Nowa ustawa – nowe obowiązki dla organizatorów i operatorów

Co to oznacza dla organizatorów i operatorów transportu publicznego?Otóż od dnia 1 stycznia 2028 r. każda jednostka samorządu terytorialnego oliczbie mieszkańców przekraczającej 50 000, będzie mogła świadczyć lub zlecaćświadczenie usługi komunikacji miejskiej tylko podmiotowi, którego udziałautobusów zeroemisyjnych we flocie użytkowanych pojazdów na obszarze tejjednostki samorządu terytorialnego wynosi co najmniej 30%.

Marcin Gromadzki z Public Transport Consulting przypomina,że autobusami zeroemisyjnymi w rozumieniu ustawy, są pojazdy wykorzystujące donapędu energię elektryczną wytworzoną z wodoru w zainstalowanych w nim ogniwachpaliwowych lub wyłącznie silnik, którego cykl pracy nie prowadzi do emisjigazów cieplarnianych lub innych substancji objętych systemem zarządzaniaemisjami gazów cieplarnianych, a także trolejbusy.

Identyczną proporcję wprowadzono w odniesieniu doświadczenia lub zlecania przewozów jednostkami pływającymi, co dotyczy m.in. Koszalina,Ostródy i Szczecinka. Przywołany wymóg jest dość odległy, dlatego teraz kilkasłów o obowiązkach w perspektywie najbliższego roku.

Zgodnie z art. 37, każda jednostka samorządu terytorialnegoo liczbie mieszkańców powyżej 50 tys., zobowiązana jest do sporządzania co 36miesięcy analizy kosztów i korzyści związanych z wykorzystaniem, przyświadczeniu usług komunikacji miejskiej, autobusów zeroemisyjnych oraz innychśrodków transportu, w których do napędu wykorzystywane są wyłącznie silniki,których cykl pracy nie powoduje emisji gazów cieplarnianych lub innychsubstancji objętych systemem zarządzania emisjami gazów cieplarnianych.

Dokument ten ma objąć w szczególności:

1) analizę finansowo-ekonomiczną;

2) oszacowanie efektów środowiskowych związanych z emisjąszkodliwych substancji dla środowiska naturalnego i zdrowia ludzi;

3) analizę społeczno-ekonomiczną uwzględniającą wycenękosztów związanych z emisją szkodliwych substancji.

Ustawa zobowiązuje jednostki samorządu terytorialnego dozapewnienia możliwość udziału społeczeństwa w opracowaniu analizy – na zasadachokreślonych w dziale III w rozdziałach 1 i 3 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udzialespołeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

Wykonana analiza, niezwłocznie po jej sporządzeniu, jestprzekazywana ministrowi właściwemu do spraw energii, ministrowi właściwemu dospraw gospodarki i ministrowi właściwemu do spraw środowiska. Co ciekawe,jeżeli wyniki analizy wskazują na brak korzyści z wykorzystywania autobusówzeroemisyjnych, jednostka samorządu terytorialnego może nie realizowaćobowiązku osiągnięcia poziomu 30% udziału autobusów zeroemisyjnych. Analizajest więc dokumentem kluczowym w tym zakresie, ale podlega weryfikacji przez ażtrzy resorty.

Przywołany zapis oznacza, że w miastach, w których dokonanolub dokonuje się właśnie zakupu dużych partii fabrycznie nowych autobusów zsilnikiem na olej napędowy, ale spełniającym normy czystości spalin Euro-6 lubhybrydowych, wynik analizy może wskazać na celowość odroczenia w czasie zakupuautobusów zeroemisyjnych.

Art. 72 ustawy zobowiązuje samorządy do wykonania pierwszejtakiej analizy do dnia 31 grudnia 2018 r.

Ponadto, wszystkie jednostki samorządu terytorialnegoliczące powyżej 50 tys. mieszkańców, do dnia 31 stycznia każdego roku,zobowiązane zostały do przekazywania ministrowi właściwemu do spraw energii,informacji o liczbie i udziale procentowym pojazdów elektrycznych lub pojazdównapędzanych gazem ziemnym w użytkowanej flocie pojazdów, według stanu na dzień31 grudnia roku poprzedzającego przekazanie tej informacji.

Art. 80 zobowiązuje samorządy do zaktualizowania do dnia 22lutego 2019 r. (czyli w terminie roku od wejścia w życie ustawy) planówtransportowych, w celu uwzględnienia nowych wymagań wobec tych dokumentów, amianowicie:

– określenia linii komunikacyjnych, na których przewidywanejest wykorzystanie pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazemziemnym oraz wskazania planowanego terminu rozpoczęcia ich użytkowania;

– w sytuacji, gdy plan przewiduje wykorzystanie autobusówzeroemisyjnych lub autobusów napędzanych gazem ziemnym, także określenia:

1) geograficznego położenia stacji gazu ziemnego;

2) geograficznego położenia infrastruktury ładowaniadrogowego transportu publicznego;

3) miejsca przyłączenia do:

a) sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej – planowanejinfrastruktury ładowania

lub

b) sieci dystrybucyjnej gazowej – planowanej stacji gazuziemnego

lub

c) magazynu energii.

Marcin Gromadzki przypomina, że przy opracowywaniu planutransportowego na szczeblu gminy należy również uwzględnić wyniki analizy, októrej mowa w art. 37 ust. 1 ustawy. Jeżeli wyniki tej analizy wskazują nazasadność wykorzystania w publicznym transporcie zbiorowym autobusówzeroemisyjnych, projekt planu transportowego, w zakresie wykorzystania tychautobusów, należy również skonsultować odpowiednio z operatorem systemudystrybucyjnego elektroenergetycznego oraz operatorem systemu dystrybucyjnegogazowego.

W toku tych konsultacji, operator systemu dystrybucyjnegoelektroenergetycznego przedstawia ocenę technicznych i ekonomicznych warunkówprzyłączenia do sieci infrastruktury ładowania w miejscach wskazanych wprojekcie planu transportowego jako jej lokalizacje oraz możliwości dostawyenergii elektrycznej do sieci z magazynu energii stanowiącego część tej infrastruktury,a operator systemu dystrybucyjnego gazowego – analogiczną ocenę technicznych iekonomicznych warunków przyłączenia do sieci stacji gazu ziemnego w miejscachwskazanych w projekcie planu transportowego jako lokalizacje instalacjisłużących do zaopatrywania pojazdów publicznego transportu zbiorowego.

Dość łatwo policzyć, że aby nie złamać prawa i zdążyć zwymagającą tak szerokich konsultacji aktualizacją planu transportowego do dnia22 lutego 2019 r., prace nad dokumentem należy rozpocząć nie później niż wewrześniu 2018 r.

W przypadku organizatorów komunikacji miejskiej, do tej datymuszą być już gotowe – i także skonsultowane – analizy kosztów i korzyścizwiązanych z wykorzystaniem przy świadczeniu usług autobusów zeroemisyjnychoraz innych środków transportu, w których do napędu wykorzystywane są wyłączniesilniki, których cykl pracy nie powoduje emisji gazów cieplarnianych lub innychsubstancji objętych systemem zarządzania emisjami gazów cieplarnianych, októrych to analizach mowa w art. 37 ustawy o elektromobilności i paliwachalternatywnych.

Terminy te są, delikatnie mówiąc, dość mobilizujące. Wzasadzie analizy należałoby wykonywać niezwłocznie po uprawomocnieniu sięustawy – konkluduje Gromadzki.

„