Zgromadzenie PSPA 2025: Jeden głos autokarów ws. Ukrainy i nagroda Polski Bus

Rozkład jazdy:

1. Jakie główne zagrożenia dla branży autokarowej wskazano podczas Zgromadzenia Ogólnego PSPA?
2. Jakie działania i postulaty wobec konkurencji ukraińskiej przedstawili polscy przewoźnicy?
3. Kto otrzymał nagrodę Polski Bus 2024 w kategorii turystycznej i za co przyznano to wyróżnienie?

Najważniejsze problemy

Program zgromadzenia PSPA otworzył się prezentacjami partnerów branżowych, sprawozdaniem zarządu oraz głosowaniem dotyczące budżetu. Następie dyskutowano o zagrożeniach dla branży, które od miesięcy podcinają konkurencyjność polskich przewoźników. To:

1. Konkurencja ze strony firm ukraińskich

To temat numer jeden. Przewoźnicy wskazali, że różnice w prawie i brak symetrii w traktowaniu firm z Polski i Ukrainy tworzą ogromną przewagę po stronie ukraińskich przedsiębiorstw. Główne zarzuty:

• ukraińskie firmy nie muszą spełniać tylu wymogów jak polskie działające w UE – dotyczy to zarówno pakietu mobilności, jak i czasu pracy kierowcy;
• ukraińskie autokary mogą przebywać w Polsce nawet 6 miesięcy bez konieczności powrotu, podczas gdy polski autobus może być w Ukrainie tylko 7 dni;
• ukraiński autokar ma prawo wjazdu do Polski „na pusto”, co pozwala mu wykonywać kabotaż, polski autobus nie ma prawa wjazdu „na pusto” do Ukrainy;
• jeżeli polska firma zakłada ukraińską spółka i stara się o zezwolenie na przewozy międzynarodowe, to musi wcześniej przez długi okres (pojawiła się liczba 3 lat) wykonywać przewozy krajowe. W Polsce ukraińskie firmy zakładają spółki błyskawicznie i otrzymują zezwolenia nawet w 24 godziny;
• równolegle ukraiński tabor staje się coraz nowocześniejszy, jest kupowany za gotówkę i coraz mniej odbiega od eropejskich standardów.
• równolegle pojawia się też problem sposobu „korzystania” przez ukraińskie autokary z polskich dworców oraz osób, które zachęcają ukraiński pasażerów do korzystania tylko z ukraińskich autobusów.

Postulat PSPA: – wprowadzenie obowiązkowych zgłoszeń dla ukraińskich autobusów na wzór Chorwacji i Słowenii oraz zwiększenie kontroli kabotażu i pobytów autokarów na terytorium RP

2. Spadek konkurencyjności polskich przewoźników po wejściu Pakietu Mobilności

Pełne „oZUSowanie” umów, likwidacja delegacji oraz rozliczenia zgodne z Pakietem Mobilności podniosły koszty pracy i sprawiły, że polskie firmy stały się mniej konkurencyjne. Przewoźnicy przyznali, że teraz tańsi sa przewoźnicy z innych krajów unijnych, którzy niej mają aż takich obciążeń fiskalnych jak my. To Czesi, Rumuni, Bułgarzy, Litwini, Łotysze. Dodatkowo podano sprawdzone informacje, Czesi nadal mogą odliczać delegacje – czyli inaczej niż w Polsce.

3. Eurowiniety

Koeolejne zagrożeń dla branży autokarowej dyrektywa 2022/362 oznacza realny wzrost kosztów dla przewoźników korzystających ze starszego, bardziej emisyjnego taboru. Wprowadzenie klas CO₂ w systemie opłat sprawi, że różnice między nowoczesnymi pojazdami a starszymi konstrukcjami będą jeszcze bardziej odczuwalne finansowo. Dla wielu firm, które już dziś walczą o utrzymanie rentowności, może to oznaczać konieczność przyspieszonej wymiany taboru albo wycofania się z części tras.

3. Podwyżka eTOLL od lutego 2026

Rozszerzenie sieci dróg płatnych i podniesienie stawek e-TOLL o 40–42 procent znacząco podniesie koszty przejazdów autokarów. Rozszerzenie sieci dróg płatnych obejmie dodatkowe ok. 645 km tras. Stawki e-TOLL dla pojazdów powyżej 3,5 t i autobusów mają wzrosnąć o 40–42 procent. Planowane wpływy z systemu mają wzrosnąć z 3,9 mld PLN w 2025 roku do 6,6 mld PLN w 2026 roku. Zmiany mają wejść w życie 1 lutego 2026 roku.

4. Podatek od środków transportowych – może być taniej

Stawki są dramatycznie zróżnicowane. Pozytywny przykład to Zawadzkie, gdzie podatek wynosi 100 zł. Jednocześnie są miejsca, w których stawka sięga 1800 zł, a nawet 2600 zł. Przewoźnicy wskazują, że to realnie decyduje o tym, gdzie firmy rejestrują tabor.

6. Dofinansowanie do tachografów

Kolejna dobra informacja to start naboru wniosków o dopłaty do wymiany tachografów rozpocznie się 1 grudnia 2025 roku o godz. 10:00 i potrwa do końca stycznia 2026 roku. Przewoźnicy mogą otrzymać refundację kosztu montażu inteligentnego tachografu G2V2 w wysokości do 3.000 PLN na pojazd. Łączna pula programu wynosi 319,7 mln PLN, co pozwala na wsparcie ponad 106.000 pojazdów. Wnioski będą składane elektronicznie poprzez ARiMR, a w pierwszej kolejności rozpatrywane będą zgłoszenia obejmujące maksymalnie 10 tachografów. Decyduje kolejność zgłoszeń. Warto dodać, że autokary zostały oddane do tego wsparcia po interwencji PSPA.

Sprawozdanie z działalności PSPA 2025

Podczas głosowania aktualny zarząd stowarzyszenia otrzymał absolutorium za cały okres działalności. Najważniejsze działania: podjęte przez zarząd PSPA w 2025 roku to:

Aktualny zarząd PSPA: – Rafał Jańczuk – Prezes Zarządu; – Paweł Czurczak – Członek Zarządu; – Marcin Matlak – Członek Zarządu; – Karolina Szotek-Fronik – Członek Zarządu; – Ryszard Wójcik – Członek Zarządu. Komisja Rewizyjna: – Jerzy Biedulewicz – Przewodniczący; – Dariusz Bajda – Członek; – Andrzej Bartoszek – Członek

Podczas zgromadzenia swoje zgromadzenia PSPA mieli najważniejsi sponsorzy, czyli firmy Automet Group; Belgian Bus Sales BP Europa; Daimler Buses Polska; Nordglass, Szyby Autobusowe i IQ Card

Ważnym punktem Zgromadzenia Ogólnego było także uroczyste wręczenie nagrody Polski Bus 2024. Redakcja TransInfo przekazała statuetkę Mirce Rudzkiej, prezes Daimler Buses Polska, wyróżniając model Mercedes-Benz Tourismo L w kategorii turystycznej. Tourismo L od lat wyznacza standard w przewozach dalekobieżnych autobusowych i w 2024 roku stał się jednym z najchętniej wybieranym autokarem przez polskich operatorów.

Nagrodę – zgodnie z naszym założeniami – wręczamy i producentowi, i użytkownikowi, jako wyraz uznania dla wspólnego wprowadzenia innowacyjnych pojazdów na rynek. Dlatego w kategorii turystycznej otrzymał ją nie tylko Daimler Buses Polska, ale również największy użytkownik Tourismo w Polsce – firma Raf Trans z Warszawy, która jako pierwsza masowo wprowadziła najnowszą generację tego autokaru do swojej floty i dziś dysponuje już ponad 200 sztukami. To dzięki firmom takim jak Raf Trans model Tourismo stał się symbolem polskich przewozów turystycznych oraz autobusem, który w ostatnich latach zdominował segment Econo.

Podczas ceremonii podkreślono, że to właśnie połączenie jakości pojazdu i konsekwentnych inwestycji przewoźników sprawiło, że Mercedes-Benz Tourismo L zdobył przewagę nad konkurencją i poparcie czytelników w głosowaniu. Statuetka była więc wyróżnieniem zarówno dla producenta, jak i dla przewoźnika, który w największym stopniu ukształtował pozycję tego modelu na polskim rynku.