Sejm przegłosował ustawę o biopaliwach. Brakuje tylko podpisu prezydenta

6 lutego Sejm uchwalił nowelizację ustawy o biokomponentach i biopaliwach, zgodnie z którą minimalny udział energii pochodzącej z OZE w transporcie (NCW) ma rosnąć tak, by 2030 r. wynieść 14,9 proc.

W 2025 roku ma to być 9,2 proc. Za uchwaleniem ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz innych ustaw głosowało 231 posłów, przeciw było 199, nikt nie wstrzymał się od głosu. Teraz ustawa trafi do prezydenta.

Rozkład jazdy:

1. Jakie są główne założenia nowelizacji ustawy o biokomponentach i biopaliwach?
2. Dlaczego opozycja krytykowała przyjęte zmiany i jakie miała do nich zastrzeżenia?
3. Jakie paliwa i źródła energii zostały uwzględnione w realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego (NCW)?

Zdaniem opozycji

W środę połączone komisje sejmowe do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Rolnictwa i Rozwoju Wsi negatywnie zaopiniowały projekt noweli, na wniosek PiS, według którego nowelizacja nie wspiera polskich rolników i wytwórców biokomponentów, pomija też kwestie wykorzystania biodiesla w transporcie ciężkim.

-"Nie przyjmujmy żadnych dyrektyw, które w sposób biurokratyczny nakładają na polską gospodarkę nowe regulacje. Chcemy zachęcić rząd do negocjacji w sprawie zmiany dyrektywy RED II w kontekście biokomponentów I generacji, żeby to było jeszcze bardziej korzystne dla wytwórców rzepaku czy kukurydzy" - apelował do posłów Janusz Kowalski (PiS).

"Ta ustawa zmierza do implementacji dyrektywy unijnej, ale nie daje szansy polskim rolnikom, polskim wytwórcom estrów etylowych, które mogłyby być wykorzystywane w transporcie dla poprawy jakości środowiska" - argumentował Ireneusz Zyska z PiS podczas prac w komisjach sejmowych. Jego zdaniem nowelizacja pomija cały obszar transportu ciężkiego, który wykorzystuje diesel. "Nie ma możliwości produkcji polskiego biodiesla na podstawie tej ustawy" - ocenił Zyska.

Według niego niemożliwe są też do wypełnienia regulacje o udziału procentowego paliw odnawialnych w transporcie. Zyska powołał się na opinie ekspertów, według których nie jest możliwe, by z roku na rok ten udział mógł wzrosnąć o ok. 5 proc. tj. z 10 proc. w 2029 r. do 14,9 proc. w 2030 r.

Wnioski odrzucone

W czwartek Sejm odrzucił wniosek komisji, przyjął za to cztery poprawki zgłoszone w trakcie prac sejmowych przez Polskę 2050-TD. Jedna z nich ma na celu zapewnienie wejścia w życie przepisów Prawa energetycznego dotyczących obowiązków koncesyjnych dla ciekłych paliw węglowych pochodzących z recyklingu z odpowiednim vacatio legis do 1 stycznia 2027 r. pozwalającym na dostosowanie się przedsiębiorców do nowych obowiązków.

Zgodnie z kolejną poprawką przedsiębiorcy wytwarzający paliwa ciekłe w procesie recyklingu nie będą wnosili zabezpieczenia majątkowego w związku z udzieloną koncesją w wysokości 10 mln zł do czasu wejścia w życie przepisu obniżającego wysokość zabezpieczenia majątkowego dla wnioskodawcy koncesji na wytwarzania paliwa ciekłego.

Nowe przepisy dostosowują polskie prawo do dyrektywy UE RED II, promującą energię ze źródeł odnawialnych. Dyrektywa wprowadza m.in. podział na biopaliwa i biopaliwa wytwarzane z biomasy. Nowe przepisy pozwolą na rozwój paliw alternatywnych (np. biometanu), a także m.in. energii elektrycznej z OZE. To ma ograniczyć negatywny wpływ paliw i transportu na środowisko i jakości powietrza w Polsce.

Nowela wprowadza certyfikację biomasy pod kontem spełniania kryteriów zrównoważonego rozwoju. Uchyla także przepisy dotyczące Narodowego Celu Redukcyjnego.

Narodowy Cel Wskaźnikowy

Określa ona też Narodowy Cel Wskaźnikowy (NCW) na kolejne lata. NCW to minimalny udział biokomponentów oraz innych paliw odnawialnych zużytych we wszystkich rodzajach transportu, w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych zużywanych w ciągu roku w transporcie drogowym i kolejowym. Minimalny udział energii pochodzącej z OZE (NCW) w transporcie ma wynieść więc w 2025 roku – 9,2 proc., w latach od 2026 do 2029 – 10 proc., a w 2030 r. – 14,9 proc. Cel ten ma zostać osiągnięty przede wszystkim przez wykorzystanie: biokomponentów z surowców spożywczych lub pastewnych; biokomponentów zaawansowanych z surowców odpadowych lub pozostałości, odnawialnej energii elektrycznej.

Uzupełniono katalog paliw, którymi można realizować NCW o ciekłe i gazowe paliwa węglowe, gazowe paliwa węglowe pochodzące z recyklingu oraz odnawialną energię elektryczną. Paliwem umożliwiającym realizację NCW będzie mógł być także biometan, w tym wprowadzony do sieci gazowej, który w celu końcowego zużycia trafił na stacje, np. bioCNG.

Przy realizacji NCW uwzględnione zostaną – poza paliwami i biopaliwami ciekłym – również paliwa lotnicze i paliwa żeglugowe.

W uzasadnieniu do projektu zwrócono uwagę, że w dyrektywie RED II wyznaczono maksymalny udział biokomponentów wytworzonych z roślin spożywczych i pastewnych w końcowym zużyciu energii w transporcie drogowym i kolejowym na poziomie nie wyższym niż 1 punkt procentowy udziału tych biokomponentów w transporcie drogowym i kolejowym osiągniętym w referencyjnym 2020 r., z zastrzeżeniem, że poziom ten nie może przekraczać 7 proc.

Biorąc pod uwagę znaczący udział krajowego sektora rolnego w realizacji celu OZE w transporcie w Polsce przyjęto więc, że limit wykorzystania biokomponentów wytworzonych z roślin spożywczych i pastewnych powinien zostać ustanowiony na maksymalnym, dopuszczalnym dyrektywą poziomie, to jest 6,1 proc.

Zaproponowane przepisy mają wejść w życie zasadniczo od 1 kwietnia 2025 r. (PAP)