Warszawskie inwestycje rowerowe w 2020 roku. Podsumowanie

Sieć rowerowa w stolicy liczy już ok. 675 km. Lista miejsc, w których w minionym roku powstały nowe odcinki tras rowerowych lub też zostały przeprowadzone remonty, liczy kilkadziesiąt pozycji. Są to zarówno krótkie łączniki spinające istniejące trasy, jak i budowa długich i ważnych dróg rowerowych, zazwyczaj w ramach dużych inwestycji obejmujących kompleksową przebudowę całej ulicy.  

Nowe Centrum Warszawy 

 Rowerowym wydarzeniem roku w Warszawie z pewnością była przebudowa alei Jana Pawła II i fragmentu ulicy Chałubińskiego na odcinku pomiędzy rondem ONZ a ulicą Nowogrodzką. Łącznie po obu stronach ulicy powstał ponad kilometr nowych tras o dużym znaczeniu komunikacyjnym. Dzięki wyznaczeniu przejazdów rowerowych na rondzie Czterdziestolatka oraz w osi ulicy Nowogrodzkiej, dla ruchu rowerowego zostały odblokowane zupełnie nowe relacje. Również patrząc z szerszej perspektywy, w centrum nastąpiła epokowa zmiana. Przewymiarowana jezdnia, która bez większych zmian przetrwała od lat 60. XX wieku, ustąpiła miejsca nie tylko trasie rowerowej, ale również równym i szerokim chodnikom, szpalerom dorodnych drzew oraz uporządkowanemu parkowaniu aut w nowych zatokach. Inwestycja wpisuje się w ideę Nowego Centrum Warszawy, czyli znacznej poprawy estetyki i funkcjonalności przestrzeni publicznej w Śródmieściu.

Duże inwestycje również dla rowerzystów 

Aleja Jana Pawła II nie była wyjątkiem. Budowa infrastruktury rowerowej jest w Warszawie już na stałe wpisana we wszystkie ważne projekty związane z przebudową ulic lub budową nowych. W ten sposób powstały drogi rowerowe m.in. na skrzyżowaniu ulic Grójeckiej i Racławickiej, wzdłuż Traktu Lubelskiego, Wału Miedzeszyńskiego, ulicy Górczewskiej przebudowanej po oddaniu kolejnego odcinka drugiej linii metra, wzdłuż alei Zjednoczenia (odc. Kasprowicza – Żeromskiego) remontowanej przez Zarząd Dróg Miejskich oraz nowego odcinka ulicy Woronicza wybudowanego przez Urząd Dzielnicy Mokotów

Kontynuacja rozpoczętych prac 

Trzy pierwsze z wymienionych wyżej zadań znajdowały się pod pieczą Zarządu Miejskich Inwestycji Drogowych. To wyspecjalizowana jednostka miejska, która realizuje w Warszawie największe projekty drogowe. W minionym roku ZMID rozpoczął kompleksową przebudowę ciągu ulic Wybrzeże Szczecińskie i Wybrzeże Helskie. To skomplikowana wieloletnia inwestycja, która zgodnie z planem powinna zakończyć się na początku 2022 roku. Warto jednak na nią czekać – nad Wisłą po obu stronach ulicy powstaje właśnie spójna sieć tras rowerowych o łącznej długości blisko 5 km.

Łącznie w budowie lub remoncie jest teraz ponad 20 km infrastruktury rowerowej. Oprócz wspomnianego zadania realizowanego przez ZMID są to trasy m.in. wzdłuż ulic Anielewicza, Domaniewskiej, Jana Olbrachta i Piastów Śląskich, w Dolinie Służewieckiej oraz w alei Stanów Zjednoczonych.  

Część spośród trwających prac pierwotnie miała się zakończyć jeszcze pod koniec 2020 roku. Na przeszkodzie stanęły jednak trudności organizacyjne i logistyczne związane z trwającą pandemią. Korzystając z łagodnej zimy roboty budowlane są kontynuowane, co pozwoli na oddanie do dyspozycji rowerzystów kolejnych odcinków już w pierwszym kwartale tego roku.

Remonty 

Tempo remontów od kilku lat utrzymuje się na zbliżonym poziomie ok. 10 km rocznie. W 2020 roku nowa asfaltowa nawierzchnia pojawiła się m.in. na ulicach Belgradzkiej, Boboli, Powstańców Śląskich, Kasprowicza, Saskiej (odc. Waszyngtona – Zwycięzców), Wołoskiej, oraz w al. Armii Ludowej, al. Komisji Edukacji Narodowej oraz al. Zjednoczenia (odc. Marymoncka – Kasprowicza). Od dawna zdecydowana większość tras rowerowych w Warszawie ma już nawierzchnię asfaltową – ich odsetek wynosi ok. 70% całej sieci i stale wzrasta.

Budżet obywatelski 

Większość wymienionych remontów oraz zauważalna część innych inwestycji, w tym wszystkie prace prowadzone obecnie na Gocławiu, to projekty wybrane w głosowaniu mieszkańców w ramach budżetu obywatelskiego. Sukcesywnie wcielane w życie, niekiedy bardzo rozbudowane, projekty zgłoszone w poprzednich latach. W poprzednim roku w skali miasta wykonanych zostało ponad 30 obywatelskich projektów związanych z infrastrukturą rowerową. 

W minionym 2020 roku zrealizowano największy do tej pory projekt w historii budżetu obywatelskiego. Pod stołecznymi placówkami oświatowymi pojawiło się ponad 90 wiat rowerowych. Projekt został zrealizowany w terminie. Dzięki korzystnym cenom w przetargu, wiat udało się postawić więcej, dodatkowo rozbudowano też parkingi rowerowe pod szkołami i przedszkolami o kolejne stojaki rowerowe. Udało się również o rok przed terminem wykonać planowany na 2021 roku pomysł mieszkańców polegający na zadaszeniu parkingów rowerowych pod stacjami metra na Ursynowie.

Oprócz wymienionych już projektów obywatelskich, takich jak zakończone remonty na ulicach Wołoskiej i Powstańców Śląskich czy trwająca budowa na ulicy Jana Olbracha, warto też wymienić szereg zdecydowanie mniejszych zadań ułatwiających podróżowanie rowerem po Warszawie. Dzięki zaangażowaniu mieszkańców krótkie, lecz przydatne łączniki rowerowe powstały m.in. na ulicach Sokolej i Szamoty, na rondzie przy ulicy Daimlera oraz w rejonie osiedla Port Żerań przy ulicy Modlińskiej. Z kolei na Wale Miedzeszyńskim na wysokości Saskiej Kępy w newralgicznych miejscach poszerzone zostały istniejące ciągi pieszo-rowerowe. 

Budżet obywatelski jest też w dużej mierze motorem napędowym wdrażania kontraruchu, czyli dopuszczania ruchu rowerów w obu kierunkach na ulicach jednokierunkowych dla samochodów. To zrozumiałe, biorąc pod uwagę, że w większości przypadków wykonane w ten sposób usprawnienia służą przede wszystkim lokalnej społeczności. Od tej reguły istnieją oczywiście wyjątki. Na ulicy Nowogrodzkiej, również dzięki kontraruchowi, sukcesywnie powstaje ważny rowerowy korytarz transportowy stanowiący alternatywę dla jazdy Alejami Jerozolimskimi. W 2020 roku przybyło ponad 6 km ulic z kontraruchem rowerowym. Są to m.in. ulice Wybrzeże Kościuszkowskie, Spisaka, Sosnkowskiego i Staffa. Obecnie takie prace trwają chociażby na ulicach Cegłowskiej i Pankiewicza. Tym samym łączna długość odcinków ulic, które dwukierunkowe są tylko dla rowerzystów, przekroczyła już 50 km

Wyjątkowy sezon Veturilo 

Pandemia w szczególny sposób odbiła się na funkcjonowaniu Warszawskiego Roweru Publicznego Veturilo. Po obiecującym starcie sezonu, w kwietniu decyzją rządu wprowadzony został zakaz korzystania z rowerów publicznych na terenie całego kraju. Warszawa wielokrotnie apelowała o zmianę tego niekorzystnego przepisu, niemającego realnego związku z walką z koronawirusem.

Ostatecznie zakaz został uchylony na początku maja. Przez cały sezon rowery i terminale był regularnie dezynfekowane. Po zniesieniu zakazu działania operator systemu zaoferował zaś darmowe przejazdy dla personelu medycznego. 

 Dziewiąty sezon Veturilo zakończył się 30 listopada. Rowery były wypożyczane ponad 3,18 mln razy. Tylko w 2020 roku do systemu dołączyło ponad 64,5 tysiąca użytkowników. Blisko 92% wypożyczeń dokonanych było przy użyciu aplikacji mobilnej; to o 3% więcej niż w zeszłym roku. Pozostałe wypożyczenia rozpoczynały się przy użyciu terminali w stacjach. 

Pandemia pośrednio przyczyniła się również do odłożenia w czasie planów znacznej rozbudowy i unowocześnienia Veturilo w kolejnych latach. Priorytetem był wybór operatora na lata 2021-2028, który zarządzałby flotą blisko 6,5 tys. nowych rowerów i ponad 500 stacjami. Przetarg poprzedziły szeroko zakrojone konsultacje społeczne, ekspercka analiza i dialog techniczny z potencjalnymi operatorami. Kryzys finansowy wywołany koronawirusem sprawił, że nie udało się zrealizować tych założeń. Ostatecznie dzięki przetargowi pomostowemu utrzymana będzie ciągłość usługi. W tym roku operatorem w ramach nowej krótkoterminowej umowy pozostaje firma Nextbike.  

Unieważniony przetarg na docelowy system rowerowy będzie ogłoszony ponownie najprawdopodobniej wiosną tego roku. Urzędnicy liczą na to, że do tego czasu sytuacja związana z pandemią uspokoi się na tyle, że pozwoli na wyłonienie wieloletniego operatora Veturilo i usprawnienie systemu. 

Rowerem po POW 

Na szczęście działania rządu to nie tylko wprowadzenie dyskusyjnego zakazu korzystania z rowerów miejskich. W grudniu 2020 roku Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad oddała do użytku dwa odcinki Południowej Obwodnicy Warszawy wraz z nowym mostem przez Wisłę. W cieniu drogi szybkiego ruchu przebiega sieć tras rowerowych o długości blisko 16 km i powiązanych z nimi dostępnych dla rowerów asfaltowych dróg serwisowych o długości 11 km. Cały czas toczą się roboty wykończeniowe, jednak trasa jest już przejezdna. Wciąż trwają prace budowlane na ursynowskim odcinku POW wraz z tunelem pod tą dzielnicą.

Przyszłość 

Przebudowa alei Jana Pawła II to pierwsza zakończona inwestycja wpisująca się w projekt Nowego Centrum Warszawy. Planowana jest realizację kolejnych jego elementów, takich jak przebudowa tzw. Placu Pięciu Rogów, wyznaczenie przejść i przejazdów rowerowych w rejonie ronda Dmowskiego czy też budowa dróg rowerowych na kolejnych odcinkach ulicy Marszałkowskiej.