Środkowoeuropejskie Forum Szynowego Transportu Publicznego 2009

W ubiegły czwartek –12 marca 2009 roku –w warszawskim hotelu Novotel odbyło się, zorganizowane przez Railway Market Forum, Środkowoeuropejskie Forum Szynowego Transportu Publicznego 2009. Podczas spotkania przedstawione zostały systemy komunikacji szynowej –tramwajowej i lekkiej kolei –funkcjonujące w wybranych krajach Europy Środkowej i Wschodniej.

Jako pierwszy głos zabrał Constantin Dellis z UITP –organizacji zrzeszającej około 3.100 członków z ponad 90 krajów na całym świecie. Omówił on zagadnienia związane z funkcjonowaniem transportu szynowego w wybranych miastach, takich jak Brno, Bukareszt, Belgrad, Odessa czy Charkow. W jego prelekcji nie zabrakło także informacji na temat warszawskich tramwajów. Na szczególną uwagę, zdaniem przedstawiciela UITP, zasługują najdłuższe stołeczne tramwaje –PESA 120N –oraz liczne modernizacje torowisk, przeprowadzone przez stołecznych tramwajarzy. Wielu Polakom wydaje się, iż polska komunikacja publiczna, zwłaszcza ta tramwajowa, stoi na nie najwyższym poziomie. Pocieszający może być jednak fakt, iż nie mamy się czego wstydzić, kiedy porównujemy się z naszymi wschodnimi sąsiadami. Sporo jednak brakuje Polsce, aby doścignąć zachód Europy. A przecież musimy iść właśnie w tym kierunku.

Wystąpienie przedstawiciela Zespołu Doradców Gospodarczych TOR –Marcina Kamoli –dotyczyło systemów transportowych w Polsce. Przypomniał on, iż aktualnie w naszym kraju funkcjonuje: 16 przewoźników tramwajowych, 2 systemy Szybkiej Kolei Miejskiej, 1 linia metra oraz 1 kolejowy „aiport link”. Zdaniem Kamoli, publiczna komunikacja szynowa przewiozła w Polsce, w 2008 roku, ponad 52,5 mln pasażerów. Aby powiększyć tę liczbę należy przeprowadzić dalszy proces integracji komunikacji kolejowej i dalekobieżnej z komunikacją miejską. Podstawy takiego rozwiązania już dziś funkcjonują, zdaniem analityka TOR-u, w Warszawie, Bydgoszczy i Toruniu. Problemami dużych miast jest rnym Śląsku. Kamola stwierdził ponadto, iż problemem dużych aglomeracji jest brak uprzywilejowania komunikacji szynowej, co sprawia, że ludzie cały czas wybierają własne samochody, w których wygodniej stoi się w korkach.

Warty podkreślenia jest także fakt, iż w Polsce od kilku lat nie zmienia się praktycznie stan ilościowy taboru tramwajowego, który utrzymuje się na poziomie 3650 sztuk. Średni wiek tych pojazdów wynosi 25 lat. W ruchu znajduje się średnio około 70% wozów –najwięcej w Gdańsku –80%, najmniej w Gorzowie Wielkopolskim –40%. Sieć tramwajowa w Polsce liczy około 930 km.

W drugiej części swojego wystąpienia Marcin Kamola zaprezentował plany polskich miast związane z rozwojem transportu szynowego. I tak: w 2015 roku ma funkcjonować już odbudowana sieć tramwajowa w Olsztynie. Warszawa –zamierza zakupić około 200 nowoczesnych wagonów tramwajowych, wybudować II linię metra, zmodernizować infrastrukturę tramwajową, zakupić kolejne pociągi dla Szybkiej Kolei Miejskiej, co wiązać się będzie z obsługo lotnika Chopina oraz zainwestować w tabor i infrastrukturę Warszawskiej Kolei Dojazdowej. W Trójmieście do 2015 roku powstać ma Kolej Metropolitalna, uzupełniana przez zmodernizowaną Szybką Kolej Miejską i szybki tramwaj. Także Szczecin i Poznań, zdaniem analityka TOR-u, będą dalej inwestowały w szybkie tramwaje. W 2015 roku ma funkcjonować również 12 połączeń kolejowych „aiport link”–w Szczecinie, Trójmieście, Bydgoszczy, Poznaniu, Olsztynie, Warszawie (2 linie), Lublinie, Katowicach, Krakowie i Wrocławiu.

Plany dalszego rozwoju transportu publicznego w aglomeracji warszawskiej zaprezentowali przedstawiciele Zarządu Transportu Miejskiego –Piotr Izdebski oraz Tamás Dombi. Na początku swojego wystąpienia prelegenci przedstawili model organizacji komunikacji miejskiej m.st. Warszawy, który jest znany dość dobrze, pominiemy zatem szczegóły. Jak wiadomo organizatorem, także komunikacji podmiejskiej, jest ZTM, a usługi przewozowe, na podstawie umów, wykonuje obecnie 9 spółek. Z punktu widzenia pasażera ważniejsze są plany rozwoju transportu w aglomeracji, dlatego temu zagadnieniu przyjrzymy się nieco bliżej. Nie jest żadną tajemnicą, wielokrotnie pisaliśmy też już o tym na łamach TranInfo, że priorytetem jest dalsze rozszerzenie wspólnego biletu, jak również utworzenie III strefy biletowej. Aby plany te zrealizować potrzebna jest ścisła współpraca ZTM-u z gminami, polegająca chociażby na organizowaniu wspólnych przetargów na tzw. usługi dowozowe –do stacji kolejowej –oraz uruchomienie kolejnych linii Szybkiej Kolei Miejskiej (S1 Lotnisko-Sulejówek, S2 Pruszków-Otwock i S3 Lotnisko-Legionowo). Objęciem III strefą planuje się gminy przylegające do obecnego obszaru II. Wspólny bilet miałby obowiązywać w pociągach Kolei Mazowieckich oraz we wspomnianych wyżej dowozówkach. Obecnie trwają przygotowania do wprowadzenia pilotażowego programu linii dowozowej w Lesznowoli. Jeżeli wypali on to w przyszłości takie linie pojawią się także w innych gminach.

Przyszłość światowego transportu należy do metra i lekkiej kolei –powiedział Jérémie Pélerin z UNIFE. Jego zdaniem te środki transportu mają bardzo dobre perspektywy. Ich rozwój może spotęgować silna urbanizacja oraz konieczność wprowadzania ekologicznych środków transportu. Niestety, zdaniem Pélerina, przyszłość metra nie wygląda już tak dobrze, kiedy patrzymy tylko na Europę, ponieważ kryzys gospodarczy nie wpływa dobrze na inwestycje wymagające dużych nakładów finansowych.

Zagadnienia związane z rozwojem transportu publicznego w Stambule przedstawił Süleyman Açikbaş z firmy infrastrukturalnej Avrasya Metro Grubu. Jego zdaniem jest to miasto, które wymaga sprawnej komunikacji miejskiej, chociażby z tego względu, że ta metropolia, zamieszkiwana przez 12,5 miliona mieszkańców, łączy europejską i azjatycką część Turcji. Zdaniem Açikbaş –to wyzwanie. Dlatego też dziś w Stambule budowanych jest 137 km lekkiej kolej, z czego 77 km ma przebiegać w tunelu pod cieśniną Bosfor. W planach jest budowa kolejnych 221 km. Całość tej inwestycji (łącznie 541 km) pochłonie 5,5 mld euro.

Zagadnienie finansowania infrastruktury sektora transportu publicznego omówił Wojciech Deska z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, który współfinansuje projekty samorządów praktycznie we wszystkich województwach. Zdaniem Deski EBI nie ma ograniczeń transportowych, jeśli chodzi o projekty transportowe w Polsce. Na konkretny projekt bank może dostarczyć np. 1 miliard złotych.

O zagadnieniach optymalizacji i restrukturyzacji transportu publicznego opowiedziała Julia Hoffmann, ekspert BSL Management Consultants.

Środkowoeuropejskie Forum Szynowego Transportu Publicznego 2009 zakończyło się sesją pytań, spośród których najciekawsze dotyczyły transportu tramwajowego. Bardziej szczegółowo piszemy na ten temat w InfoTram. Wśród osób odpowiadających na pytania znaleźli się bowiem przedstawiciele ich producentów –Bombardiera, PESY, Solarisa i Skody.