Warszawskie Partnerstwo Publiczno-Prywatne

Czy Warszawa, jako pierwszy polski samorząd sięgnie po środki finansowe pochodzące z Partnerstwa Publiczno-Prywatnego? Być może wkrótce właśnie się tak stanie, gdyż stolica jako jedyny samorząd w Polsce ma podpisane ramowe umowy wieloletnie z firmami konsultingowymi takimi jak: Deloitte Advisory, Depfa Bank, Ernst&Young, PriceWaterhouse Coopers, zadaniem których jest analiza prawna, finansowa i techniczna wykonalności projektów oraz nadzór nad ich realizacją w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. Dzięki takiemu rozwiązaniu w stolicy wkrótce pojawią się podziemne i wielopoziomowe parkingi oraz nowa linia tramwajowa aż do Piaseczna –inwestycje, którym nawet budżet stolicy nie jest w stanie sam udźwignąć.

Partnerstwo Publiczno-Prywatne (z angielskiego: Public-Private Partnership), w skrócie PPP, oznacza współpracę pomiędzy jednostkami administracji rządowej i samorządowej (administracji publicznej) a podmiotami prywatnymi w sferach zazwyczaj kontrolowanych przez administrację, np. gospodarka komunalna, obsługa społeczno-socjalna określonej wspólnoty, transport i inne. Partnera publicznego prawo obliguje to świadczenia usług publicznych, natomiast partner prywatny ma prowadzić działalność gospodarczą i osiągać zyski. PPP nie jest więc prywatyzacją działań władzy publicznej ani nie jest zwolnieniem władzy publicznej z obowiązku świadczenia usług o charakterze publicznym. W pewnym sensie jest to zastępowanie procesu prywatyzacji – sprywatyzowana zostaje jedynie działalność gospodarcza: budowa, finansowanie, eksploatacja i zarządzanie przedsięwzięciem inwestycyjnym. Oddzieleniu od siebie ulega natomiast domena działań gospodarczych oraz domena odpowiedzialności polityczno –prawnej, tak aby dostępność usług oraz ich jakość pozostawała nadal w obszarze odpowiedzialności władzy publicznej. Reasumując, PPP jest połączeniem działań władzy publicznej oraz prywatnego kapitału na rzecz realizacji zadań, które pozostawały dotychczas w domenie działalności władzy publicznej. PPP szczególnie obecne jest w infrastrukturze, czyli tam gdzie wymagane są gigantyczne nakłady, na które nie stać państwa i jego jednostek samorządowych. Właśnie w ten sposób buduje się na całym świecie, w Polsce dopiero co zaczyna się wykorzystywać ten sposób pozyskiwania kapitału.

W ostatnich dniach Urząd Miasta Stołecznego Warszawy ogłosił listę projektów przygotowanych i rekomendowanych do realizacji w trybie PPP. Największą inwestycją będzie budowa linii tramwajowej do Piaseczna. Na ulicy Puławskiej, tu gdzie tysiące mieszkańców podwarszawskich miejscowości stoi w gigantycznych korkach, za kilka lat pojedzie szybki tramwaj na torach o długości 8 kilometrów i budowanych za 450 mln zł. Czy inwestycja będzie trafiona? Stołeczni dziennikarze są sceptyczni. Trudno się im dziwić pamiętając likwidację linie trolejbusowej w 1995 roku. Oprócz nowej linii tramwajowej w zakresie transportu, na liście inwestycji, które zostaną przedstawione doradcom do analiz pod kątem celowości i opłacalności znalazły się również parkingi: podziemne na Placu Defilad, Placu Teatralnym, pod ulicą Sienkiewicza i Emilii Plater, a także na Ochocie –przy ulicy Spisaka i Wawelskiej oraz parkingi wielopoziomowe na Targówku. Nowe parkingi są niezbędne w stolicy. Pomimo wprowadzenia opłaty za parkowanie w centrum miasta oraz rozbudowie parkingów „Parkuj i Jedź”wciąż jest problem z miejscami, gdzie można bezpiecznie pozostawić samochód . Co więcej –są one przeładowane. Dwa tysiące miejsc postojowych na pięciu parkingach leżących w gestii Zarządu Transportu Miejskiego, zapełnia się już we wczesnych godzinach porannych. Czy analogiczna sytuacja będzie na kolejnych? Prawdopodobnie tak, dlatego ich budowa idzie pełną parą –jeszcze w tym roku przybędą dwa kolejne obiekty: przy stacji metra Ursynów oraz przy przystanku kolejowym w Aninie. Co ciekawe Stołeczny Ratusz z funduszy pozyskanych na drodze PPP chce wybudować system rejestracji i ścigania wykroczeń drogowych, który niewątpliwie przełożyłby się na poprawę bezpieczeństwa na warszawskich drogach. Realizacja pierwszych projektów rozpocznie się w II połowie bieżącego roku. W przypadku każdego projektu doradca zostanie wybrany na podstawie „mini postępowania przetargowego”, w którym doradcy będą konkurować między sobą cena za usługi.

Rządy i samorządy na całym świecie poszukują funduszy na realizację swoich zadań publicznych z różnych źródeł. Każde z państwa wdrażających PPP indywidualnie podchodzi do tego zagadnienia, tak więc nie ma jednolitej definicji tego sposobu pozyskiwania funduszy przez władzę publiczną. Jednakże schemat działań jest podobny –konsorcja firm prywatnych zostają zaangażowane przez stronę publiczną do wykonania inwestycji, które najczęściej są bardzo kapitałochłonne. W ten sposób powstają lotniska, dworce, nowe połączenia drogowe czy kolejowe. Właśnie tym tropem podążyła Grupa PKP, która zamierza przebudować największe dworce kolejowe w Polsce. Przykładem takiego działania jest dworzec Główny w Poznaniu, gdzie kolejarze rozpoczęli II etap rokowań mających na celu wyłonienie partnera finansowego dla realizacji inwestycji polegającej na stworzeniu Zintegrowanego Centrum Komunikacyjnego. Także w ostatniej fazie są rokowania dotyczące dworców Warszawa Zachodnia i Warszawa Wschodnia. Trwające rokowania z tymi firmami mają doprowadzić do podpisania do końca marca 2009 roku szczegółowych umów o wspólnych inwestycjach polegających na budowie nowych dworców kolejowych. W miejscu obecnego dworca Warszawa Zachodnia powstanie obiekt o powierzchni 17 000 metrów kwadratowych. Celem PKP S.A. jest stworzenie nie tylko dworca, ale całego obiektu o wysokości do 10 kondygnacji, z parkingami Parkuj i Jedź na minimum 800 samochodów i zadaszonymi peronami o powierzchni użytkowej 63 000 metrów kwadratowych (około 30% tej powierzchni stanowić będą parkingi). Na dworcu oprócz powierzchni służącej pasażerom będą powierzchnie biurowe, hotelowe, usługowe, rekreacyjne, handlowe oraz ciągi komunikacyjne, które zapewnią sprawne połączenie dworca z parkingami, komunikacją miejską Warszawy i planowanymi przez Urząd Miasta Warszawy inwestycjami drogowymi. Planowane funkcje dworca zostały uzgodnione przez PKP S.A. z władzami samorządowymi Warszawy. Powierzchnia gruntu planowana pod zabudowę nowego dworca Warszawa Wschodnia obejmuje ok. 5 ha. Planowane powierzchnie użytkowe w nowych kompleksach będą pełniły funkcje: biurowe, dworcowe, handlowe, usługowe, hotelowe, gastronomiczne, rekreacyjne, parkingowe, komunikacyjne. Projekt Warszawa Zachodnia i Warszawa Zachodnia nie są jedynymi realizowanymi w tej chwili przez PKP S.A. Spółka planuje przebudowę i modernizację kilkunastu największych dworców kolejowych w najbliższych latach. Analogiczne działania obejmą dworce w: Katowicach, Wrocławiu, Krakowie, Gdyni, oraz dworzec Łódź Fabryczna. Wartość tych inwestycji wyniesie około 1,5 miliarda euro. Celem PKP S.A. jest stworzenie w tych lokalizacjach nowoczesnych dworców i centrów biznesowych. Będą one węzłami komunikacyjnymi dającymi nowe możliwości przemieszczania się, spędzania czasu oraz prowadzenia działalności gospodarczej mieszkańcom miast i podmiotom gospodarczym.

Czy projekty realizowane w drodze PPP sprawdzą się? Czy śmiałe zamierzenia samorządu warszawskiego nie pokrzyżuje ogólnoświatowy kryzys finansowy? Jak będą przebiegać prace? Wkrótce się o tym przekonamy, z niecierpliwością czekamy na efekty: my –pasażerowie i my –inne miasta chcące wzorować się na Warszawie.