Berlin: 100 km buspasów i 3 mln euro korzyści

Pierwsze buspasy w Berlinie powstały 40 lat temu. Obecnie jest ich 232, o łącznej długości ponad 100 km. Skrócenie czasu przejazdu i większa punktualność zmniejsza koszty funkcjonowania firm komunikacji miejskiej o 3,5 mln euro rocznie. O ich funkcjonowaniu opowiedział na łamach Newslettera ZTM Warszawa Hans-Werner Franz, szef berlińskiego VBB, prezydent EMTA.

Poniżej publikujemy ten bardzo ciekawy wywiad:

Hans-Werner Franz, szef berlińskiego VBB, prezydent EMTA: Budowę pierwszych pasów ruchu przeznaczonych wyłącznie dla autobusów rozpoczęto w 1970 roku. W tym czasie autobusy jeździły już po pasach wydzielonych dla tramwajów. Sieć buspasów sukcesywnie rozbudowano z 67 km w roku 1995 do – obecnie funkcjonujących – 101,54 km. Oczywiście mamy w planach dalszą rozbudowę sieci buspasów w przyszłości. Muszę dodać, że władze Berlina realizują obecnie program szybszej optymalizacji sygnalizacji świetlnej, w którym przewidziano wydłużenie czasu obowiązywania istniejących buspasów. Pozwoli to jeszcze bardziej skrócić czas jazdy autobusów komunikacji miejskiej.

Hans-Werner Franz: Wprowadzeniu i rozbudowie sieci buspasów w Berlinie towarzyszyły głównie protesty handlowców, z powodu likwidacji miejsc parkingowych dla potencjalnych klientów. Zastrzeżenia mieli również przedstawiciele lobby samochodowego. Stopień akceptacji regulacji związanych z buspasami zależał i zależy w dużej mierze od tego, czy powstanie danego pasa było lub jest uzasadnione. Uznaliśmy od początku, że prawidłowym rozwiązaniem było utworzenie buspasów na głównych ulicach, umożliwiających autobusom jazdę na specjalnie wydzielonym pasie obok samochodów prywatnych. Nie ulega wątpliwości, że swobodny przejazd autobusu komunikacji miejskiej przyczynia się do skrócenia czasu jazdy i zwiększenia punktualności. A to w efekcie prowadzi do oszczędności kosztów świadczenia usług przez przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej. Berlińskie firmy przewozowe oszczędzają, według własnych wyliczeń, 3,5 miliona euro rocznie na rzecz pojazdów i personelu.

Hans-Werner Franz: W Berlinie mamy obecnie 232 pasy dla autobusów, o długości 101,54 km.

Newsletter: Kto jest uprawniony do użytkowania buspasów? Czy mogą po nich jeźdźić np. autobusy przedsiębiorstw prywatnych, taksówki, pojazdy specjalne lub pojazdy przewożące większą liczbę osób?

Hans-Werner Franz: Po pasach dla autobusów komunikacji miejskiej nie mogą poruszać się inne pojazdy. Dopuszczony jest ruch po buspasach oznaczonych autobusów przewożących uczniów lub osoby niepełnosprawne, zgodnie z zapisami prawa o przewozie osób. Pojazdy dla osób niepełnosprawnych, taksówki, rowery i autobusy mogą poruszać się po buspasie tylko wtedy, gdy są dodatkowo oznaczone. Odnotowujemy duży ruch po pasach dla autobusów, dopuszczających taką możliwość, taksówek i pojazdów dla osób niepełnosprawnych oraz autobusów prywatnych. Natomiast w minimalnym stopniu z możliwości poruszania się po tych pasach korzystają samochody ciężarowe. Samochody ciężarowe mogą poruszać się po buspasach w określonym czasie (przed godz. 7.00 i po godz. 18.00), wyłącznie w celu załadunku i rozładunku. W Berlinie notujemy olbrzymie zapotrzebowanie na miejsca parkingowe i jeśli jest to możliwe, zezwolono na parkowanie w obrębie buspasów.

Dość często jeżdżą po buspasach rowerzyści. Jest to zgodne z dążeniem berlińskiego senatu do rozwoju przyjaznej środowisku komunikacji rowerowej. Gdyby rowerzyści musieli poruszać się między pasami komunikacji miejskiej a pasami użytkowników indywidualnych,       ruch rowerowy byłby niemożliwy wszędzie tam, gdzie nie ma ścieżek rowerowych.

Newsletter: W jakich godzinach działają buspasy?

Hans-Werner Franz: Czas obowiązywania buspasów ustalany jest odpowiednio do warunków ruchu drogowego. Ograniczone czasowo buspasy, które obowiązują przede wszystkim w porach o największym natężeniu ruchu, umożliwiają później rowerzystom jazdę po specjalnie wydzielonym pasie ruchu, a także chronią ich przed indywidualnymi zmotoryzowanymi. Pragnę podkreślić, że w porach o niskim natężeniu ruchu użytkowanie buspasów przez wszystkie pojazdy nie stwarza żadnego problemu.

Newsletter: Czy kierowcy respektują zakaz jazdy po buspasach?

Hans-Werner Franz: W zasadzie buspasy w Berlinie są przestrzegane przez użytkowników ruchu drogowego. Jedynie w miejscach, gdzie występuje duże zapotrzebowanie na miejsca parkingowe oraz miejsca postojowe dla samochodów dostawczych, konieczna jest zwiększona kontrola. Odpowiedzialne za kontrolę pojazdów zaparkowanych są urzędy porządkowe poszczególnych dzielnic, natomiast za kontrolę ruchu drogowego odpowiedzialna jest policja. Ponadto przeszkoleni przez policję pracownicy berlińskich przedsiębiorstw komunikacyjnych (tzw. opiekunowie buspasów) są upoważnieni na podstawie szczególnego porozumienia z policją do zgłaszania centrali policji w Berlinie wszelkich utrudnień ruchu drogowego na buspasach, przystankach oraz torach tramwajowych. Może zostać zarządzone także odholowanie pojazdu z tego miejsca. Wykroczenia, związane np. z wsiadaniem i wysiadaniem, również mogą prowadzić do znacznych utrudnień ruchu autobusów komunikacji miejskiej. Niestety, ponieważ są to wykroczenia trwające bardzo krótko, prawie niemożliwe są kompleksowe środki weryfikowania tych przypadków z powodu koniecznego czasu reakcji. Z powodu nieprzepisowo zaparkowanych pojazdów na buspasach i w obrębie przystanków autobusowych policja odholowała w 2008 roku prawie 6 000 pojazdów z buspasów i około 2 000 z przystanków autobusowych. Ponadto w tym samym roku ukarano mandatami około 14 000 wykroczeń przeciwko zakazom zatrzymywania i postoju na buspasach. Te wykroczenia skutkują zapłatą mandatu.

Aktualnie berlińskie przedsiębiorstwa przewozowe rozważają podjęcie bardziej intensywnej kampanii społecznej, przekonującej o korzyściach wynikających z funkcjonowania buspasów oraz konieczności zapewnienia swobodnego dojazdu do przystanków osobom niepełnosprawnym.