Sejm o ulgowych przejazdach

23 stycznia sejmowa Komisja Infrastruktury przeprowadziła pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz o zmianie ustawy o transporcie drogowym. Dokument przedstawił Sławomir Zawiślak (PiS), a oto jego wystąpienie: -„Szanowni panowie przewodniczący, panie i panowie posłowie, szanowni goście, przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz o zmianie ustawy o transporcie drogowym. Projekt ten odnosi się do jakby się wydawało problematyki uregulowanej już u nas prawnie, dotyczącej dużej liczby grup społecznych, które mają prawo do ulg na podstawie tej ustawy i innych aktów prawnych. Jednak projekt powstał dlatego, że w wyniku kontaktów z wyborcami ustalone zostało, że pomimo zapisanego prawa do korzystania z ulg na przejazdy środkami publicznego transportu drogowego, to te ulgi w praktyce w dużym zakresie nie są udzielane przez wielu przewoźników prywatnych realizujących usługi komunikacji autobusowej. Praktyka pokazuje pomimo tego, że w budżecie państwa są zabezpieczone pieniądze na zwrot kwot dla przewoźników za udzielane ulgi, pasażerowie, którzy mają prawo do takich ulg, to zwykle płacą taką samą cenę biletu jak inni pasażerowie. Jest to tzw. bilet komercyjny. Jak państwo zauważyli w materiałach, samorządy województw podkreślają, że jako podmioty wypłacające dopłaty z rezerwy zapisanej ze środków budżetu państwa mogą wypłacać te pieniądze przewoźnikom tylko wtedy, kiedy mają podpisaną umowę z przewoźnikami na udzielanie ulg. Samorządy twierdzą, że nie mają środków do zmuszania przewoźników do podpisywania umów na udzielanie ulg. Jednocześnie przewoźnicy nie mają obowiązku występować z wnioskami o podpisanie takiej umowy. W praktyce oznacza to, że przewoźnicy obchodzą przepisy ustaw dających prawo do ulg na przejazdy środkami transportu zbiorowego. Dość często nie podpisują takich umów, mimo że jest orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2008 r., które mówi, że art. 8a omawianej ustawy kreuje po stronie samorządu województwa obowiązek zawarcia takiej umowy z wszystkimi przewoźnikami. Dostawałem takie same opinie w korespondencji od ministerstw i rządu. Na bazie tych ustaleń doszliśmy do wniosku, że trzeba przedłożyć taki projekt w pierwszym czytaniu.
Projekt zakłada pewne zmiany, których nie będę przytaczał, dlatego że są zapisane w tym projekcie. One są krótkie. Są to dwie propozycje. Jedna do ustawy, o której mówię, a druga do ustawy o transporcie drogowym. Mam świadomość, że pomimo generalnie pozytywnej opinii na temat tego projektu ustawy np. ze strony Związku Województw, była też część pozytywnych opinii uwidocznionych w opiniach samorządów wojewódzkich, czy też w zawartej opinii BAS, która mówi, że projekt ten nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej. Jest troszeczkę elementów do dyskusji. Jako wnioskodawcy chcieliśmy rozpocząć dyskusję. Jest kilka punktów, które warto na tym etapie procedowania poruszyć. Gdybyśmy przeprowadzili ten projekt w tej postaci, którą przedstawiliśmy, to samorządy miałyby większą liczbę zadań. Będzie potrzeba dyskusji z przedsiębiorcami na temat ewentualnego zwiększenia kosztów ich działalności. Chociaż powiem od razu, że moje dane są całkowicie rozbieżne kwotowo od informacji uzyskanych na piśmie od samorządów w tej kwestii, np. kas fiskalnych. Trzeba byłoby przeanalizować skutki dla Skarbu Państwa. Myślę, że one nie byłyby dużo większe. Trzeba też podyskutować o tzw. uldze komercyjnej, czy też o obowiązku nałożenia na jednostki samorządowe przekazywania do samorządów wojewódzkich informacji o tym, że np. inne samorządy wydały koncesję na przewozy.
Prosiłbym bardzo panów przewodniczących i posłów o to, żebyśmy spróbowali zlikwidować fikcję, która funkcjonuje i polega na tym, że jakoby są udzielane zgodnie z prawem powszechnie przejazdy ulgowe w środkach transportu publicznego, autobusowego. Z tych ulg korzystają ludzie, którzy może nie za często podróżują, ale jak wybierają się już w podróż to ta ulga jest dla nich bardzo ważna. Proszę o pozytywne dyskutowanie na ten temat. Mimo, że na podstawie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym wydawałoby się, że mamy cztery lata funkcjonowania ewentualnego, nowego przepisu, ale cztery lata to jest bardzo, bardzo dużo czasu. Kończąc, liczę na to, że po tej dzisiejszej dyskusji stwierdzimy, że problem dla dobra mieszkańców RP należy załatwić pozytywnie. Należy dać samorządom instrumenty do przestrzegania obowiązującego w Polsce prawa. Dziękuję bardzo za uwagę i proszę o pozytywne podejście do tematu w imieniu grupy posłów wnioskodawców. Dziękuję bardzo.
Projekt skomentował sekretarz stanu w MTBiGM, Tadeusz Jarmuziewicz: -„Odnoszę wrażenie, że w takich okolicznościach jak dzisiaj ciężko byłoby przepracować całość projektu. Brakuje mi np. w tej ustawie tego, od jakiego momentu uznamy, że on nie respektuje ulg. W związku z tym projekt, propozycja pana przewodniczącego, żeby powołać podkomisję jest jak najbardziej słuszna. Tu jest więcej rzeczy. Pańska sugestia, panie pośle, żeby rozmawiać z przedsiębiorcami jest okej, ale też z samorządowcami, żeby nie uszczęśliwiać ich na siłę, czy oni tego chcą, czy też nie. W związku z tym konsultacje społeczne na żywo, że tak powiem powinny mieć miejsce. I tyle. Dobrze, że taki projekt został wniesiony.”Dalej nad podeslkim dokumentem będzie obradowała specjalna podkomisja w składzie: pan poseł Kmiecik, pan poseł Racki, pan poseł Kamiński, pan poseł Żaczek, pan poseł Abramowicz, pan poseł Sasin, pani poseł Wielichowska, pan poseł Kania, pani poseł Kochan i pan poseł Smolarz.