Unijny pakiet lotniczy przyniesie 4 mld euro oszczędności

26 marca br. Komisja Europejska przyjęła z zadowoleniem decyzję Rady udzielającą politycznego wsparcia dla pakietu dotyczącego jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej.

Po przegłosowaniu pakietu w Parlamencie Europejskim, ministrowie transportu potwierdzili 26. marca, że osiągnięto porozumienie na temat szeroko zakrojonego pakietu lotniczego. Zostanie on oficjalnie przyjęty przez Radę w nadchodzących tygodniach. Celem pakietu jest wzmocnienie jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej, przekazanie odpowiedzialności za bezpieczeństwo w całym procesie lotniczym Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego oraz stymulowanie wprowadzania nowych technologii. Przyjęte w ramach pakietu środki oznaczają bezpieczniejsze, bardziej ekologiczne i tańsze loty. Szacuje się, że roczne oszczędności dla linii lotniczych wyniosą ok. 4 mld euro. Jednocześnie dzięki centralnemu planowi zarządzania ruchem lotniczym w Europie europejska branża produkcyjna osiągnie czołową pozycję w dziedzinie innowacyjnych technologii zarządzania ruchem lotniczym, co pozwoli na lepsze działanie infrastruktury oraz przyczyni się do wzrostu przewagi konkurencyjnej producentów na rynkach światowych. Antonio Tajani, wiceprzewodniczący Komisji odpowiedzialny za transport, powiedział: „Europie potrzebny jest system zarządzania ruchem lotniczym zdolny do sprostania przewidywanemu wzrostowi ruchu lotniczego. Podróżni oczekują usług wysokiej jakości. Przyjęte w ramach pakietu środki oznaczają bezpieczniejsze, bardziej ekologiczne i tańsze loty. Samolotom powinno się umożliwiać przelot najkrótszą trasą, odpowiednio do coraz bardziej rygorystycznych wymogów w zakresie ochrony środowiska. Po raz pierwszy potrzeby użytkowników przestrzeni powietrznej stawiane są na pierwszym miejscu. Pakiet został przedstawiony w idealnym momencie, jako że sektor zmaga się z problemami spowodowanymi trwającym kryzysem.”

Pierwsza część pakietu wprowadza szereg ulepszeń do obowiązujących przepisów dotyczących jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej (zob. IP/01/1398), w tym wiążące cele w zakresie przepustowości dla instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej, funkcję zarządzania siecią europejską w celu zapewnienia spójności pomiędzy sieciami krajowymi, oraz konkretny termin, przed upływem którego państwa członkowskie mają zwiększyć przepustowość, w tym poprzez zastosowanie podejścia opartego na zacieśnieniu współpracy i dalszej integracji instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej, określanej jako funkcjonalne bloki przestrzeni powietrznej.

Część techniczna koncentruje się na wprowadzeniu najnowocześniejszych technologii. Celem programu SESAR, w którym uczestniczą wszystkie zainteresowane strony z sektora lotnictwa, jest opracowanie, zatwierdzenie i wdrożenie ogólnoeuropejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym nowej generacji.

Część dotycząca bezpieczeństwa przewiduje zwiększenie zakresu odpowiedzialności Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA). Rezultatem tego będzie wprowadzenie precyzyjnych, jednolitych i wiążących zasad dotyczących działania portów lotniczych, zarządzania ruchem lotniczym i służb żeglugi powietrznej, a także dokładnego nadzoru nad ich wdrażaniem przez państwa członkowskie. W ramach swoich nowych kompetencji EASA sprawuje ściślejszą kontrolę nad bezpieczeństwem lotniczym w Europie oraz zapewnia stosowanie wspólnych zasad bezpieczeństwa we wszystkich fazach lotu, począwszy od płyty lotniska.

Zadaniem części dotyczącej przepustowości portów lotniczych jest rozwiązanie problemu niedostatku pasów startowych i urządzeń w portach lotniczych, który obecnie stwarza ryzyko poważnego ograniczenia przepustowości. Inicjatywa zmierza do lepszego skoordynowania przydziałów czasu na start i lądowanie przyznawanych operatorom statków powietrznych ze środkami z zakresu zarządzania ruchem lotniczym. Obejmuje ona także ustanowienie obserwatorium przepustowości portów lotniczych w celu pełnego zintegrowania portów w sieci lotniczej.

W nowym pakiecie kwestie ochrony środowiska stanowią centralne zagadnienie jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej – oczekuje się, że poprawa zarządzania ruchem lotniczym przyczyni się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, za które odpowiada lotnictwo. Spodziewane są oszczędności rzędu do 10 proc. na jeden lot, co oznacza redukcję emisji CO2 o 16 mln ton rocznie i obniżenie rocznych kosztów dla użytkowników przestrzeni powietrznej o 2,4 mld euro. Dzięki temu lotnictwo będzie mogło sprostać wyzwaniom związanym z włączeniem do europejskiego systemu handlu uprawnieniami do emisji.

Uwzględniając centralny czynnik ludzki w procesie świadczenia służb żeglugi powietrznej instytucje europejskie przyjęły oświadczenie dotyczące chęci współpracy w zakresie zaangażowania personelu w realizację pakietu lotniczego, co przyczyni się do przyjęcia wysokich standardów kompetencji we wszystkich kategoriach personelu zapewniającego bezpieczeństwo oraz do większego zaufania co do mechanizmów zgłaszania incydentów.