Ruszy żegluga na Zalewie Wiślanym / Kaliningradzkim

W dniach 10 –11 marca 2009 r. odbyło się w Warszawie II posiedzenie Polsko-Rosyjskiej Międzyrządowej Komisji ds. Współpracy Gospodarczej. Delegacji Rzeczpospolitej Polskiej przewodniczył Cezary Grabarczyk, przewodniczący polskiej sekcji Komisji, Minister Infrastruktury, natomiast delegacji Federacji Rosyjskiej przewodniczył Igor Jewgieniewicz Lewitin, przewodniczący rosyjskiej sekcji Komisji, Minister Transportu Federacji Rosyjskiej. Poniżej przestawiamy zapis prac komisji w zakresie transportu zbiorowego. Generalnie tekst bazuje na protokole obrad komisji i jest dość ciężko strawny. Celowo jednak nie zmienialiśmy tego urzędniczego stylu, gdyż w pewien sposób oddaje on nasze stosunki z Rosją, które wydają się być bardzo formalne i ostrożne. Zakres odbytych rozmów jest z naszego punktu widzenia interesujący –szczególnie w kontekście żeglug pasażerskiej po Zalewie Wiślanym. Ciekawe jest też zaproszenie rosyjskiej strony do projektu E-70 i rewitalizacji Kanału Mazurskiego. Byłaby to ogromna szansa na szybki rozwój śródlądowego transportu pasażerskiego w tym regionie. Zacznijmy przegląd stenogramu prac komisji w zakresie transportu zbiorowego:

Strona polska poinformowała o zainteresowaniu polskich armatorów i portów morskich rozwojem współpracy dwustronnej z rosyjskimi firmami żeglugowymi w części przewozów ładunków i pasażerów pomiędzy portami obu krajów. Polska zaproponowała stronie rosyjskiej współpracę w sferach:

– rewitalizacji drogi wodnej E-70 Odra –Warta –Noteć –Kanał Bydgoski –Wisła –Zalew Wiślany –Kaliningrad;

– odbudowy połączeń dróg wodnych (170 km) pomiędzy rejonem Wielkich Jezior Mazurskich a Morzem Bałtyckim. Projekt przewiduje rewitalizację Kanału Mazurskiego (po polskiej stronie przebiega 20 km tego kanału), a następnie po stronie rosyjskiej przez rzeki Łynę i Pregołę do Kaliningradu i dalej przez Zalew Kaliningradzki – wyjście na Morze Bałtyckie.

Co do samej żeglugi na Zalewie Wiślanym to wyniku kilku rund negocjacji zostały uzgodnione postanowienia projektu Umowy o żegludze po Zalewie. Zostały omówione kwestie tymczasowego stosowania Umowy. Strona rosyjska poinformowała o pracach nad wewnętrznymi regulacjami prawnymi dotyczącymi norm, określających żeglugę statków państw trzecich w Zalewie Wiślanym /Kaliningradzkim/. Komisja zaleciła przyspieszenie przez stronę polską i rosyjską prac zmierzających do przygotowania podpisania Umowy o żegludze po Zalewie Wiślanym /Kaliningradzkim/ z uwzględnieniem wypracowania przez stronę rosyjską wewnętrznego aktu prawa, regulującego zasady dostępu do rosyjskiej części Zalewu Wiślanego /Kaliningradzkiego/ statków państw trzecich, zmierzających do i z polskich portów.

I to stwierdzenie można uznać za najważniejszy efekt rozmów w zakresie transportu –czyli jest wstępna zgoda Moskwy na udrożnienie żeglugi po Zalewie Wiślanym. Jak informuje Ministerstwo Infrastruktury, już w tym sezonie żeglugowym rozpoczną się rejsy statków pasażerskich i handlowych pomiędzy Elblągiem, a Królewcem. W obsłudze tych linii i eksploatacji terminalu elbląskiego portu wezmą udział głównie firmy z Trójmiasta. Jednak po Zalewie nie będą pływać jednostki pełnomorskie, lecz śródlądowe, które nie mogą wyjść na otwarte morze i dostarczyć ładunek np. do portów szwedzkich. Przyczyną jest niewielka gwarantowana głębokość rosyjskiej części Zalewu, która według oficjalnych dokumentów wynosi jedynie 1,8 metra. Czy w tej sytuacji budowa kanału przez Mierzeję jest zagrożona? –„Najważniejsze ustalenie to zgoda Rosji na umożliwienie jeszcze w tym roku żeglugi polskich statków pasażerskich i handlowych po Zalewie Wiślanym. Nie będziemy musieli przekopywać Mierzei Wiślanej”- ocenił uczestniczący w rozmowach wiceminister gospodarki Marcin Korolec. Innego zdania jest natomiast Urząd Morski w Gdyni, podlegający pod wiceminister infrastruktury Annę Wypych-Namiotko. –„Urząd Morski w Gdyni nie posiada żadnych informacji świadczących o rozważaniach rządu na temat rezygnacji z omawianego przedsięwzięcia”- twierdzi wicedyrektor Urzędu Anna Stelmaszyk-Świerczyńska.

Zarówno kanał, jak i zawarte niedawno porozumienie z Rosją, budzą obawy niektórych ekologów. Zalew Wiślany jest częścią unikalnej sieci NATURA 2000, a wzmożony ruch przestarzałych barek między Elblągiem a Królewcem może być niebezpieczny dla przyrody północnej części tego akwenu. Wątpliwości budzi fakt, iż Rosja nie uznaje wielu rygorystycznych wymagań w zakresie bezpieczeństwa morskiego oraz ochrony środowiska (ustalonych przez IMO, EMSA i HELCOM) Rosyjskie statki, które mają kursować po Zalewie, są delikatnie mówiąc pływającymi trupami, z których w każdej chwili może wyciec paliwo. Zdaniem ekologów, w zawartym niedawno porozumieniu powinny koniecznie znaleźć się uregulowania, które zapobiegłyby tego typu niebezpieczeństwom.

W dalszej części stenogramu sprawy dotyczące wspólnego transportu pasażerskiego są potraktowane pobieżnie, ale dla pełnego przedstawiania obrazu naszych stosunków –również i te fragmenty przytoczymy. Polsko-Rosyjska komisja wyraziła zaniepokojenie spadkiem wielkości wymiany turystycznej pomiędzy Polską a Rosją. Strony uzgodniły, że wzrostowi wymiany turystycznej pomiędzy obu krajami służyć będzie: 

– wspieranie wzajemnej promocji produktów turystycznych oraz udział polskich i rosyjskich organizacji w międzynarodowych targach turystycznych, organizowanych przy poparciu organów administracji turystycznej stron;

– ograniczenie formalności wizowych oraz polepszenie warunków obsługi touroperatorów w wydziałach konsularnych;

– przyspieszenie procedur związanych z przekraczaniem granicy;

– zwiększenie liczby nowych przejść granicznych na granicy polsko-rosyjskiej;

– usprawnienie połączeń komunikacyjnych, m.in. poprzez skrócenie czasu przejazdów kolejowych pomiędzy miastami polskimi a St. Petersburgiem i Moskwą, przywrócenie żeglugi na Zalewie Wiślanym / Kaliningradzkim, a także rozszerzenie geografii połączeń lotniczych.

Kolej

Strony poinformowały o pracach nad przygotowaniem projektu Umowy międzyrządowej o komunikacji kolejowej przez granicę państwową. Komisja rekomenduje kontynuację współpracy w zakresie rozszerzenia multimodalnych przewozów kontenerowych między Polską i Rosją, a także tranzytem po terytoriach obu państw. Komisja rekomenduje kontynuowanie prac w celu organizacji przewozów kolejowych z wykorzystaniem linii szerokotorowej Izów –Sławków (LHS) oraz terminala w Sławkowie.

Jako ciekawostkę możemy podać, że strona polska poinformowała o zainteresowaniu polskich firm rozwojem współpracy z partnerami rosyjskimi, m.in. został tutaj wymieniona firma „Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz”S.A., która chce nawiązać współpracę z OAO „Rossijskije Żeleznyje Dorogi”w zakresie remontów i dostaw taboru szynowego.

Zgodnie z postanowieniem 9–go posiedzenia Rosyjsko-Polskiego Stałego komitetu do spraw transportu, strona polska zaproponowała przeprowadzenie w maju 2009 roku w Polsce rosyjsko-polskiego forum transportowego z udziałem zainteresowanych przedsiębiorstw transportowych i organizacji. Strona rosyjska dostrzega, iż przeprowadzenie forum będzie sprzyjać rozwojowi współpracy w sferze transportu. I oby tak dalej.