IGKM: Jak bezpiecznie kontrolować bilety panie ministrze?

Czy tym razem Minister Infrastruktury znajdzie czas dlabranży, która zatrudnia ponad 45 tys. osób i codziennieprzewozi tysiące Polaków? Zobaczymy.

Przypomnijmy, że wcześniej Izba prosiłarząd m.in. o nowe wytyczne ws. kontroli kierowców w komunikacji miejskiej(pisaliśmy o tym TUTAJ) oraz zasady obsługi cmentarzy 1 listopada. (o tym pisaliśmyTUTAJ).

Ochrona kontrolerów

Tym razem Izba apeluje o zwiększenie ochrony prawnej osóbprzeprowadzających kontrole biletów w transporcie publicznym. Chodzi ozastosowanie tutaj przepisów Kodeksu karnego odnoszących się do ochronyfunkcjonariusza publicznego i odpowiednie zmiany w ustawie Prawo przewozowe (z …z dnia 15 listopada 1984 r.).

Jak dowodzi IGKM, coraz częściowej kontrolerzy narażeni sąna agresywne zachowanie kontrolowanych pasażerów, osób im towarzyszących, anawet osób trzecich.

-„Jako organizacja branżowa dostajemy coraz więcej sygnałówo nasilającej się fali agresji (słownej i fizycznej) doświadczanej przezkontrolerów. Uważamy, że istniejące instrumenty ochrony prawnej przysługująceosobom przeprowadzającym kontrole biletów w komunikacji publicznej,sprowadzające się w gruncie rzeczy do zwykłej procedury cywilno-prawnej, są wysoce niewystarczające. W związku z tymjesteśmy zdania, że osobom zatrudnionym niejednokrotnie w strukturach jednosteksamorządu terytorialnego i wykonującym tak trudne obowiązki należy się szerszaochrona, także na gruncie prawa karnego. Tym samym, kontroler biletów w razienaruszenia nietykalności cielesnej, czynnej napaści lub znieważenia, będzie mógł skorzystać z ochrony prawnejokreślonej w kodeksie karnym. Sądzimy, że wdrożenie proponowanej zmianyumożliwi organom ścigania, po ich zawiadomieniu o zajściu, podjęcie skutecznychdziałań mających na celu ściganie i ukaranie osoby, która takiego czynudokonała – przekonuje Dorota Kacprzyk, prezes IGKM.

Sądowy precedens

Izba zauważa, że w zakresie ochrony kontrolerów biletów polskiesądy nie mają wspólnego stanowiska. Ipodaje trzy przypadki:

• postanowienie Sądu Najwyższego (I KZP 9/13) z 25 września2013 r., w którym uznano, że kontroler biletów w środkach publicznegotransportu zbiorowego nie jest funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu art.115§13 pkt 4 k.k. ponieważ, w ocenie SN, pełni wyłącznie funkcje usługowe(podobnie por. Wyrok Sądu Najwyższego z 18.05.2004 r. WK 10/04, Uchwała SąduNajwyższego z 17.04.1997 r., I KZP 43/96);

• postanowienie Sąd Najwyższy, który 23 października 2003 r.(IV KK 265/02) stwierdził, że „Osoba dokonująca z upoważnienia przewoźnika, napodstawie art. 33a Prawa przewozowego, kontroli dokumentów przewozu osób lubbagażu w środkach komunikacji publicznej należących do tego przewoźnika,utworzonego przez jednostkę samorządu terytorialnego ze środków publicznych, wramach prowadzonej gospodarki komunalnej w formie spółki prawa handlowego,pełni funkcję publiczną w rozumieniu art. 228 § 1 k.k.” (por. także V Ka615/15);

• wyrok Sądu Okręgowego w Białymstoku z 14 lutego 2013 r.(VIII Ka 1051/12) do kwalifikacji prawnej aktów przemocy skierowanych przeciwkokontrolerom orzekł, iż „Zachowanie oskarżonych polegające na stosowaniu przemocypod adresem pełniącego obowiązki służbowe kontrolera biletów w celu zmuszeniago do zaniechania prawnej czynności służbowej (art. 224 § 2 k.k.) przyjednoczesnym naruszeniu nietykalności cielesnej pokrzywdzonego (art. 222 § 1k.k.) stanowi jedno przestępstwo kwalifikowane z obu wymienionych przepisów,pozostających w zbiegu kumulatywnym (art. 11 § 2 k.k.).”

Do tego dochodzi zapis w ustawie o PTZ, która nadałakontrolerowi prawo ujęcia podróżnego i wprowadziła przepisy karne art. 87a i87b z mocą prawną od 1 marca 2011 r.

Pewność prawa

To wszystkie przepisy i przypisy pokazują, że na tym grunciemamy obecnie spore wątpliwości interpretacyjne. Warto to zmienić w kierunku spójnościsystemu prawnego i pewności prawa.

Izba dodaje, że katalog osób uznanych wjudykaturze za „osoby wykonujące funkcje publiczne” jest bardzo szeroki iobejmuje m.in. pracownika zatrudnionego w prywatnym banku na stanowiskukierownika wydziału kredytów lub też zastępcę dyrektora banku, który w ramachswojej działalności kredytowej dysponuje środkami publicznymi.

Czas na objęcie podobną ochroną także kontrolerów biletów,którzy są o wiele bardziej narażają swoje zdrowie podczas wykonywania swoich codziennych obowiązków.

-„Apelujemy o wyrażenie stanowiska i podjęcie działańlegislacyjnych zmierzających do zagwarantowania kontrolerom biletów w środachkomunikacji publicznej odpowiedniej i skutecznej ochrony prawnej – kończy swój list do Ministra Infrastruktury i Ministra Sprawiedliwości Dorota Kacprzyk.