NIK krytycznie o dowożeniu dzieci do szkół [FILM]

Skontrolowane przez NIK gminy niemal powszechnie – głównieze względów ekonomicznych – rezygnowały z dowożenia dzieci i uczniów specjalniedo tego przystosowanymi autobusami szkolnymi, tzw. gimbusami, na rzeczautobusów kursujących w ramach przewozów regularnych (albo regularnychspecjalnych). W ocenie NIK przyjęte rozwiązanie nie zapewnia wystarczającegopoziomu bezpieczeństwa dzieci i uczniów podczas dowożenia ich do przedszkoli iszkół. Pojazdy przewozów regularnych nie muszą bowiem spełniać restrykcyjnych -dotyczących ich budowy i wyposażenia – wymogów, wynikających ze specyfikiprzewozów szkolnych. Jedynie w ośmiu spośród 30 skontrolowanych gmin i to tylkona części z tras, do dowożenia dzieci i uczniów używano pojazdów spełniającychwarunki techniczne i posiadających wyposażenie przewidziane dla autobusówszkolnych, które w ruchu drogowym wyróżnia przede wszystkim pomarańczowy kolornadwozia.

Poniżej prezentujemy wypowiedzi prezesa NIK KrzysztofaKwiatkowskiego w temacie szkolnych przewozów:

{https://www.youtube.com/watch?v=sODAgb5mB2I}

Negatywny wpływ na poziom bezpieczeństwa dowożonych uczniówma także sposób wyboru przewoźników wykonujących przewozy do przedszkoli iszkół. W 80 proc. skontrolowanych gmin kryteria wyboru wykonawców sprowadzałysię wyłącznie do najniższej ceny. Zaledwie w dwóch gminach, w warunkachstawianych potencjalnym wykonawcom, określono maksymalny wiek pojazdów (20 i 15lat), którymi świadczona miała być usługa. Natomiast w żadnej z gminspecyfikacja techniczna dotycząca przedmiotu zamówienia nie określała – choćbyw sposób zbliżony do norm przewidzianych dla autobusów szkolnych – cech technicznychi wymagań jakościowych, jakie miały spełniać pojazdy używane do przewożeniadzieci i uczniów. Taka, dozwolona w świetle obowiązującego prawa, organizacjaprzewozów pozwalając gminom na oszczędności, prowadziła jednak do obniżeniapoziomu bezpieczeństwa dzieci w stosunku do zapewnianego przez autobusyszkolne. NIK przypomina bowiem, że wymogi dla autobusów szkolnych dotyczą takistotnych kwestii, jak liczba i funkcjonowanie drzwi w pojazdach – w tym ichzabezpieczenie przed niepożądanym otwarciem podczas jazdy; liczba i konstrukcjaoraz wymiary siedzeń – w tym pasy bezpieczeństwa oraz zabezpieczenie skrajnychsiedzeń przed przechyleniem się pasażera na bok; wyposażenia autobusu szkolnegow odpowiednie tablice ostrzegawcze, informujące innych uczestników ruchudrogowego, a także w urządzenia sygnalizujące światłem i dźwiękiem zatrzymaniesię pojazdu oraz wsiadanie i wysiadanie z niego dzieci i uczniów.

{https://www.youtube.com/watch?v=rnrEV6NONZY}

Niepokojące są również wyniki kontroli wskazujące na liczneprzypadki nieprzestrzegania (we wszystkich skontrolowanych gminach) przepisówruchu drogowego podczas dowożenia dzieci. Dotyczyło to zarówno zachowaniakierujących autobusami (np. zatrzymywanie pojazdów w miejscach do tegonieprzystosowanych lub wręcz niedozwolonych, czy też po niewłaściwej stroniejezdni), jak również braku albo nieprawidłowego oznakowania miejsc wsiadania iwysiadania dzieci i uczniów. Blisko połowa przystanków, na których do autobusówwsiadały oraz wysiadały z nich dzieci i uczniowie, nie posiadała żadnegooznakowania (najczęściej wynikało to z braku zatwierdzonej organizacji ruchudla tego odcinka drogi).

Niedostatecznemu poziomowi bezpieczeństwa przewozów sprzyjabrak odpowiednich kontroli wykonawców przewozów, a także słabość systemunadzoru nad stacjami diagnostycznymi, co NIK stwierdziła również wewcześniejszych swoich kontrolach.

Potwierdzają to kontrole przeprowadzone na zlecenie NIKprzez inspektorów Inspekcji Transportu Drogowego, którzy zatrzymali dowodyrejestracyjne aż 20 proc. kontrolowanych autobusów. Pojazdy te nie nadawały sięz przyczyn technicznych do poruszania po drogach lub nie miały aktualnych badańtechnicznych. Skrajne, drastyczne przykłady niedopuszczalnego stanutechnicznego pojazdów stwierdzono głównie w gminach województwakujawsko-pomorskiego. Na 16 skontrolowanych autobusów, w 12 przypadkachzatrzymano dowody rejestracyjne, wydając bezwzględny zakaz dalszej jazdy wobecdziewięciu z nich. Część stwierdzonych usterek mogła mieć bezpośredni wpływ nazdrowie i bezpieczeństwo przewożonych dzieci, gdyż dotyczyła m.in.: luzów wukładzie kierowniczym; nadmiernej – sięgającej 95 proc. – różnicy sił hamowaniaposzczególnych kół tej samej osi pojazdu; daleko posuniętej korozji ramy nośnejautobusu, której skutki próbowano zneutralizować niedozwolonym dospawaniemelementów stalowych.

Wyniki kontroli NIK wskazują, że samorządy gmin wykonującustawowy obowiązek zapewnienia bezpłatnego transportu dla dzieci i uczniówskupiają się przede wszystkim na zapewnieniu odpowiedniej liczby środkówtransportu oraz opiekunów, a także na zorganizowaniu opieki świetlicowej dlaoczekujących na przejazd. Nie zwracają natomiast dostatecznej uwagi nazapewnienie odpowiedniego bezpieczeństwa przewożonym dzieciom i uczniom.

Z uwagi na złe i niepokojące dane wynikające z tej kontroli,Prezes NIK wystąpił do Komendanta Głównego Policji oraz Głównego InspektoraTransportu Drogowego o przeprowadzenie szczegółowych kontroli autobusów,którymi gminy będą dowozić dzieci i uczniów w rozpoczynającym się nowym rokuszkolnym.

Informacja o wynikach kontroli przekazana została MinistrowiEdukacji, a także wszystkim samorządom gmin i powiatów ponoszącymodpowiedzialność za bezpieczeństwo przewozów i właściwą organizację w ruchu nadrogach. W wyniku kontroli do Ministra Infrastruktury i Budownictwa skierowanokluczowy wniosek dotyczący zmiany przepisów regulujących wymagania technicznepojazdów. NIK oczekuje wprowadzenia dla autobusów (także innych od autobusówszkolnych), którymi w ramach zorganizowanego dowozu do przedszkoli i szkółprzewożone są dzieci i uczniowie, wymogów technicznych maksymalnie zbliżonychdo tych jakie stawiane są autobusom szkolnym.

Kontrolę wykonywania przez gminy obowiązku dowożenia dziecii uczniów do przedszkoli i szkół koordynowała Delegatura NIK w Poznaniu. Skontrolowano30 gmin województw: kujawsko – pomorskiego, małopolskiego, podlaskiego,pomorskiego, wielkopolskiego oraz zachodniopomorskiego.

{https://www.youtube.com/watch?v=I2h7pSEHuDM}

„