Tramwajem do ?Emaus!

Nieczęsto w niniejszym portalu omawiamy książki bądź artykuły. Tym razem wyjątek podyktowany jest tym, że publikacja jest tyleż ciekawa, co niemal niedostępna dla czytelnika. Stąd też przytoczymy tu z niej ciekawsze informacje.

Emaus to osiedle w Gdańsku, w dzielnicy Siedlce. Biblijna nazwa to pamiątka po przedrozbiorowej pobożności gdańskich luteranów. Tramwaj (początkowo konny) doprowadzono tu ze Śródmieścia już w 1886 r. i nieprzerwanie (nie licząc wyłączeń remontowych czy wojennych) kursuje on do dziś. Jego dzieje przybliża w krótkim szkicu 7 – Tramwaj do Emaus prof. Jerzy Sawicki z Politechniki Gdańskiej.

Artykuł jest ciekawy i rzetelny, choć jego użyteczność obniżają bardzo małe, niskiej jakości fotografie (których dlatego nie możemy tu zreprodukować). Autor wydał go nakładem własnym i dostępny jest w praktyce tylko w Gdańsku, w bibliotece PG lub w PAN Bibliotece Gdańskiej. Tym, którym do tych instytucji nie po drodze, przytaczamy ciekawsze wyimki.

W r. 1896 linie tramwaju konnego zostały przebudowane na ruch pojazdów elektrycznych i przy tej okazji nieco zmieniono trasę tej linii: zaczynała się ona na Kohlenmarkt (Targ Węglowy) i nadal była jednotorowa. (?) Z chwilą uruchomienia nowego Dworca Głównego trasa do Emaus otrzymała nowy numer porządkowy „7”, który stale obowiązywał aż do r. 1945. (?)

W początkowym okresie działania tramwajów elektrycznych pobór prądu z sieci zasilającej odbywał się za pośrednictwem odbieraka drążkowego, zakończonego rolką biegnącą po przewodzie sieciowym. (?) Przebudowy sieci na przystosowaną do nowych odbieraków Scherenstrobabnehmer nie wykonano przed wojną na linii do Orunii oraz do Emaus, które nadal wymagały odbieraka drążkowego. (?)

Starsze wagony, wyposażone w odbieraki drążkowe, były obsługiwane przez Zajezdnię Łąkowa. Dojazd z tej zajezdni na trasę linii 7 biegł torem dawnej linii, którą wykorzystywano jako trasę techniczną. Biegła ona ul. Toruńską, przez Żabi Kruk, Ogarną, Targ Sienny i następnie przez Targ Rakowy ? w tym miejscu istniało połączenie z trasą 7, w pobliżu torowego układu przystanku czołowego tej linii. Na torze odjazdowym stał tam skład wagonów, mający odjechać do Emaus. (?)

Czemu wagon miał dwa odbieraki drążkowe? (?) Mechanizm ten był na stałe umocowany do dachu wagonu ? i to bez możliwości obrotu od osi podłużnej pojazdu. (?) Po przyjeździe do przystanku końcowego dotychczasowy odbierak trzeba było złożyć, a przeciwny podnieść. (?)

W lutym 1945 ulica Silberhütte (Hucisko) kończyła się wiaduktem nad torami kolejowymi który dawał jej połączenie z Kartuską, a także z ul. Promenade (3 Maja), którą biegł tor tramwajowy do Bramy Oliwskiej. Podczas walk pod koniec marca 1945 wiadukt ten został wysadzony, zaś wiadukt Błędnik odniósł tylko pewne uszkodzenie. We wczesnym okresie budowy ? nad torami kolejowymi przy Hucisku wybudowano zastępczy wiadukt typu wojskowego, o konstrukcji drewnianej.

„