Elektromobilna nowela z podpisem prezydenta. Ze strefami czystego transportu

przyspieszenie rozwoju elektromobilności

W komunikacie Kancelarii Prezydenta wskazano, że celem ustawy jest ułatwienie i przyspieszenie rozwoju elektromobilności. Wprowadza ona m.in. przepisy modyfikujące zasady tworzenia stref czystego transportu, określa procedurę mającą na celu instalację w budynkach wielorodzinnych punktów ładowania, a także rozszerza uprawnienia inspektorów Urzędu Dozoru Technicznego (UDT) oraz Transportowego Dozoru Technicznego (TDT) o możliwość przeprowadzania kontroli doraźnych, w przypadku podejrzenia wystąpienia zagrożenia dla bezpieczeństwa użytkowników, z uwagi na awarie lub uszkodzenia powstałe w trakcie eksploatacji stacji oraz punktów ładowania.

Nowela doprecyzowuje również przepisy dotyczące stacji ładowania, które powinny podlegać kontrolom przeprowadzanym przez UDT, oraz definicję stacji ładowania. Wprowadza także obowiązek uzyskiwania indywidualnych kodów identyfikacyjnych dla operatorów ogólnodostępnych stacji ładowania i dostawców usługi ładowania, operatorów stacji gazu ziemnego i operatorów stacji wodoru, a ponadto doprecyzowuje zasady funkcjonowania rejestru Ewidencji Infrastruktury Paliw Alternatywnych (EIPA).

Podpisany przez prezydenta akt wprowadza przepisy dotyczące amortyzacji pojazdów niskoemisyjnych, pojęcia i regulacje mające na celu rozwój infrastruktury tankowania wodoru oraz możliwość udzielania wsparcia finansowego, w przypadku gdy przedsiębiorca nie kupuje pojazdu, a korzysta z leasingu.

Ostateczna wersja

Przypomnijmy, że w trakcie procedowania noweli, sejmowa Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisja Infrastruktury poparły zgłoszone przez Senat legislacyjne i redakcyjne poprawki do noweli ustawy o elektromobilności.

W głosowaniu połączonych komisji wszystkie merytoryczne poprawki Senatu zostały jednak odrzucone, w tym o zmianie regulacji dotyczących stref czystego transportu. Zakładała ona, że samorządy, ustanawiając takie strefy i wyznaczając ograniczenia we wjeździe do nich, kierować się mają normami emisji spalin (normami Euro). Akceptacji komisji sejmowych nie znalazła też poprawka zrównująca prawa administracji publicznej z samorządową w kwestii posiadania we flocie odpowiedniej liczby pojazdów niskoemisyjnych i zeroemisyjnych. Zgodnie z nią do 1 stycznia 2024 r. wydłużał się okres, w którym samorządy – tak jak GDDKiA – nie musiałyby spełniać kryterium posiadania odpowiedniej liczby pojazdów niskoemisyjnych przy wykonywaniu zadań. Senator Stanisław Gawłowski (KO) wyjaśnił, że celem tej poprawki było zrównanie praw administracji publicznej z samorządową w kwestii posiadania we flocie odpowiedniej liczby pojazdów niskoemisyjnych i zeroemisyjnych. Gawłowski wskazał, że zgodnie z ustawą GDDKiA, jako zarządca dróg, nie będzie musiała do 2024 roku spełnić obowiązku posiadania minimum 10 proc. pojazdów elektrycznych bądź napędzanych gazem, przy wykonywaniu swoich zadań. Ten wymóg nie dotyczy jednak pozostałych, czyli samorządów województw, powiatów, czy gmin – podkreślił.

Nowelizacja zakłada m.in. możliwość ustanawiania stref czystego transportu we wszystkich gminach, niezależnie od liczby mieszkańców. Nowela rozszerza katalog pojazdów zwolnionych z zakazu wjazdu do takich stref o specjalistyczne pojazdy Głównego Inspektora Ochrony Środowiska inne niż wykorzystywane wyłącznie do przewozu osób, a realizujące ustawowe zadania związane z ochroną ludności, bezpieczeństwem pożarowym i utrzymaniem porządku publicznego.

Nowela przewiduje też, iż mając prawo jazdy kat. B będzie można prowadzić elektryczne auta dostawcze o masie do 4250 kg zamiast do 3500 kg. Związane jest to z dodatkową masą baterii.

Nowe przepisy regulują również procedury instalacji punktów poboru energii w budynkach wielorodzinnych. Przepisy mają ułatwić montaż punktów ładowania samochodów elektrycznych na wniosek mieszkańców danego budynku. Określa się przypadki, w jakich wspólnota mieszkaniowa czy spółdzielnia może wydać decyzję odmowną odnośnie do instalacji prywatnego punktu poboru energii przez mieszkańca oraz przyłączenia go do sieci poprowadzonej w nieruchomości. W przypadku budynków posiadających status zabytków trzeba uzyskać zgodę konserwatora zabytków.

Nowe prawo daje też możliwość udzielania wsparcia finansowego w przypadku, gdy przedsiębiorca nie kupuje pojazdu, a korzysta z leasingu.

W nowych przepisach pojawia się też definicja roweru wspomaganego elektrycznie, co ma umożliwić rozwój i wsparcie bardziej zróżnicowanych pojazdów elektrycznych. Wprowadzono także niezbędne modyfikacje pojęcia i rozwiązania dotyczące planowanego powstania infrastruktury tankowania wodoru. W uzasadnieniu wskazano, że wprowadzenie regulacji w zakresie wodoru jest konieczne, gdyż zakłada się, że nowe paliwo alternatywne znajdzie w niedalekiej przyszłości zastosowanie w różnych segmentach gospodarki w ramach zorganizowanych flot pojazdów, w logistyce przemysłowej oraz w transporcie publicznym.

Unijne dopasowanie

Jak wskazała Kancelaria Prezydenta, nowela wdraża także szereg aktów prawa europejskiego: dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1161 z dnia 20 czerwca 2019 r. zmieniającą dyrektywę 2009/33/WE w sprawie promowania ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów transportu drogowego, a także dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniającą dyrektywę 2012/27/UE oraz dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/844 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniającą dyrektywę 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i dyrektywę 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej.

W komunikacie Kancelarii zauważono, iż w związku z przyjętymi zmianami w ustawie o elektromobilności i paliwach alternatywnych uchwalona ustawa wprowadza zmiany w 12 ustawach: ustawie z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń, ustawie z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawie z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawie z 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne, ustawie z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, ustawie z 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, ustawie z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, ustawie z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, ustawie z 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze, ustawie 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych, ustawie z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz ustawie z 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw.

Jak podała Kancelaria Prezydenta, ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z zastrzeżeniem odrębnego terminu wejścia w życie części wskazanych w ustawie regulacji, ze względu na to, że wprowadzanie poszczególnych rozwiązań będzie stopniowe i zakończy się w 2028 r. (PAP)