Warszawska komunikacja Unią stoi

Przedstawiamy ciekawy wywiad z Halina Rakowska, koordynator projektów unijnych w Zarządzie Transportu Miejskiego
w Warszawie, jaki ukazał się w specjalnym newsletterze ZTM, wydanym z okazji startu naszej Prezydencji w Unii Europejskiej.
iZTM: Polska została członkiem Unii Europejskiej kilka lat temu, ale czy współpraca Zarządu Transportu Miejskiego
w Warszawie z partnerami zagranicznymi trwa dopiero od momentu przystąpienia do branżowej organizacji, jaką jest EMTA, czyli Europejskie Stowarzyszenie Metropolitarnych Zarządów Transportu?
Halina Rakowska, koordynator projektów unijnych w ZTM Warszawa: EMTA, obok udziału w projektach unijnych, to jedna z głównych aren współpracy międzynarodowej ZTM. Jednak w takim zakresie, jak obecnie, skala współdziałania europejskiego wcześniej nie funkcjonowała. ZTM przystąpił do EMTA w 2008 roku w celu zapoznania się z nowoczesnymi rozwiązaniami stosowanymi w funkcjonowaniu systemów transportu miejskiego w różnych aglomeracjach europejskich. Od tego czasu przedstawiciele ZTM, jako jedynej organizacji członkowskiej z Polski, biorą aktywny udział w wydarzeniach, konferencjach i warsztatach organizowanych przez EMTA. Często występujemy w roli przedstawiciela nie tylko całego kraju, ale i regionu Europy Środkowej i nowych państw członkowskich UE. Rok po przystąpienia do tej organizacji, w 2009, Warszawa była gospodarzem kolejnego walnego zgromadzenia, w trakcie którego dyrektor Leszek Ruta został wybrany na członka zarządu EMTA. W ten sposób rola i aktywność ZTM została szybko doceniona. Fakt ten miał również duży wpływ na poszukiwania partnerów do kolejnych projektów międzynarodowych.

iZTM: Gdyby zechciała Pani podsumować kilka ostatnich lat wymiany doświadczeń i sprawdzonych rozwiązań między organizatorami transportu publicznego w Europie –które z nich uznałaby Pani za najważniejsze?
Halina Rakowska: Wszystkie są bardzo cenne. Wnoszą wartość dodaną, jaką jest korzystanie z doświadczeń partnerów, co niesie za sobą wiedzę w zakresie innowacyjnych sposobów usprawniania zarządzania komunikacją miejską. Europejską wartością dodaną zapewniają również projekty, realizowane w ramach programów unijnych, gdyż przynoszą korzyści nie tylko na poziomie ZTM czy Polski, ale także na poziomie wspólnotowym. Wymiana doświadczeń stanowi cenne źródło informacji zarówno, jak jesteśmy „biorcą”, jak i „dawcą”, czyli gdy korzystamy z doświadczenia partnerów zagranicznych, jak i też dzielimy się własnymi rozwiązaniami. Z punktu widzenia rozwoju ZTM, jego doskonalenia i konkurencyjności, transfer wiedzy i doświadczenia, poprzez udział w projektach międzynarodowych, realizowanych wspólnie z partnerami z różnych stolic europejskich, jest nie do przecenienia. Jednym z takich projektów jest, a w zasadzie to już był, projekt CAPRICE
–„Regiony stołeczne na rzecz integracji transportu zbiorowego w celu zwiększenia efektywności energetycznej”
–realizowany w ramach programu INTERREG IVC, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. W projekcie CAPRICE uczestniczyło 5 organizacji: VBB –V •erkehrsverbund Berlin-Brandenburg GmbH (Związek Komunikacyjny Berlin-Brandenburgia) –partner wiodący •Primaria Municipiului Bucuresti (Urząd Miasta Bukareszt) •MESP –Przedsiębiorstwo Miejskie “Susisiekimo Paslaugos“z Wilna •STIF –Syndicat des transports
d’Île-de-France (organizator transportu dla aglomeracji paryskiej i regionu Ile-de-France) •Zarząd Transportu Miejskiego
m. st. Warszawy.
iZTM: Jako koordynator projektów unijnych w ZTM ma Pani powody do radości –jedyny polski projekt stażowy, zrealizowany przez ZTM, we współpracy z berlińskim BVG –„Nowa jakość usług –młodzi pracownicy motorem zmian w komunikacji miejskiej”został wyróżniony z kilkuset tysięcy europejskich projektów zgłoszonych do Programu Leonardo da Vinci w latach 1995 – 2010.
Halina Rakowska: O tak, to duża przyjemność i zaszczyt. Szczególnie, że był to nasz pierwszy projekt i nie mieliśmy żadnego doświadczenia ani wzorców. A tu od razu takie wyróżnienie. Przedsięwzięcie to było dużym doświadczeniem zawodowym dla 8 naszych pracowników, odbywających miesięczny staż w Berliner Verkehrsbetriebe (Berlińskie Zakłady Komunikacyjne). BVG jest to największe komunalne przedsiębiorstwo komunikacyjne w Niemczech i jedno z największych takich przedsiębiorstw w Europie. Na zlecenie Landu Berlin BVG organizuje i obsługuje komunikację publiczną w Berlinie, zarządzając transportem na 9 liniach metra, 15 liniach tramwajowych oraz 150 liniach autobusowych. Cały projekt był dla nas cennym doświadczeniem, ponieważ na polskim rynku brakuje możliwości praktycznego kształcenia w zakresie nowoczesnego i efektywnego organizowania komunikacji miejskiej. Przyczynił się również do zmiany mentalności uczestniczących w nim pracowników, zwłaszcza w kontaktach z pasażerami.
iZTM: ZTM realizuje kolejny projekt, nawet uzyskano dofinansowanie unijne. Proszę powiedzieć kilka słów o tym zamierzeniu.

Halina Rakowska: Kontynuujemy inicjatywę staży zagranicznych. W ostatnim konkursie programu Leonardo da Vinci, aplikowaliśmy o środki na dofinansowanie nowego projektu „Nowa kultura mobilności w Warszawie”i projekt został zatwierdzony do realizacji. Do współpracy w ramach grupy partnerskiej zaprosiliśmy działające w Wiedniu przedsiębiorstwo Wiener Linien oraz AMMT Agencje Mobilności Metropolitalnej w Turynie. Wiener Linien to największe komunalne przedsiębiorstwo komunikacyjne w Austrii i jedno z największych takich przedsiębiorstw w Europie. Organizuje i obsługuje komunikację publiczną w Wiedniu, zarządzając transportem na 5 liniach metra, 28 liniach tramwajowych oraz 84 liniach autobusowych. W najnowszym badaniu komunikacji miejskiej, przeprowadzonym przez niemiecki klub samochodowy ADAC w 23 europejskich stolicach, Wiedeń znalazł się na 3. miejscu, z jednym z najnowocześniejszych i najczęściej używanych systemów transportowych w Europie. Drugi partner, Agenzia Mobilita Metropolitana Torino (AMMT, Agencja Mobilności Metropolitalnej w Turynie) odpowiada za zarządzanie transportem publicznym w regionie piemonckim (1,5 mln mieszkańców). Turyn jest czwartym co do wielkości miastem Włoch. W 1992 r. miasto Turyn rozpoczęło realizację projektu na wielką skalę w zakresie telematyki transportowej pod nazwą 5T (Telematic Technologies for Transport and Traffic in Turin), który opracowano i wdrożono w całym mieście. Projekt obejmuje 9 podsystemów: Sterowanie Ruchem Miejskim, Zarządzanie Transportem Publicznym, Ograniczanie Wpływu na Środowisko, Zarządzanie Parkingami, Sterowanie Mediami Informacyjnymi, Informacja Zbiorowa (zmienne znaki komunikacyjne –VMS), Automatyczne Obciążanie Kont, Najwyższe Priorytety, Wyznaczanie Tras oraz ogólny Miejski System Nadzoru, który łączy działania wszystkich innych podsystemów w generalną strategię transportu/ochrony środowiska. Za najważniejsze dla zintegrowanego Środowiska Transportu Drogowego (IRTE) w Turynie uważa się prowadzenie efektywnego i spójnego monitoringu stanu systemu ruchu drogowego i transportu oraz wykorzystanie jego wyników przy sterowaniu ruchem, informacji, zarządzaniu popytem i projektowaniu sieci. Ponadto Turyn może poszczycić się zaawansowaną integracją transportu miejskiego i kolejowego. Dodatkowym argumentem przesądzającym o zaproszeniu partnerów do projektu było ich doświadczenie w organizacji imprez masowych. Niezwykle cenna będzie możliwość wykorzystania doświadczeń partnerów –przed trzema laty w Wiedniu rozgrywane były mecze EURO 2008, a w 2006 roku Turyn był gospodarzem XX zimowych igrzysk olimpijskich. Włoski partner wypracował także efektywne rozwiązania zapewniające sprawną komunikację turystom i pielgrzymom odwiedzającym miasto w okresie, gdy wystawiany jest całun turyński. Do Wiednia i Turynu na okres 4 tygodni wyjedzie łącznie 12 pracowników ZTM, po 6 do każdego z miast. Staż odbędzie się w I kwartale 2012r.
iZTM: Niedawno podsumowano CAPRICE, duże przedsięwzięcie 5 partnerów z branży transportowej z Warszawy, Berlina, Paryża, Wilna i Bukaresztu. W efekcie powstała „Księga dobrych praktyk”. Czy będą kolejne?
Halina Rakowska: CAPRICE to nasz największy i najdłuższy dotychczas projekt. Zasadą projektów „miękkich”, nieinwestycyjnych, jest publikacja „Przewodnika dobrych praktyk”, jako jednego z rezultatów realizacji projektu. Księga ta to zbiór doświadczeń i poradnik dla decydentów, zawierająca najważniejsze osiągnięcia i rekomendacje z wymiany doświadczeń. Cytuję za poradnikiem „….partnerzy (…) opracowali niniejszą Księgę w celu zwiększenia publicznej dostępności do informacji o problematyce transportu publicznego w obszarach metropolitarnych…”Na wszystkich partnerach, realizujących projekty współfinansowane ze środków wspólnotowych spoczywa obowiązek upowszechniania rezultatów projektu. Jednym z takich rezultatów jest opracowanie i publikacja dobrych praktyk. My, dodatkowo, zorganizowaliśmy całodniowe seminarium dla przewoźników i organizacji związanych z zarządzaniem komunikacją miejską z całej Polski. Chodziło nam o to, aby podzielić się tym międzynarodowym doświadczeniem z kolegami, którzy nie mają możliwości udziału w takich przedsięwzięciach. Poprzednią „księgą”jest prezentacja rozwiązań stosowanych w BVG „Berlińskie wzorce w Warszawie?”Mając na względzie naszą wysoką aktywność na rynku projektów europejskich w najbliższym czasie podzielimy się rezultatami pozostałych działań. Aktualnie realizujemy:
•projekt Rail Baltica Growth Corridor (Korytarz Wzrostu Rail Baltica, w skrócie: RBGC). Jest to projekt kooperacyjny realizowany w ramach Programu Morza Bałtyckiego, współfinansowanego także ze środków Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego. Projekt związany jest z ideą planowanego połączenia kolejowego wzdłuż wybrzeża Bałtyku –między Finlandią, Rosją, krajami bałtyckimi i Europą Zachodnią. Głównym celem projektu jest identyfikacja bodźców wzrostu w korytarzu planowanego Rail Baltica, a celem jednego z pakietów roboczych projektu jest poprawa i integracja informacji pasażerskiej wzdłuż jej trasy.
•wspomniany wcześniej projekt „Nowa kultura mobilności w Warszawie”, realizowany w ramach programu Leonardo da Vinci Czekamy na wyniki konkursu, kolejnych złożonych projektów, m.in. „GIVEaHAND”, w ramach programu GALILEO oraz „INVOLVE”, w ramach programu INTERREG IVC. A to oznacza, że będziemy prezentować kolejne podręczniki. Reasumując uważam, że biorąc pod uwagę status prawny ZTM (brak osobowości prawnej oraz brak statusu przedsiębiorstwa), co powoduje ograniczenie w dostępności do programów unijnych, nasza współpraca międzynarodowa ma szeroki zasięg i aktywność.