Wrocław przyznał fundusze na zabytki, w tym na remont autobusu Jelcz L11/2

Wrocław nie zapomina o swoim dziedzictwie – także tym związanym z historią komunikacji miejskiej i produkcją autobusów w podwrocławskim Jelczu.

Podczas ostatniej sesji Rady Miejskiej, która odbyła się 27 lutego 2025 roku, wrocławscy radni przyznali łącznie 5,57 mln złotych na wsparcie prac konserwatorskich, restauratorskich i budowlanych przy 10 zabytkowych obiektach. Wśród nich, ku zaskoczeniu wielu, znalazł się… autobus!

Rozkład jazdy:

1. Dlaczego wrocławscy radni przyznali dotację na remont autobusu Jelcz L11/2?
2. Jakie prace renowacyjne zostaną sfinansowane z miejskiej dotacji?
3. Co stanie się z autobusem po zakończeniu remontu?

Jelcz L11/2 – legenda polskich szos

Zabytkowy Jelcz L11/2, prawdziwy unikat na mapie polskiego dziedzictwa technicznego, otrzymał miejską dotację, która pozwoli na jego renowację.

Jelcz L11/2 to wyjątkowy przedstawiciel polskiej motoryzacji końca lat 80. Wyprodukowany w 1989 roku w Jelczańskich Zakładach Samochodowych, stanowił odpowiedź na potrzeby lokalnego transportu międzymiastowego. Charakterystyczna dwudrzwiowa konstrukcja (2+0+2), zwiększona liczba miejsc siedzących – aż 44 – oraz półki bagażowe czyniły go popularnym wyborem na trasach regionalnych.

Po zakończeniu eksploatacji liniowej, autobus trafił do Klubu Sympatyków Transportu Miejskiego (KSTM) we Wrocławiu. Pojazd, obecnie oznaczony numerem 1264, został zakupiony przez klub od dzierżoniowskiego oddziału Państwowej Komunikacji Samochodowej, gdzie nosił numer taborowy X-90523. Obecnie Jelcz znajduje się na terenie historycznej Zajezdni Popowice przy ulicy Legnickiej we Wrocławiu.

Zabytkowy status

W grudniu 2021 roku Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał autobus do rejestru zabytków jako cenny przykład dziedzictwa przemysłowo-technicznego. Decyzja ta nie tylko podkreśliła historyczną wartość pojazdu, ale także umożliwiła KSTM ubieganie się o wsparcie finansowe na jego ratowanie.

Przyznane przez Miasto środki pozwolą na kompleksowe prace konserwatorskie i renowacyjne. Plan obejmuje m.in. remont poszycia nadwozia, odtworzenie oryginalnych elementów wnętrza, przywrócenie historycznego malowania, a także naprawy mechaniczne, w tym układu napędowego. Celem jest nie tylko zabezpieczenie pojazdu przed dalszą degradacją, ale także umożliwienie jego prezentacji podczas wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych.

Włączenie autobusu do programu ochrony zabytków pokazuje, że dziedzictwo kulturowe to nie tylko zabytkowe kamienice czy świątynie, ale również obiekty techniczne i związane z codziennym życiem mieszkańców. Jelcz L11/2 to fragment transportowej historii Wrocławia, który przez lata służył pasażerom, a dziś przypomina o czasach dynamicznych zmian w polskiej komunikacji zbiorowej.

Zabytek na kołach

Po zakończeniu renowacji, autobus będzie mógł powrócić na wrocławskie ulice jako unikalna atrakcja. Planowane są przejazdy historyczne, udział w wydarzeniach miejskich i wystawach poświęconych historii transportu. To szansa, by młodsze pokolenia poznały technikę sprzed kilku dekad, a starsi mieszkańcy powrócili wspomnieniami do dawnych podróży.

Przykład wrocławskiego Jelcza L11/2 pokazuje, że współczesna ochrona zabytków coraz częściej obejmuje obiekty techniczne i ruchome, które do tej pory pozostawały na marginesie programów dotacyjnych. To krok w stronę pełniejszego dokumentowania historii miasta – nie tylko tej wielkiej i spektakularnej, ale także tej codziennej, ukrytej w detalach, takich jak rozkład jazdy, bilety i wspomnienia z podróży kultowymi pojazdami.