Tczew podsumował wprowadzeniu bezpłatnej komunikacji miejskiej: Pełen sukces

Same plusy

Z dniem 1 września 2023 r. wprowadzona została w Tczewie bezpłatna komunikacja miejska – bezwarunkowo, dla wszystkich pasażerów. Dwa dni później (3 września), wraz z wejściem w życie zmian w rozkładzie jazdy pociągów, zmianie uległy rozkłady jazdy wszystkich linii autobusowych.

Warto podkreślić, że wdrożone zmiany zaprojektowano na podstawie analiz wyników kompleksowych badań marketingowych, jakie przeprowadziła firma PTC w listopadzie 2022 r. W nowym rozkładzie jazdy przewidziano już pewne zmiany w popycie, jakie mogły wystąpić po zniesieniu opłat: zwiększono liczbę autobusów w ruchu w dniu powszednim z 21 do 26, zaprojektowano kursy dla 2 autobusów przegubowych (zamiast tylko jednego wcześniej), wprowadzono dużą liczbę autobusów trzydrzwiowych i przyjęto mechanizm stopniowego dochodzenia do całkowitej obsługi miasta już tylko takimi pojazdami w klasie maxi.

Wprowadzono też pewne korekty tras, m.in. dotyczące linii 7 i 17 w rejonie Cmentarza Komunalnego przy ul. Rokickiej i uruchomiono nową linię 5. Wszystkie te zmiany wpłynęły na wzrost rocznej liczby oferowanych pasażerom wozokilometrów – z 1,1 do blisko 1,5 mln.

Co ciekawe, drobne zmiany planowano także w trasach linii 2 i 12, ale przed ich wprowadzeniem zapytano pasażerów tych linii o zdanie i wobec braku jednoznacznego przekonania o potrzebie zmian, odstąpiono od ich realizacji.

Efekt BKM

W stosunku do jesieni 2022 r., kiedy to jeszcze obowiązywała odpłatność usług, w skali miesiąca nastąpił wzrost z 407 324 do 638 211 pasażerów, czyli o 230 907 osób, stanowiących aż 56,7% stanu z 2022 r.

Jeżeli z tych zarejestrowanych 230 907 nowych przejazdów, nawet tylko połowę zrealizowali dotychczasowi użytkownicy samochodów, to o 115 453 podróże miejskie zmniejszyło się wykorzystanie samochodów w mieście. Jeśli przyjmiemy, że średnio w jadącym po mieście samochodzie mamy 1,2 osoby, to z Tczewa ubyło 96 211 przejazdów samochodów w skali miesiąca. Zdecydowanie jest się więc z czego cieszyć.

W dniu powszednim popyt wzrósł o 9 231 osób (55,6%), w sobotę o 5 559 osób (60,5%), a w niedzielę – o 2 964 osoby (rekordowe 68,4%).

Wzrost nastąpił na wszystkich liniach. Procentowo najmniejszy był na liniach 2 i 12 – 36,5 i 39,0% (tych bez wprowadzenia zmian tras), a największy – na przeciwbieżnych względem siebie liniach 7 i 17 – 84,5 i 96,6% oraz na linii 1 – 86,5%.

Najlepszą pod względem liczby pasażerów na 1 wozokilometr stała się linia 1, zapewniająca szybki dojazd z osiedla Czyżykowo przez ścisłe centrum miasta do dworca kolejowego. I to jest kolejny spory sukces, bo dobre wykorzystanie tej linii oznacza rezygnację przez część tczewian z dojazdów na dworzec samochodami.

Wartość średnia wykorzystania pojazdów w dniu powszednim – 5,7 pasażerów na 1 wozokilometr – jest dla miasta zadowalająca i w pełni zgodna z przyjętymi założeniami sprzed zniesienia opłat.

Transportowe wnioski

Należy przy tym podkreślić, że wykorzystanie autobusów było w miarę równomierne, gdyż wdrożony nowy rozkład jazdy – z rytmicznie wykonywanymi kursami w stałych taktach i dobrą koordynacją rozkładów jazdy różnych linii na wspólnych odcinkach tras – spowodował rozłożenie pasażerów pomiędzy sąsiednie kursy. Pomimo bardzo dobrego średniego wykorzystania i wielu pasażerów ogółem, absolutnie w żadnym autobusie nie wystąpił nawet stan ścisku, wyznaczony przez nas na poziomie 75% nominalnej pojemności pasażerskiej. Można żartem powiedzieć, że zwiększony znacznie popyt po prostu idealnie dopasował się do oferty.

Natomiast jak podkreśla Marcin Gromadzki z PTC – miasto Tczew bardzo dobrze przygotowało się do zniesienia odpłatności usług, wychodząc z założenia, że atrakcyjna komunikacja miejska nie może być tylko bezpłatna, ale musi też charakteryzować się wysoką jakością, w tym dużą częstotliwością kursów, w których oferowane są komfortowe warunki przewozu pasażerów.

-„W Tczewie wprowadzenie bezpłatnej komunikacji miejskiej okazało się pełnym sukcesem. Ale warto podkreślić, że stało się tak dzięki planowemu, przemyślanemu działaniu w oparciu o badania marketingowe popytu i następnie modelowemu planowaniu oferty przewozowej, z wykorzystaniem zaawansowanych technik koordynacji rozkładów jazdy, m.in. częstych zmian w dziennym przypisaniu pojazdów do linii. Wiem, że to pozornie błaha „rozkładowa kuchnia”, ale jak się potem okazuje w praktyce – bardzo ważna – podkreślił Marcin Gromadzki.

Co dalej?

Tczew nie poprzestaje na zniesieniu opłat. Miasto czeka na środki na zakup 10 fabrycznie nowych autobusów elektrycznych i uruchomienie finansowania, aby rozpocząć przetarg na ich dostawę.

W 2024 r. ruszy też postępowanie wyboru operatora, który wprowadzi pozostałe 20 fabrycznie nowych autobusów i wraz z przekazanymi mu do i eksploatacji 10 elektrobusami, obsługiwać będzie przez kolejne 10 lat tczewską komunikację miejską. Niezła perspektywa!