Coraz więcej asystentów w autobusach. Na przykładzie MAN

15 układów

Do najbardziej znanych i niezbędnych zaliczyliśmy:

•             MAN OptiView – system, elektronicznych lusterek

•             Aktywnie ostrzegający asystent skrętu

•             MAN ComfortSteering (EAS)

•             MAN Lane Return Assist (LRA)

•             MAN ACC Stop & Go

•             MAN EfficientCruise z EfficientRoll

•             MAN Comfort Drive Suspension (CDS)

•             MAN AttentionGuard

•             MAN Lane Guard System (LGS)

•             MAN Emergency Brake Assist (EBA)

•             MAN Tyre Pressure Monitoring (TPM)

•             Automatyka świateł i wycieraczek

•             Elektroniczny układ hamulcowy (EBS) i MAN BrakeMatic

•             Elektroniczny program stabilizacji (ESP)

MAN OptiView

MAN OptiView do pierwszy na świecie system zastępujący lusterko do autobusów dalekobieżnych. Znacznie wspomaga on kierowcę przez eliminowanie między innymi martwego punktu oraz zdecydowanie poprawia widoczność nocą i przy złej pogodzie. Od tego roku innowacyjna technika dostępna jest również w autobusach miejskich MAN Truck & Bus. Premiera MAN OptiView nastąpiła w 2018 roku podczas IAA. Od tamtej pory sprawdził się w codziennym użytkowaniu na całym świecie. „Aby zapewnić jeszcze większe bezpieczeństwo na ulicach miast i ze względu na wiele zapytań ze strony użytkowników, system dostępny jest teraz również we wszystkich modelach nowej generacji autobusów miejskich – w tym również całkowicie elektrycznego MAN Lion’s City E”, mówi Rudi Kuchta, Head Business Unit Bus w MAN Truck & Bus. System zastępujący lusterko sprawdza się właśnie w ciasnym ruchu miejskim. Zapewnia kierowcy autobusu widoczność w martwym punkcie oraz zapewnia w szczególności podczas skręcania, ale również przy zmianie pasa i manewrowaniu większe bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Ponadto MAN OptiView zabiera znacznie mniej przestrzeni w ruchu drogowym w porównaniu do tradycyjnych lusterek – na przykład przy skręcaniu jest to nieoceniona zaleta w ruchu w centrum miast.

Jak działa cyfrowy system: dwie kamery z każdej strony pojazdu rzutują w czasie rzeczywistym boczne oraz tylne strefy autobusu na monitory znajdujące się w pojeździe. Mogą one przy tym pokazać znacznie większy obszar niż w przypadku tradycyjnych lusterek zewnętrznych, dzięki czemu kierowca w całości widzi martwy punkt. Ponadto ma on lepszą widoczność w czasie opadów deszczu, śniegu oraz w nicy, ponieważ kamera automatycznie dostosowuje materiał zdjęciowy do danej sytuacji. Nawet efekty oślepiania, na przykład przez reflektory w ciemności lub znajdujące się nisko słońce, nie pogarszają widoczności. System sprawdza się również pod względem ekonomiczności: zastosowanie OptiView zmniejsza opór powietrza autobusu względem pojazdów z tradycyjnymi systemami lusterek o około dziesięć procent. Lepsza aerodynamika pozwala użytkownikom na oszczędność paliwa. System zastępujący lusterko jest dostępny jako wyposażenie dodatkowe wszystkich autobusów dalekobieżnych NEOPLAN, autokarów MAN Lion‘s, a teraz również autobusów miejskich MAN.

asystent skrętu

ponieważ kierowcy zwłaszcza w ruchu miejskim właściwie potrzebują dodatkowej pary oczu, do wszystkich modeli MAN i NEOPLAN dostępny jest aktywnie ostrzegający asystent skrętu z rozpoznawaniem pieszych – to skuteczny środek zapobiegania wypadkom spowodowanych martwym punktem. Aby system był jeszcze skuteczniejszy i bezpieczniejszy, jest stale optymalizowany. Od niedawna stosowana jest usprawniona technologia chipowa o dużej wydajności. Dzięki modernizacjom systemu piesi i rowerzyści są jeszcze lepiej rozpoznawani w słabych warunkach oświetlenia. Dodatkowe symbole ostrzegawcze na bocznych wyświetlaczach i powiększone kąty widzenia kamery przedniej i bocznej zapewniają również większe bezpieczeństwo, w szczególności przy skręcie. Aby ponadto jeszcze lepiej identyfikować znaki drogowe, system został rozbudowany o jednostkę GPS. „Niestety ze względu na martwy punkt cały czas dochodzi do wypadków przy skręcaniu. Naszymi innowacyjnymi systemami chcemy istotnie przyczynić się do bezpieczeństwa ruchu drogowego, zwłaszcza na skrzyżowaniach”, podkreśla Heinz Kiess.

Kamera przednia oraz kamery z dwóch stron pojazdu automatycznie monitorują otoczenie. Sztuczna inteligencja asystenta skrętu sprawdza tutaj przy każdym obiekcie, czy tor ruchu może spowodować niebezpieczeństwo i ostrzega tylko wtedy. Aktywne ostrzeżenie przed sytuacjami niebezpiecznymi oraz kolizjami następuje optycznie na dwóch wyświetlaczach zamontowanych w polu widzenia kierowcy, a także akustycznie w postaci sygnału ostrzegawczego. System ostrzega przy tym przed kolizjami z przodu oraz podczas skręcania. Dodatkowo innowacyjne systemy wspomagania jazdy i skrętu zwiększają bezpieczeństwo, ponieważ skutecznie rozpoznają pieszych i rowerzystów w martwym punkcie oraz aktywnie informują o niebezpiecznej sytuacji. Znacznie odciąża to kierowcę. System jest dostępny fabrycznie lub jako rozwiązanie do doposażenia.

ComfortSteering

Od tego roku w autobusach MAN i NEOPLAN znajduje się wspomagany elektronicznie układ kierowniczy MAN ComfortSteering. Upraszcza on i zwiększa komfort kierowania, uzupełniając hydrauliczny układ kierowniczy dodatkowym momentem skręcenia kierownicą silnika elektrycznego. Ponieważ w każdej sytuacji podczas jazdy dostępny jest idealny zakres elektrycznej siły skręcenia kierownicą, elektroniczny sterownik odciąża kierowcę i w związku z tym zapewnia również większe bezpieczeństwo. Czujniki systemu wspomagania stale analizują ruchy kierownicy oraz dane pojazdu, takie jako prędkość i załadunek. W zależności od sytuacji aktywny komfortowy układ kierowniczy wspomaga ruch kierownicy przez dodawanie lub odejmowanie momentu skręcenia kierownicą. Po puszczeniu kierownicy porusza się ona samoczynnie do położenia środkowego. Również podczas manewrowania kierowca korzysta ze wspomagania wzmacniającego siłę dodanego elektronicznej momentu skręcenia kierownicą: tylko z minimalnym użyciem siły można bardzo precyzyjnie i lekko manewrować autobusem. MAN ComfortSteering pomaga ponadto w utrzymaniu toru jazdy: aktywny układ kierowniczy automatycznie zmniejsza przy większych prędkościach siłę skręcenia kierownicą przed odjęcie elektronicznego momentu skręcenia kierownicą.

Lane Return Assist

Również nowość: od tego roku MAN oferuje w swoich autobusach Lane Return Assist (LRA). Asystent powrotu na pas ruchu MAN wspomaga kierowcę w utrzymaniu pasa ruchu, kierując aktywnie pojazd ponownie na pas ruchu. Jeśli występuje niebezpieczeństwo, że autobus bez włączania kierunkowskazu zjedzie z wyznaczonego pasa ruchu, system koryguje moment skręcenia kierownicą i kieruje pojazd samoczynnie ponownie na tor jazdy. Kierowca zawsze może zawsze wymusić własny korygujący moment skręcenia kierownicą. Warunkiem wyposażenia autobusu w asystenta powrotu na pas ruchu jest układ kierowniczy MAN ComfortSteering.

MAN ACC Stop & Go

Regulowany odstępem tempomat MAN Adaptive Cruise Control reguluje prędkość autobusu i zapewnia automatycznie stały bezpieczny odstęp od poprzedzającego pojazdu. W tym celu czujnik radarowy za maską przednią rejestruje odstęp i prędkość względną poprzedzającego pojazdu na własnym pasie ruchu w odległości do 150 m. Na podstawie tych danych, przebiegu pasa, prędkości i reakcji kierowcy sterownik ACC oblicza następnie najlepszą strategię zbliżania oraz steruje przyspieszeniem lub zwolnieniem za pomocą retardera bądź hamulca roboczego. Aktywacja systemu ACC następuje przez kierownicę wielofunkcyjną, przyciskiem kołyskowym można ustalić odstęp zadany od poprzedzającego pojazdu. W szczególności podczas jazdy w kolumnie regulowany odstępem tempomat odciąża kierowcę, zachowując skutecznie wymagany przepisami prawa minimalny odstęp. Jednocześnie przyczynia się do bezpieczeństwa w ruchu drogowym, zapobiegając sytuacjom hamowania awaryjnego i wypadkom przez najechanie, również przy złej widoczności z powodu pogody dzięki zastosowanej technologii radarowej. Ze względu na optymalną regulację dostosowania prędkości dodatkowo zmniejsza się zużycie paliwa, a tym samym również emisja substancji szkodliwych. Funkcja Stop & Go umożliwia również zastosowanie systemu w korku lub niepłynnym ruchu. W przypadku zatrzymania ruchu autobus samoczynnie wyhamuje do zatrzymania. W przypadku krótkich zatrzymań poniżej dwóch sekund ponownie ruszy. Jeśli zatrzymanie trwa dłużej, kierowca może wygodnie przywrócić system, dotykając pedału jazdy lub naciskając przycisk w kierownicy wielofunkcyjnej. Ustawienia pozostają zapisane i zapewniają nadzwyczaj komfortowej odciążenie kierowcy we wszystkich sytuacjach.

MAN EfficientCruise i EfficientRoll

W autobusach dalekobieżnych MAN i NEOPLAN firma MAN oferuje przewidujący tempomat pod nazwą MAN EfficientCruise. System wspomagania uwzględnia trasę do przejechania ze wzniesieniami lub zjazdami oraz dostosowuje bieg i prędkość jazdy zawsze w miarę możliwości zgodnie z zasadami ekonomicznego stylu jazdy. W aktualnym MAN EfficientCruise jeszcze zoptymalizowano między innymi przewidujące dostosowanie prędkości, które aktywnie ingeruje w wybór biegu. System na przykład logicznie wstrzymuje redukcję biegów MAN TipMatic Coach, wybiera zawsze optymalny bieg przed wzniesieniami i unika w ten sposób przełączania biegów na podjeździe z większym przerwaniem siły pociągowej. Kolejna innowacja, funkcja wolnobiegu EfficientRoll, zwiększa wydajność nawet przy lekkim zjeździe, ponieważ automatycznie przestawia skrzynię biegów do położenia neutralnego „N” i autobus toczy się z najmniejszymi stratami w układzie napędowym. MAN EfficientCruise aktywuje się zawsze automatycznie przy uruchomieniu silnika. Dzięki swoim funkcjom MAN EfficientCruise zapobiega również przekraczaniu prędkości: na długich zjazdach trwale dopuszczona jest prędkość maksymalna 100 km/h. Przekroczenia do maksymalnie 104 km/h następuje tylko przez maksymalnie 30 sekund. Jeśli ciągła moc hamulcowa retardera i wzmocnionego hamulca silnikowego MAN EVBec nie wystarczy, kierowca otrzymuje optyczne i akustyczne ostrzeżenie o zbyt dużej prędkości.

MAN Comfort Drive Suspension

Do bezpieczeństwa i komfortu w równym stopniu przyczynia się regulowany elektronicznie system amortyzacji MAN Comfort Drive Suspension (CDS). Ze względu na płynną regulację elektroniczną wymaganej sytuacyjnie siły amortyzatora, CDS uzyskuje bezpieczny styl jazdy przy maksymalnym komforcie amortyzacji. System uwzględnia przy tym stan załadunku autobusu oraz czynności podczas jazdy, wiatr boczny i właściwości drogi. W ten sposób MAN CDS maksymalizuje stabilność pojazdu oraz poprawia prowadzenie pojazdu w krytycznych sytuacjach na drodze. W normalnym trybie jazdy zapewnia znaczną poprawę komfortu. Mniejsze obciążenia dynamiczne nie niszczą też pojazdu i drogi. Za szczególnie godny polecenia firma MAN uważa system do pojazdów z wysokim środkiem ciężkości oraz ogólnie do zastosowania przy wymagającym przebiegu drogi.

MAN AttentionGuard

Do zastosowania na długich odcinkach autostradowych firma MAN opracowała asystenta uwagi MAN AttentionGuard. Ten system wspomagania służy do rozpoznawania zmniejszonej uwagi kierowcy oraz ostrzeżenia go w razie potrzeby. Dlatego według firmy MAN głównym zastosowaniem tego systemów są dalekie trasy z długimi odcinkami autostradowymi, ponieważ podczas jazdy bez dużych zakrętów oraz względnie stałej prędkości znacznie zwiększa się ryzyko obniżenia koncentracji kierowcy. AttentionGuard ostrzega kierowcę optycznie i akustycznie, w przypadku stwierdzenia braku koncentracji nie ingeruje on jednak aktywnie w sposób jazdy. Warunkiem jest zamontowany asystent utrzymania pasa ruchu LGS (Lane Guard System), ponieważ MAN AttentionGuard posługuje się między innymi danymi z kamery LGS.  Jeśli sposób kierowania wyraźnie się zmieni w porównaniu do początku jazdy, oznacza to brak uwagi, dekoncentrację lub zmęczenie. Jeśli MAN AttentionGuard zauważy to u kierowcy, na wyświetlaczu centralnym wyświetli się komunikat „Zalecana przerwa”. Ponadto raz rozlegnie się sygnał dźwiękowy.

MAN Lane Guard

Od 2015 roku dostępna jest nowa generacja asystenta utrzymania pasa ruchu Lane Guard System (LGS). Wspomaga on kierowcę w utrzymaniu swojego pasa ruchu na dobrze wykonanych drogach. Generacja wyróżnia się nowym systemem kamer z ulepszonym oprogramowaniem oraz rozszerzonymi funkcjonalnościami. System MAN Lane Guard aktywuje się automatycznie w momencie uruchomienia silnika. Kamera wideo za przednią szybą rejestruje linie wyznaczające pas ruchu. Jeśli autobus zjedzie z pasa ruchu bez włączonego przez kierowcę kierunkowskazu, rozlegnie się akustyczny sygnał ostrzegawczy z głośnika z odpowiedniej strony. Opcjonalnie ostrzeżenie ma postać wibracji w poduszce siedziska z odpowiedniej strony. W ten sposób LGS pomaga w uniknięciu typowych przyczyn wypadków na monotonnych odcinkach trasy: niezamierzonego zjechania z pasa ruchu ze względu na dekoncentrację.

MAN Emergency Brake Assist

Asystent hamowania awaryjnego MAN EBA drugiej generacji wyróżnia się usprawnionym monitorowaniem przestrzeni ruchu: przy pomocy radaru i kamery bezpiecznie rozpoznawane są ruchome i nieruchome obiekty na własnym pasie ruchu, nawet złożone scenariusze ruchu są niezawodnie interpretowane. Jeśli grozi kolizja, MAN EBA 2 ostrzega kierowcę wizualnie, akustycznie i opcjonalnie przez dotyk. Jednocześnie zredukowany lub ograniczony zostaje moment obrotowy silnika i zapalają się światła stop. Jeśli kierowca nie zareaguje, system samoczynnie wywoła hamowanie do zatrzymania. Jeśli zagrożenie kolizją minie samoczynnie, na przykład wolno jadący z przodu pojazd przejedzie na pas awaryjny, MAN EBA 2 zwolni hamulec i zakończy ostrzeżenia. Asystent hamowania awaryjnego dzięki swoim funkcjom pozwala uniknąć poważnych wypadków przez najechanie lub złagodzić ich skutki.

MAN Tyre Pressure Monitoring

MAN TPM (Tyre Pressure Monitoring) to dostępny dla kierowcy system, stale monitorujący ciśnienie w oponach pojazdu oraz ostrzegający, jeśli spadnie poniżej poziomu minimalnego. W tym celu na każdej obręczy zamontowany jest czujnik ciśnienia, który drogą radiową przekazuje sygnały ciśnienia do sterownika. Na wyświetlaczu deski rozdzielczej automatycznie wyświetla się ostrzeżenie, jeśli ciśnienie będzie o 20% od zadanego oraz w przypadku przekroczenia ciśnienia zadanego o 40%. Ponadto kierowca ma możliwość ręcznego sprawdzenia ciśnienia w oponach w każdej chwili. Dzięki temu można uniknąć prawie wszystkich awarii z powodu powolnej utraty ciśnienia w oponach, co zwiększa bezpieczeństwo i jednocześnie skraca czas awarii. Ponadto optymalne ciśnienie powietrza pozwala znacznie obniżyć zużycie paliwa oraz opon.

automatyka świateł i wycieraczek

Do wszystkich serii autobusów MAN Truck & Bus oferuje automatyczne światła mijania z czujnikiem światła. Jeśli przełącznik obrotowy jest ustawiony na tryb „automatyczny”, pojazd automatycznie włącza i wyłącza światła mijania odpowiednie do jasności w otoczeniu, na przykład o zmierzchu lub przy przyjeździe przez tunel w dzień. Również w czasie deszczu, kiedy wycieraczka jest włączona dłuższej niż pięć sekund, światła mijania są aktywowane. Włączane są również światła tylne, światła ograniczające (światła parkingowe z przodu), przednie i tylne światła obrysowe, boczne światła obrysowe, oświetlenie tablicy rejestracyjnej i deski rozdzielczej. Również wycieraczki mogą być sterowane czujnikiem deszczu. Obydwa układy automatyczne odciążają kierowcę, ponieważ musi on tylko skupiać się na ruchu na drodze. Pasujące w każdej chwili oświetlenie autobusu poprawia widoczność, co zwiększa bezpieczeństwo

Myślące hamulce

Elektroniczny układ hamulcowy EBS zapewnia, że pojazd stabilnie utrzymuje kierunek i jest sterowny – nawet podczas hamowania awaryjnego na śliskiej jezdni. Za pomocą czujników system zapobiegający blokowaniu ABS rejestruje prędkość obrotową każdego koła w trakcie hamowania i na tej podstawie reguluje ciśnienie hamowania każdego koła oddzielnie. Zapobiega to blokowaniu koła. Z kolei regulator poślizgu napędu ASR zapewnia, że koła napędowe nie będą buksować podczas ruszania ani przyspieszania. Hamulec automatyczny MAN BrakeMatic umożliwia stałe utrzymywanie prędkości na zjazdach. Seryjne hamulce ciągłe ingerują dzięki Maximum Speed Control (MSC) również wtedy, gdy osiągnięta została maksymalna dozwolona prędkość 100 km/h. Dzięki temu autobus zawsze jedzie z prędkością mniejszą niż maksymalna. Elektroniczny układ hamulcowy EBS oraz MAN BrakeMatic są dostępne w autobusach miejskich, podmiejskich i dalekobieżnych MAN oraz NEOPLAN.

program stabilizacji ESP

Elektroniczny program stabilizacji ESP wspomaga kierowcę w krytycznych sytuacjach na drodze – jak na przykład wypadnięcie z drogi lub zagrożenie przewróceniem autobusu na zbyt szybko przejeżdżanych zakrętach. Jeśli pojazd jest podsterowny, Dynamic Stability Program (DSP) kompensuje przez wyhamowanie tylnego koła od wewnętrznej strony zakrętu. Nadsterowności – która może powodować zarzucenie tyłu – unika się natomiast przez wyhamowanie przedniego koła od zewnętrznej strony zakrętu. W ten sposób asystent bezpieczeństwa pozwala uniknąć wypadków i w ten sposób chroni osoby jadące, pasażerów oraz innych uczestników ruchu.