in. stworzenie Centralnego Rejestru Wyborców.

Opinię w sprawie tych przepisów skierował do marszałka Senatu Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek.

-„Choć intencja zwiększenia frekwencji wyborczej oraz transparentności procesu wyborczego zasługuje na aprobatę, to nie wszystkie z zaproponowanych rozwiązań są w pełni adekwatne do osiągnięcia tego celu lub są sformułowane w sposób, który może prowadzić do naruszenia konstytucyjnych praw i wolności obywateli” – uważa RPO.

Miasta bez wykluczenia?

Zaznaczył, że ogólny kierunek propozycji organizacji bezpłatnego dowozu dla wyborców jest słuszny. „Może to jednak budzić wątpliwości z punktu widzenia konstytucyjnej zasady równości wyborów – z uwagi na objęcie nim jedynie gmin wiejskich oraz miejsko-wiejskich. Ograniczenie to opiera się na mylnym założeniu, że wykluczenie transportowe nie istnieje na terenach miejskich – tym bardziej przy kryterium 1,5 km odległości od lokalu wyborczego. Przyjęcie tego ograniczenia może prowadzić do nierównego traktowania obywateli znajdujących się w podobnej sytuacji, co może naruszać zasadę równości” – wskazał.

Rzecznik zauważył przy tym, że lokale wyborcze powinny być w większym stopniu dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. „Dlatego RPO ponownie rekomenduje zmianę przepisów dla zapewnienia wyborcom z niepełnosprawnościami szerszej ochrony ich praw poprzez poszerzenie regulacji co do dostępności lokali wyborczych” – zaznaczył.

RPO zasugerował też powrót do szerszej możliwości głosowania korespondencyjnego.