UE: Inauguracja programu Infrastruktura i Środowisko w Polsce

Projekty finansowane z programu operacyjnego Infrastruktura i Środowisko będą stanowić jedną trzecią mapy inwestycyjnej Polski w najbliższych latach – powiedziała 15 grudnia, minister rozwoju regionalnego Elżbieta Bieńkowska.
15 grudnia w Warszawie odbyła się konferencja poświęcona programowi operacyjnemu Infrastruktura i Środowisko, która była także inauguracją działania POIiS w Polsce. Podczas spotkania została podpisana zgoda na realizację pierwszego dużego projektu w tym zakresie – „Modernizacja i rozbudowa systemu gospodarki wodno-ściekowej Miasta Nowego Sącza z przyległymi terenami gmin sąsiednich.”. Udział w konferencji wzięli przedstawiciele wszystkich ministerstw zaangażowanych we wdrażanie POIiS. W najbliższych latach Program ma szansę stać się kołem zamachowym polskiej gospodarki. Zwłaszcza, że prawie 40 mld euro trafi do 6 sektorów naszej gospodarki: środowiska, transportu, energetyki, kultury, zdrowia oraz szkolnictwa wyższego. Gros środków w programie (71 proc.) przeznaczono na połączenia transportowe, głównie drogowe, ale także kolejowe, lotnicze i morskie. –„Komisja Europejska zatwierdziła pierwszy duży projekt z programu Infrastruktura i Środowisko na kwotę dofinansowania ponad 51 mln euro”–powiedziała komisarz rozwoju regionalnego UE, Danuta Hübner podpisując zgodę na realizację inwestycji z Nowego Sącza. –„Program Infrastruktura i Środowisko nabiera rozpędu. Liderem w ogłaszaniu konkursów oraz przesyłaniu projektów kluczowych do zatwierdzenia Komisji Europejskiej jest Ministerstwo Środowiska –podkreśliła minister rozwoju regionalnego Elżbieta Bieńkowska.

POIiS: w opinii Elżbiety Bieńkowskiej
–„Wszystkie duże drogi, autostrady, drogi ekspresowe, wszystkie wielkie przedsięwzięcia związane z ochroną środowiska oraz związane z kulturą o znaczeniu krajowym to będą właśnie efekty tego programu’ – wyliczyła Bieńkowska–„To największy program w historii Unii Europejskiej. Przewiduje wydatki inwestycyjne w kwocie prawie 40 mld euro, 28 mld ze strony UE, reszta jako wkład krajowy. To jest jedna trzecia wszystkich wydatków inwestycyjnych w Polsce, które będą realizowane w najbliższych latach’ – podkreśliła. Program przewiduje wsparcie inwestycji w sześciu obszarach: transport, środowisko, szkolnictwo wyższe, ochrona zdrowia, energetyka i kultura. –„Możemy zyskać jedną trzecią wszystkich wydatków inwestycyjnych w Polsce, które będą realizowane w najbliższych latach’ – zaznaczyła minister. Bieńkowska wymieniła priorytetowe projekty z tzw. listy zamkniętej. 'W części transportowej są to autostrady, drogi ekspresowe i trochę inwestycji związanych z Euro 2012 np. modernizacja dworców i kolei oraz transport miejski w miastach, które będą gospodarzami mistrzostw’ – powiedziała. Poinformowała, że reszta projektów będzie wybierana w konkursach, które 'albo są na ukończeniu, albo są właśnie rozstrzygane’. Na transport w ramach programu Infrastruktura i Środowisko przewidziana jest największa pula środków unijnych, czyli 19,4 mld euro. –„Ten program jest olbrzymim wysiłkiem organizacyjnym dla polskiej administracji, jest w niego zaangażowanych ponad 100 instytucji’ – podkreśliła Bieńkowska. Jej zdaniem polscy urzędnicy są przygotowani do absorpcji środków z programu przynajmniej 'na etapie rozstrzygania konkursów’, nie wyklucza jednak, że na etapie rozliczania finansowego będą potrzebni dodatkowi urzędnicy. Bieńkowska zwróciła uwagę, że wyzwaniem w realizacji programu może być przygotowanie projektów o dużej skali. 'Ponadto w przypadku tak dużych projektów konieczna jest akceptacja Komisji Europejskiej, co wydłuża czas przygotowania projektów i możliwości odzyskiwania środków’ – zauważyła. Dodała, że 'w swoim pakiecie antykryzysowym Komisja zamieściła skrócenie ścieżki oceny projektów przez KE’.
Jak podkreślił wiceminister rozwoju regionalnego, Janusz Mikuła, we wdrażanie Programu Infrastruktura i Środowisko zaangażowanych jest 31 instytucji. –W ramach pomocy technicznej przeznaczyliśmy 581,3 mln euro na wsparcie procesu zarządzania programem oraz wzmocnienie potencjału administracyjnego instytucji zaangażowanych w jego realizację, w tym dwóch największych beneficjentów: GDDKIA oraz PKP PLK S.A. Dlatego będziemy pracować z beneficjentami już na etapie przygotowywania inwestycji, by system oceny wniosków po stronie polskiej radykalnie się skrócił –zapowiedział wiceminister.

POIiS: w opinii Danuty Hübner
–„Innowacje i przedsiębiorczość rozwijają się intensywniej w regionach dysponujących nowoczesną i skuteczną infrastrukturą transportową, energetyczną, edukacyjną i telekomunikacyjną. Nowy program polityki spójności obejmuje wszystkie te czynniki i jest znakomitym narzędziem zwiększania inwestycji w Polsce, szczególnie w czasie, kiedy wszystkie kraje zmagają się z konsekwencjami globalnego kryzysu gospodarczego. Jestem pewna, że Polska wykorzysta to wsparcie mądrze i skutecznie, z korzyścią dla wszystkich swoich obywateli”, powiedziała komisarz Hübner.
Program umożliwi także Polsce osiągnięcie celu zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. Będzie wspierał działania zwiększające efektywność energetyczną, promujące wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii oraz inwestowanie w trwałe systemy transportowe. Inwestycje w sektorze energetycznym powinny przynieść
Polska jest największym beneficjentem inwestycji UE w ramach polityki spójności na lata 2007-2013. Otrzyma w sumie 67,3 mld euro, czyli 19,4% wynoszącego 347 mld EUR budżetu przeznaczonego dla całej UE. Wysoka jakość administracji, sprawne tworzenie i wybór projektów oraz ścisłe przestrzeganie prawa UE to kluczowe czynniki w skutecznym opracowywaniu i wdrażaniu w Polsce polityki spójności. Komisarz Danuta Hübner wielokrotnie powtarzała, że Program Infrastruktura i Środowisko jest bezprecedensowy w historii polityki spójności Unii Europejskiej. –Biorąc pod uwagę jego alokację, każda z 277 stron programu, warta jest ponad 130 mln euro –podkreśliła. –Jestem przekonana, że dzięki tym ogromnym środkom, na trwałe zmieni się oblicze Polski – dodała komisarz.
19,4 mld euro dla transportu
Większość alokacji ma już przeznaczenie –zidentyfikowano projekty, które są wspierane w przygotowaniu dokumentacji technicznej. Wśród budowanych już dróg znajdują się odcinki planowane do finansowania w ramach POIiŚ:
– Budowa węzła Sośnica na skrzyżowaniu autostrad A1 i A4,
– S3 Szczecin – Gorzów Wlkp., S7 Elbląg-Olsztynek,
– S7 Grójec- Białobrzegi,
– DK16 Olsztyn –Augustów,
– DK4 Machowa-Łańcut.
Również miasta na prawach powiatu realizują projekty budowy/przebudowy dróg krajowych na swoim terenie, które zostały już zgłoszone bądź będą zgłoszone do konkursów organizowanych w ramach POIiŚ. Zaawansowane są prace przy projektach morskich i projektach kolejowych. W 2009 r. do KE zostanie przekazanych 20 wniosków o dofinansowanie dla projektów dużych, w tym 9 drogowych, 5 lotniczych, 2 kolejowych, 2 miejskich i 2 morskich.
Przewiduje się, że dla priorytetów VI–VIII (transport) wartość wydatków kwalifikowanych certyfikowanych do KE do końca 2009 roku wyniesie 2 mld zł.
Dla usprawnienia procesu inwestycji wprowadzono zmiany prawne w ustawach dotyczących zamówień publicznych, prawa budowlanego, przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz ochrony środowiska. Nadal jednak istnieje zagrożenie dla planowej realizacji niektórych projektów w ramach POIiŚ w związku z trwającym procesem wyznaczania sieci obszarów Natura 2000 w Polsce.
Zmianom prawnym towarzyszyły zmiany instytucjonalne. W Ministerstwie Infrastruktury utworzono Departament Funduszy UE 2007-2013, który pełni rolę Instytucji Pośredniczącej dla części transportowej POIiŚ. Zostało powołane Centrum Unijnych Projektów Transportowych, które jest na 1. linii w kontaktach z beneficjentem. Wdrażana jest reforma GDDKiA polegająca na decentralizacji instytucji, tj. przekazaniu 16 oddziałom terenowym pełni kompetencji dotyczących planowania, przygotowania i realizacji inwestycji drogowych. Zwiększono także znacznie zatrudnienie w pionie inwestycyjnym GDDKiA korzystając ze środków POIiŚ. Obecnie GDKKiA prowadzi budowę 500 km nowych dróg, w tym 200 km autostrad.
Euro 2012
W kontekście planowanych inwestycji niezbędnych dla organizacji mistrzostw w piłce nożnej Euro 2012, środki unijne alokowane w POIiŚ są niebagatelnym źródłem finansowania połączeń transportowych pomiędzy Polską i Ukrainą, a także pomiędzy województwami/miastami, gdzie będą rozgrywane mecze. Ponadto poprawi się transport publiczny w miastach. Innym punktem stycznym z Euro 2012 jest finansowanie systemu powiadamiania ratunkowego –nr alarmowy 112 oraz zakupu 600 ambulansów, a także modernizacja 100 placówek ochrony zdrowia (oddziały ratunkowe oraz kliniki), w tym budowa lądowisk przyszpitalnych. Program wspiera budowę autostrad i dróg ekspresowych, linii kolejowych, a także transport miejski, z naciskiem na ekologiczne środki transportu. Ponadto będą modernizowane lotniska, porty morskie i drogi śródlądowe. Dobry transport to argument dla biznesu i turystów.
Oczekiwane efekty programu:
9 tys. km kanalizacji sanitarnej, w wyniku czego 810 tys. osób zostanie podłączonych do sieci
318 oczyszczalni ścieków
20 nowych ponadregionalnych zakładów zagospodarowania odpadów
5,5 mln osób zostanie dodatkowo objętych systemem gospodarowania odpadami komunalnymi
z 79% do 50% zmniejszy się poziom składowania odpadów
400 obiektów małej retencji
500 stanowisk do analizowania i reagowania na zagrożenia katastrofami naturalnymi
135 dużych przedsiębiorstw wspartych w zakresie systemów zarządzania środowiskowego
1550 ha, którym przywrócono ochronę właściwego stanu ekosystemów
477 km wybudowanych autostrad w sieci TEN-T
1400 km wybudowanych dróg ekspresowych w sieci TEN-T
8 przebudowanych lotnisk w sieci TEN-T
1250 km zmodernizowanych linii kolejowych
410 km wybudowanej sieci transportu szynowego i trolejbusowego
270 km zmodernizowanych dróg wodnych
z 2% do 7,5% powinien wzrosnąć udział energii elektrycznej wytworzonej ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii elektrycznej brutto
1 mln ton rocznej produkcji biopaliw
1000 km nowo wybudowanych gazociągów przesyłowych i 4900 km gazociągów dystrybucyjnych
600 km wybudowanych elektroenergetycznych sieci przesyłowych
14 obiektów dziedzictwa kulturowego poddanych ochronie
600 ambulansów zakupionych na potrzeby ratownictwa medycznego
100 przebudowanych i doposażonych zakładów opieki zdrowotnej
120 zmodernizowanych obiektów szkolnictwa wyższego
6 tys. miejsc pracy.